سکته‌ی مغزی هنگامی رخ می‌دهد که جریان خون به مغز قطع می‌شود و سلول‌های مغزی دچار کمبود اکسیژن می‌شوند. عواقب این اتفاق شامل ضعف عضلانی و تداخل در حواس می‌شود. در بسیاری از موارد سکته‌ی مغزی بر نحوه‌ی تفکر و پردازش اطلاعات فرد نیز تأثیر می‌گذارد.
شناسایی سریع عوارض سکته‌ی مغزی به پزشکان کمک می‌کند برنامه‌های توان بخشی مناسبی را برای بیماران در نظر بگیرند. در حال حاضر تصویر برداری عصبی و تست‌های عصب‌شناسی میزان آسیب در این سکته‌ها را بررسی می‌کنند، اما این تست‌ها زمان‌بر و نیازمند حضور بیمار هستند.
در حال حاضر تیمی به رهبری Weizhong Wang و Xiaoying Bi در دانشگاه علوم پزشکی ارتش واقع در شانگهای تغییرات متابولیکی در نتیجه‌ی سکته‌ی مغزی را مورد بررسی قرار داده‌اند. این محققان به ویژه بر روی شناسایی تغییرات مربوط به اختلالات ادراکی پس از سکته‌ی مغزی تمرکز داشتند. در این زمینه Xiaoying Bi عقیده دارد که ممکن است این تغییرات ناشی از التهاب، مسمومیت عصبی و یا استرس اکسیداتیو در اثر سکته‌ی مغزی باشد.
این تیم با استفاده از کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا و طیف سنجی جرمی Q-TOF نمونه‌های سرم را از سه گروه مختلف بیمار بررسی کردند: یک گروه کنترلی یا شاهد، یک گروه دچار اختلال ادراکی پس از سکته‌ی مغزی و گروهی بدون اختلال ادراکی پس از سکته‌ی مغزی. تجزیه و تحلیل چند متغیری روی داده‌های به دست آمده تفاوت‌هایی در پروفایل‌های متابولیک این گروه‌ها نشان داده است. در نتیجه‌ی این بررسی‌ها طیف گسترده‌ای از تغییرات متابولیکی شناسایی شده است.
برای ایجاد یک آزمون عملی، این تیم سپس از یک مدل رگرسیون استفاده کردند تا سه متابولیت (ترکیبات شیمیایی شرکت کننده در سوخت و ساز سلولی) قابل بررسی آسان به دست بیاید: گلوتامین که یک آمینو اسید است، kynurenine که یک متابولیت تریپتوفان است و lysoPC از خانواده‌ی lysophospholipidها. این نشانگرهای زیستی می‌توانند اختلالات ادراکی ناشی از سکته‌ی مغزی را به سرعت و بدون نیاز به حضور بیمار در آزمایش بررسی کنند.
متخصص شیمی مغز و اعصاب تحلیلی از شرکت Eastman Chemical امریکا، Peng Song عقیده دارد که این تحقیقات نشان از رسیدن دوره‌ی متابولیک بالینی دارد. با تحقیق بیشتر در این زمینه می‌توان درک بهتری از مکانیزم مولکولی پیدا کرد که منجر به یافت روش‌های درمانی موثرتر می‌شود.
منبع:
Scientific American
منابع مفید:
مغز انسان
مانیتور کردن مغز
انعقاد خون
مغز، اندیشه و روان
جایزه نوبل فیزیولوژی و داروسازی ۲۰۱۴
اسکن مغز، اثر انگشت جدید