«چارلز ل. بنت» (Charles L. Bennett) محقق برجسته‌ي نجوم:

سرانجام و در طي دو دهه‌ي اخير،

«گيتي‌شناسي استاندارد و جزو به جزو» پديدار شده است

در ماه‌هاي پاياني 1383 و ابتدايي 1384 (مارس و آوريل 2005) مشاهده‌هاي انجام شده از تشعشعات زمينه‌اي امواج الكترومغناطيسي فركانس بالا (Cosmic Microwave Background Radiation) ارسالي از زمين به آسمان موضوع‌هاي مورد توجه را تشكيل مي‌دادند.

نتايج حاصل از «رديابي‌‌هاي‌ ناهمسانگرد امواج الكترومغناطيسي ويلكينسون» [1] (Wilkinson Microwave Anisotropy Probe) (WMAP) – حاصل از پرتاب ماهواره‌ در سال 1380 (2001 ميلادي) – بيش‌ترين ارجاع‌ها را بيش از هر مطلب ديگر در حوزه‌ي «گيتي‌شناسي» [2] (Cosmology) تشكيل مي‌دادند؛ به‌گونه‌اي كه اولين مقاله‌ از ده مقاله‌ي برتر در اولين سال انتشار آن محسوب مي‌شد.  

شگفت‌انگيزتر آن‌كه در گزارشي كه در سال 1382 (2003 ميلادي) در «سري‌هاي تكميلي مجله‌ي فيزيك نجومي» (Astrophysical Journal Supplement Series) منتشر شد با بيش از 1000 ارجاع از زمان انتشار، جايگاه مقاله‌ي مرتبط با اين نتايج در طي 14 ماه جزو ده مقاله‌ي برتر اعلام شد.

علاوه بر آن، در تحقيقي كه توسط «اسپرژل (Spergel) و ...» هر دو ماه يكبار منتشر مي‌شود و در آن مقاله‌هاي با ارجاع‌هاي بالا در دو سال گذشته ذكر مي‌شود در زمينه‌ي فيزيك، اين مقاله رتبه‌ي دوم را از بين ده مقاله‌ي برتر كسب كرد. مقاله‌ي برتر ديگر در اين زمينه نيز در همان مجله منتشر شده بود.

براي يافتن مقاله‌‌هاي مرتبط با «رديابي‌‌هاي‌ ناهمسانگرد امواج الكترومغناطيسي ويلكينسون» [1] (WMAP) و هم‌چنين مصاحبه‌اي ديگر با اين دانشمند به‌ترتيب به‌نشاني‌هاي ذيل مراجعه فرماييد:

نتايج بررسي مقاله‌هايي با موضوع مشابه - كه در قسمت مقاله‌هاي ويژه‌ي مجله‌ي «فيزيك نجومي» (Astrophysical Journal) منتشر شده – نشان مي‌دهد اين مقاله به‌طور واقعي علم «گيتي‌شناسي»‌ را متحول كرده است.

به‌طوري كه تا زماني كه نتايج «رديابي‌‌هاي‌ ناهمسانگرد امواج الكترومغناطيسي ويلكينسون» و هم‌چنين اطلاعات حاصل از مشاهده‌ها و آزمون‌هاي تكميلي ديگر منتشر نشده بود در حوزه‌هاي متعددي از علم «گيتي‌شناسي» مطالب زيادي منتشر مي‌شد. اين مقاله متغيرهايي را براي «گيتي‌شناسي» معرفي كرد و به‌همين خاطر نسبت به مراجعه به آن انگيزه‌هاي زيادي وجود داشته و دارد.

علت ديگر اين انگيزه، دقت بي‌سابقه‌اي است كه نسبت به معرفي اين متغيرها اعمال شده است؛ درست همان‌گونه كه امروز راجع به آن متغيرها مطرح مي‌شود.

