در این مطلب با یک نوع دیگر از ستارگان آشنا می شویم که البته وقتی در مورد ستارگان دوتایی صحبت کرديم به یکی از اینها اشاره کرديم. ستارۀ متغیر به این معنا نیست که تغییر شکل دارد! در واقع وقتی نور ستاره تغییر می کند به آن متغیر میگوییم. این تغییرات در روشنایی یک ستاره می‌تواند از چند دقیقه تا چند صد سال باشد! ولی چه نوع ستارگانی روشنایی شان تغییر می کند و چرا؟ 

مورد ستارگان دوتایی گفتم، یکی از انواع ستاره‌های دوتایی و یا چندتایی گرفتی است. یعنی در راستای دید ما جلوی هم قرار می گیرند مثل ماه که جلوی خورشید را در چند روز یا چند هفته و گاهی کمی بیشتر.

این نوع ستارگان واقعاً در خودشان تغییر روشنایی دارند و نورشان تغییر می کند. خود اینها به چند دسته تقسیم می شوند ولی برای ما الان این مهم است که چه اتفاقی می افتد. هنوز ستاره شناسان در حال مطالعه هستند و کمتر دراین مورد می دانیم. ولی اطلاعات خوبی هم داریم. تعدادی از ستارگان که به‌آنها نواختر و برخی که خیلی بزرگترند، اَبَر نواختر می گوییم. درست مثل خورشید که ماده را تا دور دست‌ها پرتاب‌می‌کند.

موادی که به سطح می رسند در اوج فعالیت خورشیدی در جاهای خاص نزدیک لکه های خورشیدی بخصوص مواد را با سرعتهای بالا به فضا پرتاب می‌کنند.  ولی اَبَرنواخترها که انفجارهای ناشی از تخلیه انرژی هستند و مرحله ای از مرگ ستاره چنان ستاره را روشن می‌کنند که از فاصله های دور حتی از کهکشان دیگر دیده می‌شود. گاهی از روشنایی کهکشانی که در آن هستند هم روشن‌تر. معنای نواختر، ستارۀ جدید است. در قدیم تصور می‌کردند ستارۀ جدیدی متولد شده است در حالی که برعکس است و این نور بعد از مدت کوتاهی کم می‌شود و با توجه به فاصله اش ما انگار ستاره ناپدید شده است.

 اکثر اَبَرنواخترها در کهکشان‌های پیر دیده می‌شوند و این کهکشانها بیشتر شکل مارپیچی دارند. ولی نواخترها در کهکشان‌های جوان‌تر که هیدروژن بیشتری دارند دیده شده‌اند. هیدروژن هم همان سوخت اولیۀ ستارگان است. نوع دیگری از ستارگان تپنده ها هستند که روشنایی شان مثل یک فانوس دریایی تغیر میکند. آنها در لایه های مختلف خودشان تغییرات منظم و گاهی نامنظمی دارند که همین تغییرات بصورت تابش و همرفت در رسیدن ماده از مرکز به سطح، باعث تغییر نورشان می شود. ستاره شناسان درست مثل زمین شناسان که از زلزله و آتشفشان‌ها اطلاعات جالبی در مورد زمین بدست می‌آورند، در مورد ستارگان اطلاعات کسب می‌کنند.