مكانيك امواج دريا
امواج دريا
سرعت ايدهال امواج دريا در اقيانوس به طول موج وابسته است و براي امواج بلند به عمق آب بستگي دارد. رابطهي سرعت موج چنين است:
ساده سازي چنين رفتاري از امواج اقيانوس در موارد خاص و كمي پيچيده چندان مناسب نيست. يقيناً اين مبحث بسيار مورد مطالعه قرار گرفته ولي يك مدل خاص جوابگوي همهي موارد نيست. تعدادي از آنها را در اينجا معرفي ميكنيم.
احتمالاً اين يك اصل بوده كه امواج اقيانوس اساس رابطهي موج بودند كهc به صورت نمادين براي سرعت موج يا چابكي (celerity). چابكي به معناي سرعت پيشرفت امواج نسبت به آب ساكن است (بنابراين سرعت هر جريان يا شبكهي آبي را بايد به آن اضافه كرد).
شكل يك موج در اقيانوس را هميشه با موج سينوسي نشان ميدهيم ولي آزمايشهاي مربوط به امواج را با چرخزاد توصيف بايد كرد. يك چرخزاد را ميتوانيم مسير منحني يا نمودار نقطهاي روي چرخي در نظر بگيريم كه در حال غلطيدن در مسير مستقيم است (شكل2).
شكل چرخزاد به شكل سينوسي با دامنهي كم ميل ميكند، ولي ميتوانيد اختلاف ايندو را با توجه به اندازهي قلهي موجهايشان ببينيد. يعني موج چرخزاد اين قلهها يا عمقها با افزايش دامنهي موج محسوستر ميشوند.
كشف شكل چرخزاد از مشاهدهي ذرات در آبهايي با حركت مواج كه از مسيري هموار ميگذشتند بوده است. حركت آب به سمت قله يا عمق است ولي در ادامه گويي حركت برعكس بوده به حالت اوليه برمي گردد (طبيعتاً اين ويژگي حركتهاي نوساني يا تناوبي است).
شكل بالا نشان ميدهد كه حركت آب در نقاط مختلف به چه صورت است. ويلارد باسكام دانشمندي كه روي اين مابحث كار كرد تشكيل موج در دريا را با بررسي حركت دايرهاي آب توصيف ميكند. دايرهها حركت كُل آب را زماني كه طولموج كاملاً تناوب خود را انجام داد درست ميشوند. آزمايشهاي متعددي مثل قطرات روغن كه با اكسيد روي سفيد شدهاند ميتوان انحام داد و با چگالي آب دادهها را سازگار كرد. مدار (دايرهها) را ميتوان دنبال كرد. مشخص شد كه پيشرفت مدارها در جهت انتشار موج است.