موفقيت كامل پروژه‌ي «ردياب‌هاي‌ ناهمسانگرد امواج الكترومغناطيسي ويلكينسون» نتيجه‌ي مشاركت و سرپرستي دانشمندي به‌نام «چارلز ل. بنت» (Charles L. Bennett) بوده است. علاوه بر ارائه‌ي مقاله‌هايي در زمينه‌ي «ردياب‌هاي‌ ناهمسانگرد امواج الكترومغناطيسي ويلكينسون» كه قبلاً اشاره شد اين دانشمند از سال 1371 (1992 ميلادي) در تدوين متجاوز از 20 مقاله با بيش از يكصد ارجاع براي هر كدام مشاركت داشته است.

علاوه بر آن، وي اخيراً مدال «هنري دراپر» (Henry Draper medal) را از «آكادمي علوم امريكا» (National Academy of Science) دريافت كرده است.

لازم به‌ذكر است كه اين مدال هر چهارسال يك‌بار به برترين‌هاي «فيزيك نجومي» (Astronomical Physics) اختصاص مي‌يابد. علت اختصاص اين مدال به كارهاي «چارلز بنت»، دقت در «تعيين سن»، «تركيب سني» و «انحناي جهان» (Curvature of the Universe) توسط وي بوده است.

«چارلز بنت» آموزش‌هاي دوره‌ي كارشناسي را در «كالج پارك دانشگاه مريلند» (Maryland) در رشته‌ي «فيزيك و نجوم» گذرانده و در سال 1357 (1978 ميلادي) درجه‌ي كارشناسي را دريافت كرد. براي گذراندن دوره‌ي دكترا در «انستيتو فناوري‌هاي ماساچوست»
(The Massachusetts Institute of Technology) (MIT) به:

- يادگيري قطعه‌هاي ابزارهاي راديويي
- و آموزش‌هايي شديد در تبديل و تجزيه و تحليل اطلاعات نجومي

پرداخت.

بعد از پايان دوره‌ي دكتراي تخصصي (PhD) در سال 1363 (1984 ميلادي)، 20 سال در «ناسا» (NASA) سرپرستي تحقيقات در زمينه‌ي امواج الكترومغناطيسي فركانس بالا در شاخه‌ي «فيزيك نجومي مادون قرمز» (Infrared Astrophysics) را برعهده گرفت. اين تحقيقات در «مركز هوا، فضاي گودارد ناسا»‌ (NASA Goddard Space Flight Center) در «گرين‌بلت» (Greenbelt) واقع در «مريلند» انجام شد.

اين دانشمند در دي سال 1384 (ابتداي سال 2005 ميلادي)، عهده‌دار سمت جديدي به‌عنوان پروفسور فيزيك و نجوم در دانشگاه «جانز هاپكينز» (Johns Hopkins University) در «بالتيمور» مريلند شد. 

خبرنگار مجله‌ي «ساينس واچ» (Science Watch) به‌نام «سايمون ميتون» (Simon Mitton) مصاحبه‌اي را با اين دانشمند در فروردين 1384 (مارس 2005 ميلادي) ترتيب داده است كه توجه شما را به خواندن اولين قسمت آن جلب مي‌كنيم. قابل ذكر است كه در قسمت دوم مصاحبه، توضيح برخي كلمه‌ها به‌كار رفته در اين مصاحبه تقديم خواهد شد.

براي درك نتايج «كاوشگر گيتي‌پيماي كوبه» (Cosmic Background Explorer) (COBE)، بايد به سال 1965 برگرديم؛ زماني كه اطلاعاتي درباره‌ي «امواج الكترومغناطيسي فركانس بالا» (Microwave) كشف شد.

مي‌توان گفت كه اين كشف كم و بيش اتفاقي بود! «آرنو پنزياس» [3] (Arno Penzias) و «رابرت ويلسون» [4] (Robert Wilson) زماني كه مي‌خواستند تلسكوپ خود را به‌سمت اهداف مورد نظرشان تنظيم كنند متوجه نوسان‌هاي دمايي ناگهاني به‌ميزان ناچيز  درجه‌ي كلوين شدند. در آن زمان، فيزيكدانان دانشگاه «پرينستون» (Princeton) در ايالت «نيوجرسي» (New Jersey) قصد داشتند آزمايشي براي يافتن «تشعشعات دمايي بسيار كم» (Much Diluted Thermal Radiation) ناشي از «انفجار بزرگ» (Big Bang) ترتيب دهند.

