المپياد جهاني فيزيك
 پيوندهاي المپياد فيزيك
 
 حركت اسكناس! (زنگ تفريح شماره‌ي 241)
حركت اسكناس! (زنگ تفريح شماره‌ي 241)زنگ تفريح فيزيك
فيزيك در كيف پول شما!

  وقتي پول مچاله مي‌شود و نمي‌دانيد چطور در جيب يا كيفتان آن را درآوريد، اين آزمايش ساده را انجام دهيد و مشكل حل مي‌شود!؟

 

موارد مورد نياز

 

 

 
  • يك اسكناس
  • آهنرباي قوي (آهنرباي نئوميوم بهتر عمل مي‌كند)  

 

دستورالعمل

 

1.      آهنربا را برداشته، و بالاي سطحي نگه‌داريد كه پول درآنجا جوهر بيشتري دارد (يعني تون رنگي درآن قسمت تيره‌تر و رنگ بيشتري مصرف شده).

2.      آهنربا را نزديك منطقه پُر از جوهر كرده، تا مماس شود. به آرامي آهنربا را درآن منطقه حركت دهيد.

3.      به اسكناس دقت كنيد. آيا اسكناس حركتي دارد؟

4.      تكرار كنيد.


چه اتفاقي مي‌افتد؟

 

در برخي اسكناس‌ها از جوهر اكسيد‌آهن يا ذرات ديگر استفاده مي‌شود، كه قطبيده شده. دركنار اين قضيه، فيزيك اين امكان را فراهم آورده كه ابزاري داريم مي‌تواند الگوي مغناطيسي پول‌ها را تشخيص دهد (حتماً ديده‌ايد كه پول‌ها را با دستگاه‌هايي در سوپرماركت‌هاي بزرگ،‌ بانك ها و مراكز تجاري بزرگ چك مي‌كنند). اين ابزار از فناوري اسكن بنام تشخيص مشخصه‌ الگوي جوهر مغناطيسي (MICR) استفاده مي‌كند.

البته هنوز نمي‌دانيم كه چرا اسكناس به آهنربا پاسخ مغناطيسي مي‌دهد و جذب مي‌شود. اول از همه مهم است بدانيم، آهنربا چگونه كار مي‌كند. آهنرباها دو طرف يا قطب دارند. شمال و جنوب. اغلب با نام مثبت و منفي شناخته مي‌شوند. علت اينكه آهنربا دو قطب دارد، چينش و جهت مولكول‌هاي آن است. وقتي مولكول‌ها همسو مي‌شوند، بطوريكه‌ قطب‌هاي مثبت همگي در يك طرف و منفي در طرف مقابل با بار مخالف خود روبرو مي‌شوند، آهنربا شكل گرفته است. 

 

 

 

فرض كنيد تعدادي سرباز يا آدم معمولي رژه‌اي را تمرين مي‌كنند؛‌ هيچ نظمي هم اول به كار نمي‌برند از همه جهت وارد ميدان تمرين مي‌شوند. بنابراين به هم برخورد هم مي‌كنند يا بهتر بگوييم روبرو مي‌شوند. ولي وقتي مي‌ايستند، شكل جمعيت به خود مي‌گيرند، چهره‌هايشان و جهت‌هايشان يكي باشد، پشت يكي به ديگري است. حالا اين تشابه آدم‌ها صرفا براي مثال ما به كار مي‌آيد كه همه رو مولكول‌هايي مشابه فرض كنيم، كه اگر آهنربايي نشده باشند، در جهت مشخصي نيستند، ولي وقتي همگي يك جهت مشخص گرفتند يعني آهنربايي شده‌اند.

 

 

وقتي دو آهنربا را نزديك هم بگيريم اگر قطب‌هاي مخالف روبروي هم بود جذب و برعكسش دافعه داريم. از فيزيك دبيرستان هم مي‌دانيم كه بارهاي مشابه همديگر را دفع و مخالف جذب مي‌كنند.

آهنربا همين‌‌طور عمل مي‌كند، ولي چرا اكسيد كربن اسكناس جذب آهنربا مي‌شود؟ جواب تقريباً ساده است. در شرايط معمولي اكسيد كربن،‌ مي‌تواند جذب آهنربا شود. وقتي يك طرف آهنربا با اسكناس تماس برقرار مي‌كند، آهنربا القاء مغناطيسي را تجربه مي‌كند، و يا باعث مي‌شود كه اكسيد آهن شبيه آهنرباي دوم عمل كند. مي‌توانيد آن مارش آدم‌ها شبيه نقاط چگال جوهري اسكناس تصور كنيد. بعد تصور كنيد آهنرباي بزرگي بيايد و يك‌مرتبه روي اين آدم‌ها بيفتد! وقتي هيچ آهنربايي در كار نباشد، اعضاي اين مارش در هرجهتي حركت مي‌كنند كه مي‌خواهند. ولي وقتي آهنربا را حس مي‌كنند، همگي به خط مي‌شوند. به همين دليل است كه اكسيد آهن اسكناس در اساس خودشان به خط شده و ذرات ذ رهر مولكول جذب اهنربا مي‌شود. به همين دليل است كه اكسيد آهن اسكناس جذب آهنربا شده و اسكناس حركت مي‌كند.

 

خودتان امتحان كنيد!

  •    آيا با اسكناس‌هايي با قيمت‌هاي مختلف هم درست در مي‌آيد؟
  • آهنربا را حول كُل سطح اسكناس حركت دهيد. آيا مناطقي از سطح اسكناس هستند كه رفتار متفاوتي داشته باشند؟ 
1391/2/25 لينک مستقيم

نظر شما پس از تاييد در سايت قرار داده خواهد شد
نام :
پست الکترونيکي :
صفحه شخصي :
نظر:
تایید انصراف
 
 المپياد فيزيك

 

     

 

 

صفحه‌ي اصلي

     

 

راهنماي سايت

     

 

 

آموزش

     

 

بانك سوال

     

 

 

مسابقه

     

 

 

زنگ تفريح

     

 

 

مصاحبه و گزارش

     

 

 

معرفي كتاب

     

 

 

مشاوره

     

 

 

پرسش‌و‌پاسخ‌علمي

     

 

اخبار

 

فعاليت‌هاي علمي

 سايت‌هاي المپياد فيزيك
 بازديدها
خطایی روی داده است.
خطا: بازديدها فعلا" غیر قابل دسترسی می باشد.