المپياد جهاني فيزيك
 پيوندهاي المپياد فيزيك
 
 اورانوس: بخش دوم
اورانوس: بخش دومزنگ تفريح فيزيك
سیاره به پهلو خوابیده

 

 

 اقليم اورانوس:

شيب محوري زيادي که اورانوس دارد، منجر به ايجاد يک اقليم غيرمعمول شده است. تابش خورشيد در ابتداي سال اورانوسي به مناطقي که مدت‌ها در زمستان به سر مي‌بردند، باعث بروز طوفان‌هاي بهاري مي‌شود که هر کدام مساحتي به اندازه‌ي کل کشور ايالات متحده‌ي امريکا دارد. در سال 1986 فضاپيماي ويجر2 براي اولين بار اورانوس را ملاقات کرد و تصاويري از اين سياره به زمين فرستاد. از قضا در اين تصاوير که ميانه‌ي تابستان اورانوسي را نشان مي‌داد،‌ يک سياره‌ي آرام با تعداد انگشت شماري ابر در اتمسفرش ديده ميشد. مشاهده‌ي اين تصاوير باعث مي‌شوند که اخترشناس‌ هايدي همل (Heidi Hammel) در کتاب به روز رساني سيستم خورشيدي (Solar System Update) در فصل سياره‌هاي غول پيکر اورانوس و نپتون، سياره‌ي اورانوس را «خسته کننده ترين سياره‌ي منظومه‌ي شمسي» بنامد. اما در دهه‌هاي بعدي و با ساخته شدن تلسکوپ فضايي ‌هابل، معلوم شد که تغيير فصول باعث ايجاد طوفان‌هاي شديدي روي سطح اورانوس مي‌شود. سرعت برخي از اين طوفان‌ها به 900 کيلومتر بر ساعت مي‌رسد.

 

 

حلقه‌هاي اورانوس:
اورانوس پس از زحل دومين سياره‌اي بود که حلقه‌هايش رصد شد. کشف حلقه‌هاي اورانوس ‌يک کشف کليدي بود. زيرا اخترشناسان دريافتند وجود حلقه‌ يک ويژگي عادي براي سياره‌ها است و پديده‌اي منحصر به فرد درباره‌ي زحل نيست. اورانوس دو مجموعه حلقه دارد. مجموعه‌ي اول که حلقه‌هاي داخلي سياره هستند، باريک و کم نور ديده مي‌شوند. حلقه‌هاي بيروني بزرگتر و روشن‌تر به نظر مي‌رسند و به رنگ‌هاي آبي و قرمز هستند. دانشمندان 13 حلقه را در اطراف اورانوس شناسايي کرده‌اند که تصاوير همگي آن‌ها توسط تلسکوپ فضايي‌ هابل تهيه شده است.

 

 

 

 

قمرهاي اورانوس:
اورانوس 27 قمر شناخته شده دارد. هنگامي ‌که چهار قمر اول اورانوس کشف شدند، نام‌هاي آن‌ها به جاي اساطير رومي ‌و ‌يوناني، از نام ارواح و موجودات خيالي ادبيات سنتي انگليسي اقتباس شد. منبع انتخاب اين نام‌ها، متوني مانند نمايشنامه‌ي «نيمه شب تابستاني» از ويليام شکسپير و «يورش بر طره» از الکساندر پوپ بودند.


اوبرون و تيتانا (Oberon and Titania) بزرگترين قمرهاي اورانوس هستند که در سال 1787 توسط هرشل کشف شدند. ويليام لاسل (William Lassell) که کاشف قمر سياره‌ي نپتون بود، توانست دو قمر بعدي اورانوس به نام‌هاي آريل و اومبريل را کشف کند. پس از آن تقريباً‌ يک قرن گذشت تا ميراندا در سال 1948 کشف شد.