به‌زودي متوجه شدند كه «آرنو پنزياس» (Arno Penzias) و «رابرت ويلسون» (Robert Wilson) اين علايم را  - كه هدف گروه محققين پرينستون را تشكيل مي‌داد – يافته بوده‌اند؛ آنان در مدت كوتاهي حداقل نوسان دماي به‌ميزان  درجه‌ي كلوين را اندازه‌گيري كردند. در عين حال با روش‌هاي به‌كارگرفته شده در آن زمان، دومين دماي اندازه‌گيري شده به‌طور واقعي به اين سؤال پاسخ نمي‌داد كه آيا اين حداقل دما، طيف دمايي واقعي است يا خير.

به‌عنوان مثال در انگلستان تني چند از پيروان گيتي‌شناسي به‌نام «فرد هويل» [5] (Fred Hoyle) كماكان نتايج «الگوي انفجار بزرگ جهان» (Big Bang Model of the Universe) را نپذيرفتند. 

ابتدائاً تعداد بسيار كمي از فيزيكدانان اهميت يادگيري شرايط در دنياي قديم را درك كردند. تقريباً بلافاصله چنين استنتاج شد كه اگر تشعشعات از «انفجار بزرگ» ناشي شده باشد توزيع دماي ناهمسانگرد در بعضي از سطوح بايد مشاهده شود و طبيعتاً به‌دنبال اين سؤال رفتند كه چگونه مي‌توانند چنين نوسان‌هاي دمايي را بيابند.

در سال 1967، «رابرت ساكس»  [6] (Robert Sachs) و «آرتور ولف» [7]  (Arthur Wolfe) پيش‌بيني كردند كه ناهمسانگردي دما ممكن است حدود يك‌درصد باشد.

«ديويد ويلكينسون» [8]  (David Wilkinson) عضو گروه «فيزيك گرانشي»
(Gravitational Physics) در دانشگاه «پرينستون» در اين حوزه با تلاش براي يافتن نوسان‌هاي دمايي، نقش اساسي را ايفا كرد. در آن زمان همگان فكر مي‌كردند كه وي تلاش‌هاي پيشتازانه‌اي انجام مي‌دهد. البته هر زمان كه گروهي به‌طور تجربي محدوده‌ي اين نوسان‌ها را مي‌يافتند تئوريسين‌هاي وي به آن‌ها مي‌گفتند: «اه! اما الآن آن نوسان‌ها را كمي كوچك‌تر از محدوده‌ي بالايي بدست آمده توسط شما محاسبه كرده‌ايم! شما بايد كمي بيش‌تر كار كنيد». اين مشكل به‌مدت 27 سال ادامه داشت!!!

هرچه مشاهده‌گران، شديدتر با يكديگر به‌نزاع مي‌پرداختند مشكل بزرگي شكل مي‌گرفت كه عبارت بود از: «عدم مشخص شدن نوسان‌هاي دمايي». اين مسأله به‌خاطر آن بود كه عدم مشخص شدن نوسان‌هاي دمايي به نقطه‌اي رسيده بود كه چالش‌ برانگيز شده و اين عقيده شكل ‌گرفته بود كه «گرانش» (Gravity) متغير تأثيرگذار بر شكل‌گيري ساختار جهان است. در واقع، متغيري تيره و تاريك از نظر آنان بيش‌ترين نقش را پذيرفته بود!!!

اين در حالي است كه نمي‌توانيد جهان را با چنين اجرام سنگيني بسازيد و چنين نوسان‌هايي را مشاهده نكنيد. موضوع تيره و تاريك راهي براي بيش‌تر اهميت دادن به تشكيل ساختار (بدون بالا بردن نوسان‌هاي دمايي به يك سطح قابل‌كشف) بود.

بدين‌ترتيب دو مفهوم با يكديگر دراميخته‌اند:
- عدم وجود نوسان‌هاي قابل مشاهده                                                     
- پذيرش اين امر كه ممكن است ذره‌هاي سنگين جزوي اساسي از چگالي ماده باشد.

