مروارید منظومه شمسی
خانه‌ي ما زمين، سومين سياره‌ي منظومه‌ي شمسي است. زمين تنها سياره‌اي است که اتمسفر حاوي اکسيژن دارد. همچنين سياره‌ي ما در داشتن اقيانوس‌هاي آب و پديد آمدن حيات در آن منحصر به فرد است. زمين پنجمين سياره‌ي بزرگ منظومه‌ي شمسي است و قبل از آن، چهار سياره‌ي گازي غول پيکر مشتري، زحل، اورانوس و نپتون قرار دارند. زمين در ميان سياره‌هاي خاکي، يعني عطارد، زهره، و مريخ بزرگترين سياره محسوب مي‌شود.
قطر کره‌ي زمين حدوداً ۱۳۰۰۰ کيلومتر است. شکل ظاهري سياره‌ي ما کاملاً کروي نيست. بلکه مانند توپي که از بالا به آن فشار وارد مي‌کنيم، از سمت شمال و جنوب کمي فشرده‌تر است و شعاع آن در استوا بزرگ‌تر از قطبين است. تقريباً ۲۱ درصد از سطح کره‌ي زمين را آب پوشانده است. يک پنجم اتمسفر سياره‌ي ما را نيز اکسيژن تشکيل مي‌دهد. اين اکسيژن توسط گياهان توليد مي‌شود. قرن‌هاست که دانشمندان کره‌ي زمين را مورد مطالعه و بررسي قرار مي‌دهند، اما بيشترين اطلاعات از هنگامي به دست آمده‌اند که تصويربرداري زمين از فضا ميسر شده است.
ويژگي‌هاي مداري:
زمين روي يک خط فرضي به نام محور به دور خود مي‌گردد. اين محور قطب شمال را به قطب جنوب متصل مي‌کند. ۲۳.۴۳۹ ساعت طول مي‌کشد تا کره‌ي زمين يک مرتبه به دور خود بچرخد. همچنين مدت حرکت انتقالي سياره‌ي ما، يعني حرکتش به دور خورشيد روي مدار، ۳۶۵.۲۶ روز زمان مي‌برد.
محور زمين دقيقاً عمود بر دايره‌البروج نيست و ۲۳.۵ درجه انحراف دارد. اين انحراف باعث شده که نيمکره‌هاي شکالي و جنوبي زمين، گاهي در معرض تابش مستقيم خورشيد باشند و گاهي تحت تابش مايل قرار گيرند. اين پديده باعث ايجاد فصل‌ها مي‌شود.
مدار حرکت زمين به دور خورشيد کاملاً کروي نيست، بلکه اندکي خروج از مرکز دارد که آن را به يک بيضي تبديل مي‌کند. فاصله‌ي زمين تا خورشيد در ابتداي زمستان اندکي کمتر از فاصله‌ي اين دو جرم سماوي در ابتداي تابستان است. اما اين تغيير فاصله تأثير بسزايي در سرما و گرماي سياره ندارد و انحراف محوري زمين، نقش بسيار مهم‌تري را ايفا مي‌کند. سياره‌ي زمين در ميانه‌ي کمربند حيات خورشيد قرار گرفته است. کمربند حيات هر ستاره، ناحيه‌اي از اطراف ستاره است که در آن به سبب فاصله و دماي مناسب، آب مايع مي‌تواند روي سطح سياره ثبات داشته باشد.
مدار و گردش:
فاصله‌ي متوسط از خورشيد: ۱۴۹۵۹۸۲۶۲ کيلومتر
حضيض (کم ترين فاصله تا خورشيد): ۱۴۷۰۹۸۲۹۱ کيلومتر
اوج (بيشترين فاصله از خورشيد): ۱۵۲۰۹۸۲۳۳کيلومتر
مدت شبانه روز خورشيدي: ۲۳.۹۳۴ ساعت
مدت سال: ۳۶۵.۲۶روز
انحراف محوري از مدار: ۲۳.۴۳۹۳ درجه
تشکيل و تکامل کره‌ي زمين:
دانشمندان حس مي‌زنند که کره‌ي زمين همزمان با خورشيد و ساير سياره‌ها متولد شده است. يعني زماني که سحابي عظيم خورشيدي در حال چرخيدن و متراکم شدن بود. اين زمان حدود ۴.۶ ميليارد سال قبل برآورد مي‌شود. همان طور که سحابي خورشيدي متراکم‌تر ميشد، بخش اعظم مواد که عمدتاً هيدروژن و هليوم بودند به مرکز اين ديسک گردان رفته و خورشيد را شکل دادند. مواد سنگين‌تر به هم برخورد مي‌کردند و با اتصال به هم از راه برخورد و يا جاذبه، سياره‌ها را ايجاد کردند. عناصر سبک توسط بادهاي قدرتمند خورشيدي جاروب شدند و سياره‌هاي سنگي از جمله زمين در مدارهايي در دام گرانش خورشيد به چرخش خود ادامه دادند.
