نوبل شیمی 2010 برای ساخت ابزارهای دقیق شیمی آلی

آکادمی سلطنتی علوم کشور سوئد تصمیم گرفته است تا جایزه نوبل شیمی 2010 به «ای-ایچی نگیشی» از دانشگاه پوردوی آمریکا و «ریچارد اف.هک» از دانشگاه دلاویر آمریکا و «آکیرا سوزوکی» از دانشگاه پوردوی آمریکا به خاطر  کراس کاپلینگ با کاتالیست پالادیوم یا به عبارت دیگر سنتز ترکیب های آلی به شیوه جفت شدن متقاطع کاتالیز شده با پالایوم ، اهدا کند.

دانشمندان شیمی هم چون هنرمندانی می مانند که با استفاده از هنر شیمی، مواد متفاوت و خارق العاده ای را در لوله های آزمایش تولید می کنند و آنها را در قالب دارو و ابزارهای الکترونیکی بسیار دقیق و مواد صنعتی پیشرفته به جامعه بشری عرضه می کنند.جایزه نوبل شیمی 2010 به یکی از پیچیده ترین راهکارهای در دسترس شیمیدانان اختصاص یافت.این راهکار پیشرفته سنتز مواد شیمیایی، امکانات جدید بسیاری برای تولید مواد شیمیایی پیچیده تر در اختیار شیمیدانان قرار داد.

شیمی آلی مبنای حیات است و باعث به وجود آمدن پدیده های طبیعی بسیار جالبی است ؛ که به عنوان مثال می توان رنگ گلها، سم مارها و مواد شیمیایی از بین برنده باکتریها مانند پنیسیلین را نام برد.

بشر توانست با استفاده از شیمی آلی، بر مبنای روش های شیمیایی طبیعت، مواد تازه ای سازد و به این ترتیب از قابلیت های کربن در ساخت چهار چوب های پایدار و بادوام برای تولید مولکول های مفید استفاده کند. دارو های جدید و مواد تحول آفرین مانند پلاستیک ها در راستای این راهکار به دست بشر امروزی رسیده است.

شیمیدانان برای تولید مواد شیمیایی پیچیده اتم های کربن را به هم پیوند می دهند؛ ضمن اینکه در نظر می گیرند که کربن پایدار است و واکنش اتمهای کربن با یکدیگر کار چندان راحتی نیست! به همین علت به شیوه های مختلف اتم های کربن را فعالتر و واکنش پذیرتر می کنند.

این راهکار برای ساخت مولکول های ساده روش کارآمدی به نظر می رسد اما در ساخت مولکولها با مقیاس بزرگتر، شیمیدانان را با مواد جانبی ناخواسته بسیاری در لوله های آزمایش رو به رو می سازد.

«ای-ایچی نگیشی»، « ریچارد اف.هک» و «آکیرا سوزوکی» با ابداع شیوه جفت شدن متقاطع کاتالیز شده با پالادیوم این مشکل را بر طرف ساختند و روش دقیق و کارآمدی در اختیار دیگر دانشمندان قرار دادند.در واکنش های این 3 دانشمند، اتم ها در سطح پالادیوم که نقش کاتالیز گر را دارد، کنار هم قرار میگیرند. در این هنگام واکنش های شیمیایی آغاز می شود.

امروزه در تمامی دنیا از روش جفت شدن متقاطع کاتالیز شده، چه در پژوهش های علمی و چه در تولیدات تجاری مواد جدید استفاده می شود. از جمله این مواد می توان به داروها و مولکول های جدید به کار رفته در صنایع الکترونیک اشاره کرد.