اين مشكلات تا ارائه‌ي نتايج «كاوشگر گيتي‌پيماي كوبه» (COBE) در سال 1992 ادامه يافت. علاقمندان براي كسب اطلاعات بيش‌تر مي‌توانند به‌نشاني ذيل مراجعه فرمايند:

نوسان‌ها به‌مراتب كوچك‌تر از مقاديري است كه انتظار مي‌رفت؛ بنابراين بايد فناوري مرتبط همراه با آن كم‌كم توسعه مي‌يافت.

ساخت «كاوشگر گيتي‌پيماي كوبه» به‌تنهايي 27 سال طول نكشيد بلكه پيشرفت كافي در زمينه‌ي ابزار دقيق، چنين زماني را مي‌طلبيد.

«جان س. متر» (John S. Mather) از «مركز هوا، فضاي گودارد ناسا»‌ (NASA Goddard Space Flight Center) اين تحقيقات را سرپرستي مي‌كرد و به‌عنوان مقاله‌اي مهم در تاريخ گيتي‌شناسي باقي ‌ماند. صراحتاً مي‌گويم از اين‌كه ارجاع‌هاي بيش‌تري نداشته است، متعجبم!!!

«كاوشگر گيتي‌پيماي كوبه» طوري طراحي شده بود كه اندازه‌گيري‌هاي دقيقي از طيف امواج الكترومغناطيسي فركانس بالا ايجاد كند. پيش‌بيني مي‌شد كه كاوشگر مذكور داراي «جعبه‌ي سياه» [9] (Black Body) جذب‌كننده و بازتابنده‌ي طيف باشد كه منحني‌هاي به‌اصطلاح «پلانك» (Planck) را – كه ابتدائاً در سال 1369 (1990 ميلادي)‌ توسط «ماكس پلانك» (Max Planck) مطرح شد - رسم كند. اما به هر حال، اندازه‌گيري‌هاي قبلي، انحراف‌هايي را از طيف جعبه‌ي سياه نشان مي‌داد.

امروزه بحث‌هاي زنده‌اي درباره‌ي آن‌چه كه ممكن است موجب چنين انحراف‌هايي شود – اعم از «تخريب اجزاي ماده» (Decays of Particles) تا «انفجارهاي كهكشاني» (Exploding Galaxy)- انجام مي‌شود.

زماني كه «جان متر» و تيمش، اطلاعات «كاوشگر گيتي‌پيماي كوبه» را درست پس از پرتاب در آذر 1378 (دسامبر 1989) به‌دست آوردند، مشاهده كردند كه تنها جزوي از اطلاعات با اندازه‌گيري‌هاي قبلي مغايرت دارد.

من به‌عنوان عضوي از تيم مي‌دانستم كه سرانجام مي‌توانيم در انتظار گردش اطلاعات ثابتي قبل از رسيدن به پايان سال باشيم اما به‌محض اين‌كه «جان متر» درباره‌ي طيف مذكور مطمئن شد احساس كرد كه فوراً بايد نتايج را منتشر كند.

اگرچه اطلاعات بدست آمده از دقت بالايي برخوردار بود و در حد بسيار بالاي موفقيت محسوب نمي‌شد ولي مي‌توان گفت به‌اندازه‌ي كافي و بسيار خوب محسوب مي‌شد كه آن طيف را خيلي نزديك به يك جعبه‌ي سياه تلقي كنيم.

لازم به‌ذكر است كه همه‌ي اطلاعات مربوط به 9 دقيقه پرواز براي بدست آوردن آن طيف، مورد استفاده قرار گرفت! از نظر من آن زمان، لحظه‌اي تاريخي، مهم و عميق براي گيتي‌شناسي محسوب مي‌شد؛ زماني كه مي‌خواستيم انحراف‌ها را تشريح كنيم متوجه شديم همه‌ي آن‌چيزهايي كه انديشيده مي‌شد كه ممكن است در گيتي اتفاق بيفتد اكنون مي‌دانستيم كه نمي‌تواند محقق شود.

«جان متر» آزمايش خيلي خوبي را تدارك ديده بود و به هر روشي آن را رهبري مي‌كرد تا به نتيجه‌اي درخشان منجر شود.

