زنگ تفریح 259
در این زنگ تفریح می‌خواهیم در مورد خواص و کاربردهای هیدروبرمیک اسید صحبت کنیم و در پایان نیز با بیان مقابله با خطراتی از جمله خوردن و تماس با آن این زنگ تفریح را تمام خواهیم کرد.
یکی از قوی‌ترین اسیدهای معدنی شناخته شده، اسید هیدرو برومیک است که با حل کردن هیدروژن برمید در H2O (آب) تولید می‌شود. فرمول شیمیایی این اسید HBr می‌باشد. نام‌های دیگری که این اسید به آن‌ها نیز شناخته می‌شود اسید برمیدریک و هیدروژن برمید اسید نیز می‌باشد. هیدروبرمیک اسید را می‌توان در آزمایشگاه‌ها تهیه کرد که برای این کار از ترکیب‌های SO2، Br2 و آب استفاده می‌شود. ابتدا هیدروژن برمید (بدون آب) را تهیه می‌کنند و سپس آن را در درون آب حل می‌کنند. از روش‌های دیگری که برای تولید این اسید استفاده می‌شود عبارت‌اند از: در صنعت توسط واکنش میان فسفر و سولفور و آب و روش دیگر نیز روش فرآیند الکترولیتی است.
خواص هیدروبرومیک اسید
خواص این اسید بسیار کارا در زیر دسته بندی شده است:
1) رنگ هیدروبرومیک می‌تواند از شفاف و بی‌رنگ تا زرد کم‌رنگ تغییر کند و در ضمن دارای بوی تندی است.
2) نقطه‌ی جوش این اسید 122 درجه بوده و این در حالی است که دمای ذوب آن 11- درجه‌ی سلیسیوس می‌باشد.
3) هیدروبرمیک اسید دارای جاذبه‌ی مخصوص 1.5 می‌باشد [جاذبه‌ی مخصوص یا Specific Gravity برابراست با دانسیته‌ی ماده (اینجا هیدروبرمیک اسید) تقسیم بر دانسیته‌ی آب 4 درجه‌ی سلیسیوس که 1000 کیلوگرم بر متر مکعب است و واحد ندارد.]، و این اسید به عنوان یک مایع با حلالیت بینهایت شناخته می‌شود.
4) این اسید در دمای اتاق کاملا پایدار بوده و هیچ مشکلی در نگهداری آن پیش نخواهد آمد. ولی در معرض نور و هوا تغییر رنگ می‌دهد و تیره می‌شود.
5) این اسید وقتی که با ترکیب‌ها و عناصری که در ادامه گفته می‌شود تماس پیدا کند به شدت واکنش می‌دهد که آن‌ها عبارت‌اند از: آمونیاک، گاز فلوئور، اوزن، فلزات قلیایی، اکسید‌های آهن، اکسیدان‌های قوی و فلزات.
6) بخارهای سمی برمید در صورتی که دمای HBr به حد تجزیه برسد متصاعد می‌شود.
7) ثابت تفکیک اسید برمیدریک 9- می‌باشد که این بدان معناست که این اسید حتی از کلریدریک اسید نیز قوی‌تر است.
کاربردهای این اسید
هیدروبرمیک اسید در فروشگاه‌ها قابل دسترس و برای خریداری می‌باشد و با علظت‌ها 48 تا 62 درصد به فروش می‌رسد. این اسید دارای استفاده‌های بسیاری می‌باشد، برخی از مصارف آن را در زیر لیست کرده‌ایم:
- هیدروبرمیک اسید در هیدروبرموناسیون الیفینی‌ها مورد استفاده است. ( الفینی‌ها گروهی هستند که دارای پیوند دوگانه بوده و شاخه‌ی فرعی آن‌ها نیز یک هیدروکربن است مانند پروپیلن CH2=CH-CH3 یا ساده‌ترین الفینی که اتیلن می‌باشد CH2=CH2)
- از این اسید برای تولید آلکیل برمید‌ها و استفاده‌ی آن‌ها در تولید الکل‌ها استفاده می‌شود. همین‌طور در واکنش‌های اکسیداسیون از هیدروژن برمید به عنوان کاتالیزور استفاده می‌شود که برای تبدیل هیدروکربن‌های آلیفاتیکی (یعنی در ساختارشان دارای حلقه نیستند مثلا شبیه به بنزن دارای حلقه نیستند.) به پروکسیدها و کتون‌ها و اسیدها کاربرد دارند. در پایان نیز در مصارف صنعتی در فرآیندهای پلیمریزاسیون، ایزومریزاسیون، هیدروژن‌زدایی و استری کردن مورد استفاده‌اند.
کنترل خطرات احتمالی
این اسید جزء مایعات بسیار خورنده بوده و به راحتی می‌تواند بافت‌های بدن را بسوزاند، و در صورت تماس زیاد با آن می‌تواند باعث تحریک دستگاه تنفسی و چشم شود. استنشاق یا خوردن این اسید مرگبار می‌باشد و پیشنهاد می‌شود که برای کار با این اسید از اتاق‌هایی که دارای تهویه مناسبی می‌باشند، استفاده کنید.
حتما پس از هر بار استفاده از این اسید دست‌ها را کاملا با آب شسته و در صورتی که این اسید با چشم شما تماس پیدا کرد سریعا آن را با آب کافی بشویید. (سوزش آن پس از شست و شو تا 15 دقیقه ادامه دارد.) در صورتی هم که فردی مقداری از این اسید را خورد، باید سریعا مقدار زیادی آب بنوشد. (از وادار کردن فرد به استفراغ کردن، جدا خودداری کنید.)