مارتين هلمن (Martin Hellman) يکي از دو دانشمندي بود که در هفته‌ي اخير جايزه‌ي معتبر تورينگ را دريافت کرد. او به خاطر کارهاي پيشتازانه‌اي که چهل سال پيش در زمينه‌ي رمزنگاري و امنيت ديجيتالي انجام داده بود، براي دريافت جايزه‌ي تورينگ انتخاب شد. اما اين روزها او زمان زيادي را صرف رمزنگاري نمي‌کند. بلکه بيشتر وقت خود را صرف هشدار به جامعه درباره‌ي خطرهاي نوعي جنگ هسته‌اي باالقوه مي‌کند. 

سازمان ماشين‌هاي محاسباتي (The Association for Computing Machinery) اسامي ‌برندگان جايزه‌ي تورينگ را در روز سه شنبه‌ي هفته‌ي گذشته در کنفرانسي در شهر سان‌فرانسيسکو اعلام کرد. اين جايزه با عنوان نوبل کامپيوتر هم شناخته مي‌شود. جايزه‌ي تورينگ يک ميليون دلار پول نقد است که به طور مساوي ميان هلمن و ويدفيلد ديفي (Whitfield Diffie) تقسيم شد. ديفي در سال 1976 در کنار هلمن در زمينه‌ي رمزنگاري عمومي ‌کار مي‌کرده و در دانشگاه استنفورد همکاري تنگاتنگي با هلمن داشته است. 

تصادفاً اين مخترعان دريافتند که روزي که کنگره‌ي قانون گذاري ايالات متحده‌ي امريکا در حال تصويب قانوني براي نفوذ دولت در حريم خصوصي کاربران بود، کمپاني اپل و پليس بين الملل به اين نتيجه رسيده بودند که استفاده از رمزنگاري عمومي ‌را بايد به رسميت شناخت. 

رمزنگاري عمومي ‌هلمن و ديفي که به خاطر اختراع آن جايزه‌ي تورينگ را بردند، دو بخش دارد. يک کاربر پيامي ‌را با استفاده از يک کليد عمومي، مانند يک عدد بزرگ، رمزنگاري مي‌کند. سپس اين رمز را با گيرنده‌ي پيام به اشتراک مي‌گذارد تا گيرنده بتواند پيام مورد نظر را رمزگشايي کند. کليد رمزگشايي عمومي‌ به همه‌ي کاربران اجازه مي‌دهد که يک ايميل يا تراکنش را رمزنگاري کنند. اما فقط گيرنده‌ي رمز مي‌تواند آن را ترجمه کند. 

امروزه رمزنگاري عمومي ‌از طريق مرورگر‌هاي اينترنتي در الگوريتم‌ها استفاده مي‌شود و همه روزه از 4 تريليون تراکنش اينترنتي محافظت مي‌کند. ديفي مي‌گويد: «اگر بخواهيد در کارهاي روزمره‌ي اينترنتي خود رمزنگاري عمومي ‌را در نظر نگيريد، به دردسر مي‌افتيد و ناچاريد کارهاي زيادي انجام دهيد تا امنيت تراکنش‌ها و ارتباط‌هايتان حفظ شود.»

سازمان محاسبات ماشيني به پاس خدمات هلمن و ديفي در حوزه‌ي کامپيوتر به آن‌ها به ترتيب امتياز 70 و 71 را داده است. اما امروز و پس از گذشت چهل سال، اين دو محقق به دليل تعهدهاي کاري به حوزه‌هاي ديگر علمي، وقت چنداني را براي توسعه‌ي رمزنگاري صرف نمي‌کنند. 

هلمن که هنوز هم در دانشگاه استنفورد مستقر است، تنها 15 درصد از زمان خود را صرف رمزنگاري و پژوهش‌ها‌ي مرتبط با آن مي‌کند. او بيشتر اوقات خود را به ارتباط به مردم و تشکيل گروه‌هايي براي هشدار دادن درباره‌ي خطرهاي جهاني جنگ هسته‌اي اختصاص مي‌دهد. او سعي مي‌کند شهروندان را متقاعد کند تا به او بپيوندند و از بروز جنگ جهاني هسته‌اي جلوگيري کنند. 