تيم «كاوشگر گيتي‌پيماي كوبه» چهار مقاله‌ي مرتبط شامل بحث و بررسي بر روي اطلاعات ناهمسانگرد سال اول را منتشر كردند. در اين چهار مقاله به بحث و بررسي بر روي موارد ذيل پرداختيم:

- معرفي پايه‌اي نقشه‌ها
- مشكل تشعشعات پيش‌زمينه
- آزمايش‌هاي تفصيلي خطاهاي اندازه‌گيري سيستماتيك
- تفسير نتايج.

كار برجسته‌ي ما اين بود كه قادر بوديم نوسان‌هاي تشعشعات:

ü زمينه (Background)
ü پيش‌زمينه (Foreground)

را مجزا كنيم. علاوه بر آن متوجه شديم خطاهاي سيستماتيك در كاربرد تجهيزات به‌اندازه‌ي كافي كوچك است.

اين در حالي است كه از لحاظ تاريخي و در تحقيقات گذشته، اين دو حوزه، مشكل‌ محسوب مي‌شدند.

معتقدم كه پافشاري بر جزويات منبع با قابليت خطاهاي سيستماتيك ما را به انتشار اين مقاله‌ها رهنمون كرد كه توسط اجماع دانشمندان پذيرفته شده و در نتيجه ارجاع‌هاي زيادي نسبت به آن گزارش شد و تقريباً همه به اين نتايج اطمينان داشتند.

در حال حاضر مقاله‌هاي تئوري درباره‌ي خصوصيات تشعشعات مذكور نوشته شده است. قبلاً در سال 1348 (1969 ميلادي) در مسكو دانشمنداني به‌نام «رشيد سانيوف» (Rashid Sunyaev) و «ياكوف زلدويچ» (Yakov Zel’dovich) نشان دادند كه نوسان‌هاي دمايي تشعشعات زمينه‌ي امواج كيهاني الكترومغناطيسي فركانس بالا» تحت‌تأثير واكنش‌هاي متقابل با ماده هستند. اما به‌هر حال مقاله‌هاي منتشر شده در رابطه با «تفسير نوسان‌ها» - به‌خاطر شكست در نشان دادن نوسان‌هاي مذكور – در آن زمان، اصلاً مورد اقبال قرار نگرفت.

طبعاً با انتشار نتايج «كاوشگر گيتي‌پيماي كوبه» اين وضعيت به‌طور چشمگيري دچار تغيير شد. بدين‌ترتيب دريايي از تغييرها ايجاد گرديد. اجماع دانشمندان مي‌گفتند: «در حال حاضر مي‌دانيم كه آن نوسان‌ها وجود دارد و نيازمنديم كه اهداف ديگري را تعريف كنيم تا به‌طور نزديك‌تر به بررسي آن بپردازيم». بدين‌ترتيب همه مي‌دانستند كه تعريف اهداف جديد، اطلاعاتي را درباره‌ي متغيرهاي گيتي‌شناسي فراهم خواهد كرد.

«ديويد ويلكينسون» همراه من در تيم «كاوشگر گيتي‌پيماي كوبه» بود و ما درباره‌ي جانشين پروژه صحبت كرده بوديم. «ديويد» يكي از خيل افرادي بود كه مي‌خواستند اين پروژه ادامه يابد و سرانجام هم چنين شد و من به‌همراه وي با تيم همكاري داشتيم و از طرفي مشاركت بسيار زيادي بين دانشگاه «پرينستون» و «مركز هوا، فضاي گودارد ناسا»‌ (NASA Goddard Space Flight Center) برقرار كرديم.

نكته‌ي اولي كه در اين‌جا بايد خاطرنشان كنم آن است كه آزمون‌هاي «اساساً زميني» (Ground Based) و «انجام‌شده در بالون» (Balloon Borne) باعث پيشرفت فناوري، بلوغ علمي و در نتيجه بالا رفتن انگيزه در جهت تحقق اهداف مي‌شود.

نتايج «تشعشعات زمينه‌ي امواج الكترومغناطيسي كيهاني فركانس بالا» [12] (Cosmic Microwave Background Radiation) (CMB) از زمين، بالون‌ها و فضا يكديگر را تكميل كرده و فوق‌العاده مهم هستند؛ به‌خاطر آن‌كه اطلاعات در يك وضعيت مستقل به‌دست آمده‌‌اند.

