آيا تا به حال از خودتون پرسيديد چه چيزي باعث تابيدن اجسام زير لامپ‌هاي (UV (Black lights مي‌شه؟در این مشاهده علمی راهی رو بهتون یاد میدم تا بتونید دوستانتون رو متعجب کنید! ;)
دست هاي درخشان
|
|
| مقدمه:
آيا تا به حال از خودتون پرسيديد جه چيزي باعث تابيدن اجسام زير لامپ‌هاي لامپ black light) UV) مي‌شه؟
ابتدا بگذاريد كمي راجع به UV و black light صحبت كنيم. نور مرئي داراي طيفي از رنگ‌هاي قرمز، نارنجي، زرد، سبز، آبي و بنفش است. بعد از طيف نوربنفش، نورفرابنفش (Ultraviolet) قرار دارد كه چشمان ما نمي‌تواند آن را تشخيص بدهد. تابش فرابنفش داراي طول موج كمتر از نور مرئي است.
شايد شما نام تابش فرابنفش را در پديده‌ي آفتاب سوختگي شنيده باشيد. آفتاب سوختگي به علت نوعي از تابش فرابنفش به نام UV-B) Ultraviolet B) رخ ميدهد.
علاوه بر UV-B تابش ديگري از فرابنفش به نام (UV-A (black light وجود دارد.
UV-B داراي طول موج 280nm-315nm است كه انرزي بيشتري در مقايسه با تابش UV-A دارد. UV-A طول موجي در حدود 400nm - 315 nm دارد و بنابراين انرژي كمتري دارد و موجب آفتاب سوختگي نمي‌شود. |
|
لامپ Black light چيست؟
امروزه دستهاي از لامپ‌ها ساخته شده كه به جاي نور مرئي اشعه‌ي UV ساتع مي‌كنند. ساختار آنها بسيار شبيه لامپ‌هاي فلوئورسنت است با اين تفاوت كه از شيشه‌هاي اندود شده با "اكسيد نيكل" در آنها استفاده مي‌شود كه رنگي آبي-بنفش به آن ميدهد.به علاوه سطح داخلي شيشه با مادهي "فسفر" اندود مي‌شود. اكسيد نيكل نور مرئي را به دام مي‌اندازد. Black light نوعي از لامپ‌هاي UV است كه UV-A تابش مي‌كند.فوتون‌ها با برخورد به مادهي فسفر كه از عناصر ناپايدار جدول تناوبي است برانگيخته مي‌شوند. اين اختلاف سطح انرژي منجر به تابش UV با سطح انرژي بالاتر مي‌شود.
|
خب! بعد از اين مقدمه يك آزمايش انجام مي‌دهيم.
براي اين آزمايش شما نياز داريد به:
• لامپ black light) UV)
• وازلين
• يك ورق كاغذ
در ابتدا ما وازلين را به عنوان نوعي جوهر نامرئي به كار مي‌بريم . انگشت خودتان را داخل ژل وازلين فرو ببريد و با آن روي يك برگ كاغذ پيغامي بنويسيد. سعي كنيد پيغامتون تبديل به سخنراني نشه! بعد باقيمانده‌ي وازلين را از انگشتتان پاك كنيد. لامپ Black light را روشن و چراغ اتاق را خاموش كنيد.
آيا نوشته رو مي‌تونيد ببينيد؟ چرا چيزي كه در نور اتاق قادر به ديدنش نيستيد حال كه نوري وجود نداره قابل ديدن مي‌شود؟ اگر ما نمي‌توانيم تابش فرابنفش را ببينيم، پس چرا وازلين در زير اين نور، شروع به تابيدن مي‌كند؟
اغلب وقتي به يك جسم نگاه مي‌كنيم، نوري كه از سطح آن جسم منعكس مي‌شود را مي‌بينيم. وازلين يك مادهي شفافه! پس چه اتفاقي افتاده؟
ژل وازلين داراي مادهي فسفر است. درست برعكس اتفاقي كه در لامپ مي‌افتد فسفر در وازلين، پرتو هاي فرابنفش Black light را جذب كرده و آن را بصورت نورمرئي ساتع مي‌كند و نوشته را قابل ديدن مي‌كند.
آيا مي‌توانيد چيز‌هاي ديگري را در خانه پيدا كنيد كه در زير لامپ black light بتابد؟
شما مي‌توانيد جواب‌هاي خودتان رو در قسمت "پرسش و پاسخ" بنويسيد.
يكي از چيزهايي كه معمولا در زير اين نوع لامپ مي‌تابه لباس سفيده. بسياري از پودر‌هاي لباسشويي داراي نيل (ماده ي آبي رنگ رختشويي) است كه اغلب به عنوان ماده‌اي آن رو تبليغ مي‌كنند كه لباس‌هاي سفيد را سفيدتر مي‌كند! در حقيقت اين ماده فسفري است كه به پرتوي UV-A در نور معمولي واكنش نشان ميدهد. Black Light اين تاثير را افزايش ميدهد.
|
مثال ديگري از فسفر در پول‌هاي جديد ديده مي‌شه. از سال 2003 كشورها براي جلوگيري از جعل پول، رشته يا نواري حفاظتي روي پول‌ها قرار مي‌دهند كه در زير نور فرابنفش مي‌درخشه. |
|
سوال: از اين نور براي تجسس‌هاي جنايي هم استفاده مي‌شه. مي‌تونيد بگيد چطور؟
سوال: كاربرد‌هاي UV در ستاره‌شناسي و بيولوژي چيه؟ |
براي اين آزمايش شما به اين وسايل نياز داريد:
لامپ Black light) UV)
وازلين
دستكش آشپزخانه اگر نمي خوايد دستهاتون وازليني بشه
يك نفر براي اينكه Black light رو براتون روشن كنه
اگر دستكش لاستيكي داريد آن رو بپوشيد. به مقدار لازم وازلين برداريد و كاملا دست‌ها را چرب كنيد. سپس از شخصي بخواهيد كه چراغ اتاق را خاموش كند و لامپ Black light را روشن كند. دست‌ها را در زير لامپ نگه داريد!!!
|
آيا مي‌توانيد راهي پيشنهاد كنيد كه دستهاتون در تاريكي بدرخشه؟