او بخش بزرگي از پولي را که از جايزه‌ي تورينگ دريافت کرده بود صرف کتابي کرد که با همکاري همسرش دروتي نوشته است. آن‌ها اين کتاب را درباره‌ي چگونگي دستيابي به هماهنگي در زندگي مشترک و کار براي رسيدن به صلح جهاني در کنار زندگي خصوصي نوشته‌اند. هلمن در اين‌باره مي‌گويد: «ازدواج من و دروتي به مشکل خورده بود. در همان زمان بود که ما در يک جلسه‌ي حفاظت از محيط زيست که حال و هواي روحاني خاصي داشت شرکت کرديم. در آنجا تصميم گرفتيم به گروه‌هاي ترويج منع استفاده از سلاح‌هاي اتمي‌ بپيونديم. در واقع مي‌توان گفت يافتن يک هدف مشترک ميان من و دروتي زندگي زناشويي ما را نجات داد.»

هلمن در سال 2008 تجزيه و تحليلي از احتمال وقوع جنگ هسته‌اي درباره‌ي رآکتورهاي اتمي ‌مختلف دنيا ارائه کرد. او در اين آناليز از مدل استفاده شده توسط ستاد مديريت بحران‌هاي موشکي کوبا در سال 1969 بهره برد. هلمن به اين نتيجه رسيد که احتمال وقوع جنگ اتمي ‌از 2 در 10000 که در سال 1969 اعلام شده بود، به عدد 5 در 10000 رسيده است. او معتقد است که بسياري از سياستمداران و کارشناسان احتمال وقوع جنگ اتمي‌ را کمتر از اين عدد متصور هستند. 

هلمن مي‌گويد: «مي‌توان گفت اکثريت قريب به اتفاق انسان‌ها به سلاح‌هاي هسته‌اي علاقه مند نيستند. اما اين مشکل مربوط به گذشته‌هاست و مي‌بايست حل شود.» او يکي از 29 دانشمندي بود که نامه‌اي را براي باراک اوباما، رئيس جمهور وقت ايالات متحده نوشتند و امضا کردند. محتواي نامه درباره‌ي حمايت از پرونده‌ي هسته‌اي ايران بود.  اگرچه هلمن و ديفي ديگر با هم همکاري زيادي ندارند، اما گاهي اوقات يکديگر را در دانشگاه استنفورد در نشست‌هاي مربوط به امنيت سايبري ملاقت مي‌کنند. ديفي همچنان در زمينه‌ي امنيت شخصي و حفاظت از اطلاعات کاربران فعاليت مي‌کند. او خواستار اين است که حفظ حريم خصوصي تبديل به يک مطالبه‌ي عمومي ‌شود. 

در حالي که بسياري از همکاران ديفي نگران سؤاستفاده‌ي شرکت‌ها و فروشگاه‌هاي از اطلاعات مشتريان خود هستند، او بيشتر سرک کشي سازمان‌هاي سياسي را انتقاد مي‌کند و مي‌گويد: «چطور مي‌توانيم به خود بباليم که در جامعه‌اي آزاد زندگي مي‌کنيم در حالي که به ‌اندازه‌ي کافي در ارتباطات رايانه‌اي خود حريم خصوصي نداريم؟» ديفي همچنان زمان زيادي را صرف رمزگشايي و متدهاي مختلف آن مي‌کند، اما وارد حوزه‌ي مسائل امنيتي ديجيتالي نيز شده است. او با کمپاني‌هاي طراح رمزنگاري نيز ارتباط نزديک دارد. خانه‌ي ديفي نزديک دانشگاه استنفورد است و او همچنان صبحانه را در کافه‌ي نزديک دانشگاه صرف مي‌کند. 

هلمن و ديفي درباره‌ي دريافت جايزه‌ي تورينگ مي‌گويند خوشحال هستند که با دريافت اين جايزه، اعتبار رمزنگاري عمومي‌ به جامعه‌ي علوم رايانه اثبات شد. البته هنوز هم نقد‌هايي به اين سيستم رمزنگاري وارد مي‌شود که آن‌ها را با چالش‌هايي تازه روبرو مي‌کند. اين دو دانشمند همچنان مايلند تا به دستاوردهاي تازه‌اي درباره‌ي رمزنگاري عمومي ‌برسند و افق‌هاي اين متد امنيتي را گسترش دهند. 

منبع:

IEEE

رمزنگاری کوانتمی: ۱ - ۲ - ۳ 

منابع مفید:

بهترین شرکت های رمزنگاری ۲۰۱۶

آشنایی با رمرنگاری

آلن تورینگ

ابهام در رمزنگاری یاهو و گوگل

Atomic Object

amturing.amc.org (2015)

برندگان حایزة تورینگ از ابتدا تا کنون

Nuclear risk