در عين حال، نتايج تأييدشده‌ي مستقل در «گيتي‌شناسي مشاهده‌اي» (Observational Cosmology) مشترك نبودند.

در حال حاضر در دنيايي كاملاً جديد هستيم و از لحاظ اعتقاد و اطمينان بايد ارزش متغيرهاي گيتي‌شناسي را بدانيم. «رديابي‌‌هاي‌ ناهمسانگرد امواج الكترومغناطيسي ويلكينسون» [1] (WMAP) در سال 1380 (2001 ميلادي)‌ آغاز شد و هم‌اكنون از:

- تغييرها يا ناهمسانگردي‌هاي دمايي                                                      
- تشعشعات زمينه‌اي امواج الكترومغناطيسي فركانس بالا

در سراسر آسمان با دقت در جزويات (Accuracy) و صحت در ميزان (Precision) نقشه‌برداري شده است. اين مشاهده‌ها جواب‌هاي قاطعي در برابر سؤال‌هاي مربوط به گيتي‌شناسي فراهم كرده و راه را براي تحقيقات جديد فراهم ‌آورده است.

به‌عنوان مثال، «رديابي‌‌هاي‌ ناهمسانگرد امواج الكترومغناطيسي ويلكينسون» [1] (WMAP) اثبات كرده است كه جهان با مواد تيره و «انرژي‌هاي تاريك» (Dark Energy) احاطه شده است.

هندسه‌ي جهان به‌اصطلاح «مسطحه» است كه در آن، جمع زواياي يك مثلث حتي در فواصل عظيم دقيقاً 180 درجه است.

محدوده‌هاي جديد به‌سمت جرم «نوترينو» [13] (Notrino) و «طبيعت» (يا معادله‌ي حالت [14]) مربوط به «انرژي تاريك» (Dark Energy) پيش مي‌رود.

اين در حالي است كه مشاهدات در حال پيشرفت است و با ادراكمان از فيزيك جهان توسعه مي‌يابد.

در طي دو دهه‌ي اخير، سرانجام «گيتي‌شناسي استاندارد و جزو به جزو» پديدار شده است. اين مدل تنها با استفاده از چند متغير محدود، سير تكاملي جهان را از ابعاد چند تا هزاران «مگاپارسك» [16] شرح مي‌دهد:

- در اين مدل، جهان از لحاظ فضايي مسطح، همگن، همگرا در مقياس‌هاي بزرگ محسوب مي‌شود.

- اين مدل شامل: تشعشعات، موادي معمولي، «فاقد مواد تيره‌ي سنگين» (Non- Baryonic Dark Matter) و «انرژي تاريك» (Dark Energy) است.

- «رديابي‌‌هاي‌ ناهمسانگرد امواج الكترومغناطيسي ويلكينسون» [1] (WMAP) براي:

ü ارائه‌ي آزمون‌هاي مشكل از لحاظ اجرايي و كمي اين مدل              
ü و مراقبت از حذف خطاهاي اندازه‌گيري‌هاي سيستماتيك طراحي شده‌اند.

- «رديابي‌‌هاي‌ ناهمسانگرد امواج الكترومغناطيسي ويلكينسون» [1] (WMAP) اطلاعاتي صحيح (به‌ويژه براي آزمون‌هاي دقيق) درباره‌ي مدل‌هاي گيتي‌شناسي ارائه مي‌كند.

در حال حاضر، متغيرهاي مشاهده‌ شده‌ي «هندسه»، «محتويات» و «خواص» جهان را تحت‌تأثير قرار داده است. اجازه دهيد براي توضيح، چند مثال بزنم:

عقيده داريم كه عمر جهان  گيگا (ميليارد) سال (Gyr) است. مدتي نه‌چندان دور اين مقدار با توجه به مشاهده‌هايي كه به‌كار مي‌رفت حدود  گيگا (ميليارد) سال (Gyr) تخمين زده مي‌شد.

