به گفته‌ی محققان کره‌ی جنوبی، شستن دست‌ها با صابون آنتی‌باکتریال حاوی تریکلوزان – ماده‌ی از بین برنده‌ی میکروب‌ها که در بیشتر صابون‌ها به کار می‌رود - ممکن است بهتر از شستن دست‌ها با صابون‌های معمولی نباشد. نتایج تحقیقات این گروه تأیید کننده‌ی بررسی‌های پیشین در این زمینه است و می‌تواند جنجال استفاده یا عدم استفاده از تریکلوزان را حل کند.

تریکلوزان به دلیل خواص آنتی‌باکتریال خود به طور گسترده شناخته شده است. این ماده اولین بار در دهه‌ی ۱۹۷۰ در صابون‌های مورد استفاده در بیمارستان‌ها به کار رفت. در حال حاضر حداکثر مقدار مجاز تریکلوزان قابل استفاده در صابون در بسیاری از کشورها %0.3 است. مطالعات آزمایشگاهی فراوانی نشان داده‌اند که صابون‌های حاوی این مقدار تریکلوزان نسبت به صابون‌های ساده باکتری‌های بیشتری در دستان انسان را از بین نمی‌برند.

علاوه بر این، تریکلوزان به دلیل دارا بودن عوارض جانبی گوناگون از جمله حساسیت و ناخالصی‌های سرطان‌زا همچنان ماده‌ای بحث‌برانگیز برای استفاده در صابون‌هاست. در دسامبر سال ۲۰۱۳، سازمان غذا و داروی امریکا (FDA) اعلام کرد که تولیدکنندگان صابون‌های دستشویی آنتی‌باکتریال باید نشان دهند که صابون‌های آنها بی‌خطرتر و موثرتر از صابون‌های ساده هستند.

Min-Suk Rhee و همکاران او در دانشگاه کره واقع در سئول معتقدند شواهدی قانع کننده مبنی بر بهتر نبودن صابون‌های حاوی تریکلوزان نسبت به صابون‌های معمولی پیدا کرده‌اند. آنها ادعا دارند تحقیقاتی که انجام داده‌اند دقیق‌تر از پژوهش‌های قبلی در این زمینه است، زیرا تنها از یک متغیر استفاده کرده‌اند: حضور یا عدم حضور 0.3% تریکلوزان، و تمام عوامل دیگر که می‌توانند بر روی نتایج آزمایش تأثیر بگذارند را ثابت نگه داشته‌اند.این تیم ۲۰ گروه مختلف باکتری را به مدت ۲۰ ثانیه در دمای اتاق و سپس در دماهای کمی بالاتر در مجاورت صابون معمولی و صابون محتوی تریکلوزان قرار دادند، شرایطی که درواقع شبیه‌سازی از شرایط شستن دست‌ها در خانه است. آنها همچنین دست داوطلبان را به باکتری Serratia marcescens آلوده کردند تا چگونگی از بین بردن باکتری‌ها توسط هر نوع از صابون‌ها را بررسی کنند.

نتایج این آزمایش‌ها نشان داد که هیچ تفاوت قابل توجهی در فعالیت ضد باکتریایی بین صابون ساده و صابون آنتی‌باکتریال در هیچ کدام از دماهای مورد آزمایش وجود ندارد؛ اگرچه پس از ۹ ساعت صابون‌ حاوی تریکلوزان اثرات ضد باکتریایی بسیار بیشتری نشان می‌دهد. در این باره Rhee توضیح می‌دهد: «حقیقت این است که ما این نتایج را تا حدودی از قبل انتظار داشتیم. اثر ضد عفونی کنندگی تریکلوزان بستگی به غلظت و زمان مجاورت آن با باکتری‌ها دارد. با این حال صابون‌های آنتی‌باکتریال تجاری موجود در بازار به طور کلی کمتر از 0.3% تریکلوزان دارند و از طرفی شستن دست‌ها تنها چند ثانیه طول می‌کشد.»

طبق توضیحات Allison Aiello از دانشگاه North Caroline واقع در امریکا که یک مقاله در مورد مطالعات انجام شده روی محصولات دارای تریکلوزان در جهان نوشته است، نتایج این تحقیقات جدید نشان می‌دهد که تریکلوزان هیچ فایده‌ی به خصوصی برای استفاده در صابون‌ها در مقایسه با صابون‌های ساده ندارد. اما تمام افراد در این مورد هم نظر نیستند. Don Schaffner از دانشگاه Rutgers که مطالعاتی روی تریکلوزان انجام داده است ادعا دارد که تحقیقات وی نشان از فواید تریکلوزان موجود در صابون‌ها دارد.

وی عقیده دارد که نتایج حاضر به دلیل در نظر گرفتن تنها یک متغیر توسط تیم Rhee، یعنی حضور یا عدم حضور تریکلوزان، قابل قبول نیست. او در این باره توضیح می‌دهد: «با وجود اینکه این نظریه از نگاه علمی بسیار مناسب است، فرمول‌سازی صابون کاری بسیار پیچیده‌ است. ممکن است برای موثرتر بودن خواص ضد میکروبی، نیاز به تغییراتی در فرمولاسیون صابون وجود داشته باشد. اما من همچنان عقیده دارم که صابون‌های آنتی‌باکتریال که به درستی فرمول‌سازی شده باشند بهتر از صابون‌های ساده هستند.»

منبع:

Antibacterial Soap Has Poor Killing Power

منابع مفيد:

FDA Report

Effective or just risky?

Triclosan

باکتري

صابون بسازيد

صابون‌ها- قسمت اول

صابون‌ها- قسمت دوم

صابون‌ها-قسمت سوم

صابون‌ها- قسمت چهارم