امروز، ۶ اسفند (۲۶ فوریه) برابر است با سالروز درگذشت ریاضیدان نامی روسی، نیکلای ایوانوویچ لباچفسکی (Nikolai Ivanovich Lobachevsky). لباچفسکی در ۱ دسامبر ۱۷۹۲ بهدنیا آمد و در ۲۴ فوریه ۱۸۵۶ در قازان روسیه درگذشت. نام لباچفسکی بهخاطر هندسهی لباچفسکی در تاریخ ماندگار شده است. لباچفسکی در هندسهاش اصل توازی را نپذیرفت و نه تنها موجب پیشرفت هندسه شد، که بهدلیل جسارتش در نپذریفتن اصل توازی تحولی بنیادی در ریاضیات، علوم و اندیشهی بشری پدید آورد.
اقلیدس، در اثر معروف خود که اولین اثر منطق کلاسیک ریاضی و هندسه نیز هست، چنین بیان کرد که همهی گزارههای درست هندسه از ۵ اصل (یا پُستُلا) نتیجه میشوند. اصل پنجم همان اصل توازی است که بیان میکند از یک نقطه خارج از خط راست در صفحه فقط یک خط موازی آن خط میگذرد. اما پس از اقلیدس بسیاری از ریاضیدانان سعی داشتند این اصل را از دیگر اصلها نتیجه بگیرند که البته موفق نشدند. امروزه میدانیم این اصل (نه خودش و نه نقیضش) از اصلهای دیگر نتیجه نمیشوند.
لباچفسکی این اصل را با اصل دیگری جایگزین کرد و هندسهای بنا نهاد که با شهود هندسی بشر سازگار نبود، ولی از نظر منطقی صحیح بود. این ایده را ریاضیدانان نامی دیگری گسترش دادند، از جمله ریمان که هندسهی ریمانی را بهوجود آورد. البته هندسهی لباچفسکی - برخلاف آنچه که در ابتد بهنظر میرسید - بیکاربرد و بیمصرف نبود، چرا که با کشف نسبیت بهوسیلهی انیشتین، انسان متوجه شد که برای بررسی و شناخت ساختار فضا-زمان به هندسهی نااقلیدسی نیاز دارد.
جملهی زیر از لباچفسکی گویای این موضوع است:
«هیچ شاخهای از ریاضیات - هرچند انتزاعی - وجود ندارد که روزی در پدیدههای دنیای واقعی کاربرد نداشته باشد.»