از دیر باز روش با هم مطالعه کردن یکی از روش های شناخته شده و موثر یادگیری در میان دانش آموزان  و دانشجویان بوده است.

در روش مطالعه مشارکتی یادگیرندگان به صورت دو نفری با هم کار میکنند و به نوبت خلاصه  مطالبی را که میخوانند برای هم میگونید (دانسرو, 1985).ابتدا یکی از دو نفر یاد گیرنده نقش توضیح دهنده را به عهده میگیرد و نفر دوم وظیفه اش گوش دادن است ؛ و در نوبت بعد نفر دوم توضیح میدهد و نفر اول گوش میکند. مراحل روش مطالعه مشارکتی به شرح زیرند:

1.       به صورت تصادفی , مثلا به وسیله بالا انداختن یک سکه , تصمیم بگیرند که التدا چه کسی توضیح دهنده و چه کسی گوش دهنده باشد, بعد شروع به مطالعه کنید.

2.       پس از اینکه مطالعه قسمتی از متن (حدود 500 تا 600 کلمه) را به پایان رساندید, خواندن را متوقف کنید.

3.       توضیح دهنده خلاصه متنی را که خوانده است با صدای بلند برای دوستش (گوش دهنده ) توضیح میدهد, و این کار روا بدون نگاه کردن به متن انجام میدهد. دراین خلاصه باید تمامی نکات  و مفاهیم مهم و اساسی گنجانیده شوند.

4.       پس از آنکه توضیح دهنده کار خلاصه  کردن را به پایان رسانید, گوش دهنده با نگاه کردن به متن اقدامات زیر را انجام می دهد:

الف - نکات مهمی را که در خلاصه  ارائه شده جا افتاده اند بیان میکند و اشکالات و کج فهمی ها را بر طرف مینماید.

ب – به کمک ربط دادن مطالب جدید با مطالبی که قبلا یاد گرفته است , به یاد آوری و درک مطالبت کمک میکند , همچنین در صورت لزوم از شکل و طرح و رسم نیز میتواند سود ببرد

5.       توضیح دهنده میتواند به گوش دهنده در تصحیح و یادآوری مطلب کمک کند.

6.       پس از آنکه خلاصه آولین بخش , نقش خود را عوض کنید و این بار نفر دوم به خلاصه کردن متن بپردازد , و مراحل فوق را تکرار کنید. با این تغییر نقش به مطالعه ادامه بدهید تا اینکه همه متن خوانده و فهمیده شود.

پژوهش هایی که درباره اثر بخشی روش مطالعه مشارکتی انجام گرفته (از جمله مکدونالد و همکاران , 1985, به نقل اسلاوین , 1991) نشان داده اند دانش آموزان و دانشجویانی که به این طریق مطالعه میکنند از کسانی که مطلب رو برای خودشان خلاصه میکنند یا صرفا به مطالعه مطالب میپردازند بیشتر می آموزند و آموخته ها را برای مدت طولانی تری در یاد نگه میدارند.

روش مطالعه مشارکتی برای هر دو نفر شرکت کننده موثر است , اما جالب اینجاست که همواره سهم توضیح دهنده از یاد گیری بیشتر از سهم گوش دهنده است.