اشاره
آنچه با عنوان «چكيده» در اول مسابقهها و زنگتفريحها مشاهده ميكنيد صرفاً مخصوص معلمان، مربيان، كارشناسان محترم آموزشي و ساير علاقهمندان است.
شكل 1.
مقدمه
چه چيزهايي نياز داريد؟
ني كه در نايلون بستهبندي قرار دارد (مثلا در سلفسرويسها بهمقدار فراوان موجود است!!)
آب
چه كار بايد كنيد؟
شكل 2.
2 - نايلون مچالهشده را از ني جدا كرده و با همان حالت روي ميز قرار دهيد.
3 - چند قطرهاي آب از ني روي ميانهي نايلون مچالهشده بريزيد. چه اتفاقي ميافتد؟!
شكل 3.
شكل 4.
همانطور كه ميدانيم قطرههاي آب خود دوقطبيهايي هستند كه يكسر مثبت و يكسر منفي دارند؛ اين بدان معناست كه آنها بارهاي مخالف ديگر مولكولها را جذب ميكنند. مولكولهاي آب ممكن است مولكولهاي ديگر آب (بههمين دليل گودالهايي كوچك ايجاد ميكنند) يا مولكولهاي مواد ديگر (مانند كاغذ) را جذب كنند (به همين دليل وقتي بر روي يك دستمال كاغذي ريخته ميشوند پخش ميشوند).
وقتي دستمال كاغذي را بالاي يك ني قرار ميدهيم آب جذب دستمال كاغذي شده و در آن پخش ميشود.
وقتي روي نايلون قطرهاي آب ميريزيد هر مولكول آب سعي ميكند تا آنجا كه ميتواند به سطح كاغذ نزديكتر باشد و وقتي مولكولهاي آب جذب همديگر ميشوند دوستان خود را به سمت خود ميكشند! اين اثر را مويينگي ميناميم و بههمين دليل است كه قطرههاي آب در طول نايلون حركت ميكنند. حركتهاي كوچك نايلون و كشش آن تا هنگامي كه آب روي آن حركت ميكند ادامه دارد؛ زيرا فيبرهاي آن آب را جذب كرده، متورم شده و باز ميگردند (يعني به حالت اوليهي منظم كه ني را در برگفته بود باز ميگردد!).
شكل 5.
- به جاي آب براي متورم كردن يا برگرداندن شكل نايلون به حالت منظم اوليه از مايعهاي ديگري استفاده كنيد. كدام مايع به بهترين شكل نايلون را به حالت اوليه باز ميگرداند؟
- چه چيزهايي در خانه ميتوانيد پيدا كنيد كه بتوانيد مويينگي را از طريق آن آزمايش كنيد؟
- آيا ميتوانيد با وجود گرانش آب را از ليوان خارج كنيد؟