اولين باري كه وارد حوزه‌ي نجوم شدم «متغير هابل» [1] (Hubble Parameter) توسط برخي با ضريبي به‌ميزان 2، نامعلوم فرض مي‌شد؛ اكنون به‌تنهايي از اطلاعات «رديابي‌‌هاي‌ ناهمسانگرد امواج الكترومغناطيسي ويلكينسون» [1] (WMAP) اين متغير به‌ميزان  محاسبه شده است. اصطلاح‌هاي «ماده‌ي تيره» (Dark Matter) و «انرژي تاريك» (Dark Energy) امروزه به‌طور وسيعي توسط اجماع دانشمندان پذيرفته شده است.

باعث خوشحالي است كه اهداف «رديابي‌‌هاي‌ ناهمسانگرد امواج الكترومغناطيسي ويلكينسون» [1] (WMAP) محقق شده و متغيرهاي گيتي‌شناسي با دقت در جزويات مشخص گرديده و سيماي اصلي الگوي استاندارد گيتي‌شناسي را معين كرده است.

بايد خاطر نشان كنم كه دانشمندان پروژه‌ي «رديابي‌‌هاي‌ ناهمسانگرد امواج الكترومغناطيسي ويلكينسون» [1] (WMAP) نظير:

- «ليمن پيج» [18] (Lyman Page) از دانشگاه «پرينستون»

- و «گري هين‌شاو» [19] (Gary Hinshaw) از «مركز هوا، فضاي گودارد ناسا»
(NASA Goddard Space Flight Center)

به‌جهت فضايل‌اشان مستحق دريافت جوايزي معتبر هستند.

اما به هر حال، خاضعانه اعتراف مي‌كنم كه مسائل بغرنج و بزرگي هنوز باقي مانده است. جهان با مواد تيره‌ و سرد و هم‌چنين انرژي تاريك اسراراميزي احاطه شده است؛ اين انرژي به‌سختي تغيير‌شكل مي‌دهد.

اين در حالي است كه بدون تعيين طبيعت «انرژي تاريك» نمي‌توانيم به تعييين سرنوشت دنيا اميدوار باشيم. از طرف ديگر نمي‌دانيم در جهان در دنياي قديم چه اتفاقي افتاده است اما در عين حال اندازه‌گيري‌هايي از آن دنيا ممكن شده است.

بسياري از سؤال‌هاي تاريخي در حوزه‌ي گيتي‌شناسي جواب داده شده اما هنوز مسائل مهم و عميقي بدون جواب باقي مانده است. بايد بگويم كارهاي زيادي بايد انجام شود.

[1] «ردياب‌هاي‌ ناهمسانگرد امواج الكترومغناطيسي ويلكينسون» [1]
(Wilkinson Microwave Anisotropy Probe) (WMAP) ماهواره‌ي «ناسا» (NASA) است كه هدفش مطالعه‌ي آسمان براي اندازه‌گيري دماي گرماي تابنده‌ي مازاد از «انفجار بزرگ»
(Big Bang) مي‌باشد.

اين ماهواره توسط «موشك دلتا 2» (Delta II Rocket) در ساعت 46 و15 دقيقه‌ي 9 تير 1380 (30 ژوئن 2001 ميلادي)‌ از ايستگاه نيروي هوايي در دماغه‌ي «كاناورال»
(Cape Canaveral) واقع در فلوريداي امريكا پرتاب شد.

نام دانشمندان ذيل در اين پروژه‌ي بزرگ و مهم نجومي به چشم مي‌خورد:

[2] «گيتي‌شناسي» (Cosmology) علم مبدأ و توسعه‌ي جهان است كه از نظريه‌هاي علي تشكيل جهان صحبت مي‌كند. 

شكل 2 - بايد ارزش متغيرهاي گيتي‌شناسي را بدانيم.

 شكل 3 - در گزارشي كه در سال 2003 ميلادي در «سري‌هاي تكميلي مجله‌ي فيزيك نجومي» منتشر شد مقاله‌ي «بنت» با بيش از 1000 ارجاع، در طي 14 ماه جزو ده مقاله‌ي برتر اعلام شد.