به ترتیب از سمت چپ بالا، دوره پیش کامبرین شروع می شود و در نهایت به پرمیان می رسد.
برای دیدن تصویر بزرگ اینجا را کلیک کنید.
دانشمندان حدس مي‌زنند که زمين در ابتدا سنگي و بدون آب بود. اما وجود عناصر راديواکتيو و افزايش فشار باعث شد که موادي از زير پوسته‌ي زمين ذوب شده و به سطح برسند. دسته‌اي از اين مواد شيميايي آب را توليد کردند و بقيه‌ي مواد نيز اتمسفر را شکل دادند. اخيراً شواهدي به دست آمده که نشان مي‌دهند پوسته‌ي زمين و اقيانوس‌ها ۲۰۰ ميليون سال پس از شکل‌گيري کره‌ي زمين پديد آمده‌اند.
تاريخ کره‌ي زمين به چهار بخش تقسيم مي‌شود که موسوم به هادئون، آرکئون، پروتروزوئيک و فانروزوئيک هستند. سه دوره‌ي اول که جمعاً چهار ميليارد سال به طول انجاميده‌اند، دوران پرکامبرين ناميده مي‌شوند. اولين شواهدي که وجود حيات را اثبات مي‌کند، متعلق به دوره‌ي آرکئون، يعني ۳.۸ ميليارد سال قبل است. اما فراواني گونه‌هاي حيات پديده‌اي بود که در دوره‌ي فانروزوئيک اتفاق افتاد.
فانروزوئيک خود به سه دوره‌ي پالئوزوييک، مزوزوئيک و سنئوزوئيک تقسيم بندي مي‌شود. پالئوزوييک دوران گسترش انواع گونه‌هاي زيستي است. مزوزوئيک دوران حکمراني دايناسورها و خزنده‌هاي غول پيکر بر روي کره‌ي زمين است و دوران حاضر را که عصر فراواني پستانداران است، سنئوزوييک مي‌ناميم.
اغلب فسيل‌هايي که متعلق به دوره‌ي پالئوزوييک هستند، جانداران فاقد ستون فقرات، مانند مرجان‌ها، حلزون‌هاي صدف‌دار و جانوران لاک‌دار را نشان مي‌دهند. شواهد نشان مي‌دهند که اولين ماهي‌ها متعلق به ۴۵۰ ميليون سال قبل هستند. در حالي که به نظر مي‌رسد دوزيستان ۳۸۰ ميليون سال قبل پديد آمده‌اند. حدود ۳۰۰ ميليون سال قبل، زمين مملو از جنگل‌هاي انبوه و مرداب‌ها بود و فسيل اولين خزندگان مربوط به اين دوران است. دوران مزوزوئيک دوران فراواني دايناسورها است. اگرچه پستانداران در اين دوره وجود داشتند، اما گونه‌ي فراواني نبودند. مزوزوئيک دوره‌ي فراواني گياهان گل‌دار و غلبه‌ي آن‌ها بر ساير تيره‌هاي گياهي است.
سنئوزوييک از ۶۵ ميليون سال پيش، يعني زمان انقراض دايناسورها آغاز شده و تا امروز ادامه دارد. دانشمندان حدس مي‌زنند که يک برخورد کيهاني موجب انقراض دايناسورها شده و پستانداران از اين برخورد سهمگين، جان سالم به در برده‌اند. در عصر حاضر پستانداران جانداران غالب کره‌ي زمين هستند.
ادامه
منبع:
space
منابع مفید:
دلیل ایجاد فصل‌ها
عصر یخبندان
عصر یخبندان و رقابت دو نظریه
سیارک قاتل
اگر روزی زمین نچرخد!
نگاهی به ابزارهای هواشناسی فضایی ناسا
زمین: دانشنامه
بعد از نابودی زمین
زمین لرزه
سونامی
The Planets: Earth
Earth's Atmospheric layers
How was the Earth Formed?
Earth's Atmosphere
پرکامبرین-ویکیپدیا
دوره مزوزئیک: دوره دایناسورها