سپس در سال 1986 فضاپيماي ويجر2 به سياره‌ي اورانوس رسيد و توانست ده قمر ديگر را نيز بيابد. قطر همه‌ي اين قمرها بين 26 تا 154 کيلومتر است. قمرهايي که ويجر2 کشف کرد ژوليت، پوک، کوردليا، اوفليا، بيانکا، دزدمونا، پورتيا، روزاليند، کرسيدا و بليندا نام گرفتند. ساختار اين قمرها حاوي‌يخ آب و سنگ به مقدار نسبتاً مساوي است. اخترشناسان قمرهاي بعدي را با تلسکوپ فضايي ‌هابل و تلسکوپ‌هاي زميني کشف کردند و تا امروز، تعداد اقمار اورانوس به 27 عدد رسيده است. برخي از اين قمرها شعاعي تنها در حدود 12 تا 16 کيلومتر دارند و در فاصله‌ي 5 ميليارد کيلومتري به دور اورانوس مي‌گردند. اين قمرها بسيار تنک و کم‌چگال هستند.

 

 


در مداري بين مدار کوردليا، اوفليا و ميراندا، هشت قمر قرار گرفته‌اند که در فاصله‌ي بسيار کمي ‌نسبت به هم به دور اورانوس مي‌گردند. حرکت اين هشت قمر به گونه‌اي است که دانشمندان هنوز نمي‌دانند چگونه آن‌ها از برخورد با‌ يکديگر اجتناب مي‌کنند. 
علاوه بر قمرها، تعدادي سيارک کوچک نيز در دام گرانش اورانوس مي‌افتند و به دور آن مي‌گردند. اين سيارک‌ها که در مدارهايي به دور خورشيد در حال گردش هستند، در نواحي خاصي از فضاي مدار حرکت سياره که نقطه‌ي لاگرانژي ناميده مي‌شود، به سياره نزديک مي‌شوند و آن را دور مي‌زنند. در سال 2013 اولين سيارکي که به اين شکل در اطراف اورانوس رصد شد،  نشان داد که نقطه‌ي لاگرانژي اورانوس برخلاف تصور منجمان، براي ميزباني چنين اجرامي ‌پايدار است.

 

 

 

پژوهش و کاوش:
کاوشگر ويجر2 که متعلق به سازمان ناسا است، اولين و تنها فضاپيمايي است که اورانوس را ملاقات کرده است. ويجر در اين سفر ده قمر اورانوس را کشف کرد و داده‌هايي درباره‌ي ميدان مغناطيسي اورانوس که انحراف زيادي دارد به زمين مخابره کرد. در سال 2013 کنفرانس ده ساله‌ي علوم سياره‌اي ( Planetary Science Decadal Survey) از ناسا خواست تا مأموريت تازه‌اي را براي بررسي بيشتر سياره‌ي اورانوس ترتيب دهد.
 

 

 

 


منبع:


Space


منابع مفید:


ویجر1 کجاست؟

ویلیام هرشل-دانشنامه

سیاره-دانشنامه

منظومه شمسی-دانشنامه

کمربند سیارک‌ها-دانشنامه

اورانوس-دانشنامه

JPL: Uranus Archive

NASA: Uranus

Uranus Rings

Uranus Magnetic Poles

Core Of the Universe

Voyager: Uranus

How many moons does Uranus have?

William Herchel

ESA: Lagrange Points

NASA: Solar system Exploration

 

1394/8/9 لينک مستقيم

نظر شما پس از تاييد در سايت قرار داده خواهد شد
نام :
پست الکترونيکي :
صفحه شخصي :
نظر:
تایید انصراف
 
 المپياد فيزيك

 

     

 

 

صفحه‌ي اصلي

     

 

راهنماي سايت

     

 

 

آموزش

     

 

بانك سوال

     

 

 

مسابقه

     

 

 

زنگ تفريح

     

 

 

مصاحبه و گزارش

     

 

 

معرفي كتاب

     

 

 

مشاوره

     

 

 

پرسش‌و‌پاسخ‌علمي

     

 

اخبار

 

فعاليت‌هاي علمي

 سايت‌هاي المپياد فيزيك
 بازديدها
خطایی روی داده است.
خطا: بازديدها فعلا" غیر قابل دسترسی می باشد.