شكل 4 - تيم «كاوشگر گيتي‌پيماي كوبه» چهار مقاله‌ي مرتبط شامل بحث و بررسي بر روي اطلاعات ناهمسانگرد سال اول را منتشر كردند. در اين چهار مقاله به بحث و بررسي بر روي موارد ذيل پرداختيم: 

-  معرفي پايه‌اي نقشه‌ها
     - مشكل تشعشعات پيش‌زمينه
- آزمايش‌هاي تفصيلي خطاهاي اندازه‌گيري سيستماتيك
- تفسير نتايج.

شكل 5 - كار برجسته‌ي ما اين بود كه قادر بوديم نوسان‌هاي تشعشعات:
- زمينه (Background)
       - پيش‌زمينه (Foreground)
را مجزا كنيم.

 شكل 6 - معتقدم كه پافشاري بر جزويات منبع با قابليت خطاهاي سيستماتيك ما را به انتشار اين مقاله‌ها رهنمون كرد كه توسط اجماع دانشمندان پذيرفته شده و در نتيجه ارجاع‌هاي زيادي نسبت به آن گزارش شد و تقريباً همه به اين نتايج اطمينان داشتند.

شكل 7 - در حال حاضر در دنيايي كاملاً جديد هستيم و از لحاظ اعتقاد و اطمينان بايد ارزش متغيرهاي گيتي‌شناسي را بدانيم.

شكل 8 - هم‌اكنون از: 
     - تغييرها يا ناهمسانگردي‌هاي دمايي

 - تشعشعات زمينه‌اي امواج الكترومغناطيسي فركانس بالا

 در سراسر آسمان با دقت

در جزويات (Accuracy) و صحت

در ميزان (Precision) نقشه‌برداري شده است.

شكل 9 - «كاوشگر گيتي‌پيماي كوبه» (COBE)  

شكل 10 - هندسه‌ي جهان به‌اصطلاح «مسطحه» است
كه در آن، جمع زواياي يك مثلث حتي در فواصل عظيم
دقيقاً 180 درجه است.

  شكل 13 - محدوده‌هاي جديد به‌سمت جرم «نوترينو» و «طبيعت»
(يا معادله‌ي حالت) مربوط به «انرژي تاريك» پيش مي‌رود
 

الف - نقشه‌ي طيف زاويه‌اي نوسان‌هاي «رديابي‌‌هاي‌ ناهمسانگرد امواج الكترومغناطيسي ويلكينسون».


ب  - شدت نسبي قطبيت

در برابر اندازه‌ي نقاط در نقشه

(نمودارهاي قرمز، سبز و آبي). 

شكل 14 - طيف زاويه‌اي تشعشعات زمينه‌ي امواج الكترومغناطيسي فركانس بالا.

 نتايج «رديابي‌‌هاي‌ ناهمسانگرد امواج الكترومغناطيسي ويلكينسون» محدوده‌هاي جديدي از فيزيك دنياي قديمي را تعيين كرده است: «انبساط فزاينده و سريع جهان» در كسري از ثانيه

الف -  نقشه‌ي باند K
(23 هرتز)


ب - نقشه‌ي باند Ka
(33 هرتز).


ج - نقشه‌ي باند Q
(41 هرتز)


د - نقشه‌ي باند V
(61 هرتز).


هـ - نقشه‌ي باند W
(94 هرتز).

شكل 15 - نقشه‌هاي دماي تمام آسمان.

متغيرهاي مشاهده‌ شده‌ي «هندسه»، «محتويات» و «خواص» جهان را تحت‌تأثير
 قرار داده است.

الف - نقشه‌ي تركيب خطي داخلي، مختصات بي‌نهايت بزرگ
 (Galactic Coordinates)

ب - نقشه‌ي تركيب خطي داخلي، مختصات دوراني 
(Ecliptic Coordinates)

شكل 16 - نقشه‌هايي تركيب خطي داخلي «رديابي‌‌هاي‌ ناهمسانگرد امواج الكترومغناطيسي ويلكينسون»
(WMAP) 

شكل 17 - جايگاه امواج الكترومغناطيسي فركانس بالا
در آسمان.
 

شكل 18 - ماسك‌هاي شدت رديابي‌‌هاي‌ ناهمسانگرد امواج الكترومغناطيسي ويلكينسون.