|
مشاهده و تحليل ويژگي‌هاي نور قطبيده
اگر عينك آفتابي پولاريزه (قطبيده) به چشم بزنيد و انعكاس نور خورشيد را در آب ببينيد، درخشش ناشي از انعكاس نور حذف مي‌شود. چون نور يك موج وارونه است، مي‌تواند ارتعاشات افقي، عمودي يا هرزاويه‌ي ديگري داشته باشد (فيزيك پايه جلد 2-دوره‌ي درسي فيزيك جلد3-فيزيك هاليدي جلد4).
امواج وارونه‌ي نور خوشيد به‌صورت اتفاقي (Random) جهت‌گيري مي‌كند. وقتي نور از سطوح كاملاً صاف بازتابيده مي‌شود، در يك جهت به اندازه‌ي زاويه‌ي 90 درجه بازتابيده شده كه به صورت جزئي اصطلاحاً قطبيده شده است.
فيلترهاي قطبش براي اين طراحي شده‌اند كه نور را در يك زاويه‌ي معين عبور دهند، ولي نور در زاويه‌ي 90 درجه كاملاً فيلتر مي‌شود و اجازه‌ي عبور ندارد.
 |
|
شكل 1. |
2 فيلتر قطبش، ليزر، رايانه يا لپ‌تاپ، لامپ با پايه، زاويه سنجش (نقاله)، برگه‌ي كاغذ
1. يكي از فيلترهاي پولاريزه را بين مانيتور و چشم خودتان قرار دهيد. به آرامي فيلتر را يكبار بچرخانيد. شدت نور را در زاويه‌هاي مختلف ببينيد و ثبت كنيد.
2. يكي از فيلترها را بين چشم و لامپ نگه‌داريد. به آرامي فيلتر را بچرخانيد. شدت نور را در زاويه‌هاي مختلف ببينيد و ثبت كنيد.
3. مرحله‌ي 2 را با اضافه كردن فيلتر دوم بين چشم و لامپ ببينيد. باز هم همان كار را تكرار كنيد.
4. به دقت ليزر را به فيلتر بتابانيد به‌طوري‌كه باريكه‌ي نور به برگه برسد. شدت نور ليزر را در زاويه‌هاي مختلف مشاهده كنيد و ثبت كنيد.
5. مرحله‌ي چهارم را بين ليزر و كاغذ با اضافه كردن فيلتر دوم.
 |
|
شكل2. دو فيلتر پولاريزه و صفحه‌ي مانيتور |
 |
|
شكل3. نمونه‌اي از فيلتر عكاسي پولاريزه‌ي
دايره‌اي. اين نوع فيلتر بنا به مورد استفاده،
ممكن است شكل‌ها و اندازه‌ها و
مشخصات مختلفي داشته باشد. |
|
|
|
شكل 4. شايد در عينك فروشي‌ها ديده باشيد كه فروشنده
به شما دو نوع عينك آفتابي را معرفي مي‌كند، UV و پولاريزه.
مسلماً پولاريزه گران‌تر است چون UV را نيز در خود دارد.
نمونه‌اي از نتيجه‌ي يك عينك پولاريزه را مي‌بينيد. تصوير بالا
با فيلتر و تصوير پايين بدون فيلتر است. در عكس پايين
نوشته‌هاي ديجيتال مانيتور داشبورد ماشين ديده نمي‌شود.
انعكاس تصوير يا نورهاي مزاحم اطراف را موقع ديدن ويترين مغازها
حتماً بارها تجربه كرده‌ايد. فيلتر پولاريزه اين اثر را برطرف مي‌كند. |
 |
|
شكل 5. اين دو عكس را با هم مقايسه كنيد. هر دو عكس با يك مشخصه‌ي عكاسي
گرفته شده‌اند. تنها تفاوت آن‌ها در فيلتر پولاريزه است كه در عكس سمت راست
به كار رفته و نورهايي كه عكس را غير طبيعي روشن كرده‌اند، سد كرده است. |
1. آيا نور مانيتور به‌صورت قطبيده ظاهر مي‌شود؟ توضيح دهيد.
2. آيا نور لامپ قطبيده است؟
3. آيا نور ليزر قطبيده است؟
4. آزمايشي ترتيب دهيد كه بتوانيد قطبش نور خورشيد را از گذر از پنجره، توضيح دهيد؟ |