حشرات گرده‌افشان در باروری گیاهان بسیاری موثر هستند، همچنین یکی از منابع غذایی برای سایر گونه‌ها به شمار می‌آیند.
پشه‌ها موجود ضعیف و لاغری هستند که به راحتی می‌توان با یک دست آن‌ها را له کرد، اما در عین حال می‌توانند منجر به شیوع بیماری‌های خطرناکی در جهان شوند. مانند این بار که عامل انتقال ویروس زیکا شده‌اند و تمامی آمریکای لاتین را دچار مشکل کرده‌اند.
در پی این همه‌گیری در آمریکای لاتین، بسیاری از کارشناسان جهانی بهداشت، آن را یکی از بزرگ‌ترین حملات علیه بشر خوانده‌اند.
اما چه می‌شود اگر ناگهان، تمامی این حشرات از محیط حذف شوند؟ دقیق‌ترین جواب این است که هیچ کسی به طور قطع نمی‌داند.
هرچند بیش از سه هزار و پانصد گونه پشه‌ای که در طبیعت مشغول ایفا کردن نقش خودشان هستند، که هیچ سوالی باقی نمی‌گذارند. به عنوان مثال پشه‌های نر شهد گل‌ها را می‌مکند و در مقیاس وسیع به گرده‌افشانی گل‌ها و محصولات کشاورزی و زراعی کمک می‌کنند. همچنین پشه‌ها، در هر سنی و با هر جنسی، یک منبع غذایی خوب، برای گروه‌های زیادی از موجودات هستند، آن‌ها برای ماهی‌ها، لاک‌پشت‌ها، سنجاقک‌ها، پرنده‌های مهاجر و همین‌طور خفاش‌ها، به عنوان وعده‌های غذایی مفید نقش ایفا می‌کنند.
رابطه‌ی پشه‌ها با خفاش‌ها
شاید خفاش‌ها بیش از هر موجود دیگری، به عنوان دشمنان طبیعی پشه‌ها شناخته‌شوند و به خاطر تغذیه از آن‌ها، بسیار به آن‌ها وابستگی دارند، این طور به نظر می‌رسد که با محو شدن پشه‌ها از روی زمین، زندگی خفاش‌ها بیش از سایرین تاثیر می‌پذیرد.
وینفرد فریک (Winifred Frick) زیست‌شناسی که در دانشگاه کلمبیا در مورد خفاش‌ها پژوهش می‌کند، در این مورد می‌گوید که بر خلاف تصور معمول، با محو شدن یکباره‌ی پشه‌ها از روی زمین، زندگی خفاش‌ها تاثیر چندانی نمی‌پذیرد.
خفاش‌ها، شکارچیانی همه‌کاره هستند، به این معنا که هر چیزی را که بتوانند شکار کنند، می‌خورند. سوسک‌ها، پشه‌ها و حشرات دیگر.
وینفرد فریک در ادامه اضافه می‌کند هیچ کدام از گونه‌های خفاش‌ها به یک گونه‌ی خاص از پشه‌ها وابستگی ندارند.
در حقیقت برخی از گونه‌های پشه، در طول روز فعال هستند و این یعنی، خفاش‌ها فرصت بسیار کمی برای شکار و تغذیه از آن‌ها دارند. دو پشه‌ای که عامل اصلی انتقال ویروس زیکا می‌شوند و با نام‌های Aedes aegypti و Aedes aegypti شناخته می‌شوند نیز از همین پشه‌های روز پرواز هستند.
با این حال، روش‌هایی که ما برای ریشه‌کن کردن پشه‌ها به کار می‌بریم، مانند استفاده از آفت‌کش‌هایی مثل د.د.ت. بسیار بیش از آن که بر روی پشه‌ها اثر بگذارند، بر روی خفاش‌ها و سایر اعضای حیات‌وحش تاثیر دارند.
وینفرد فردریک می‌گوید: من نگران تاثیرات بسیار وخیم و ناخواسته‌ای هستم که استفاده‌ی گسترده از حشره‌کش‌ها، بر روی خفاش‌ها و دیگر اعضای حیات وحش می‌گذارد.
پشه‌های مرموز
آن فروسچه (Ann Froschauer) از سرویس ماهی‌ها و حیات وحش آمریکا (U.S. Fish and Wildlife Service) می‌گوید حذف کردن کامل پشه‌ها می‌تواند عواقبی داشته باشد که ما از آن‌ها بی‌اطلاعیم.
مشکل اصلی این است که ما هنوز برای دانستن جایگاه پشه‌ها در زنجیره‌ی غذایی اطلاعات کافی نداریم. بیشتر اطلاعات و تحقیقات ما در مورد زنجیره‌ی غذایی در مورد پستانداران بزرگ، مانند شیرها و پلنگ‌هاست. به این دلیل که مشاهده‌ی رفتار و تغذیه‌ی آن‌ها بسیار راحت‌تر است نسبت به پشه‌هایی که هرجا یک برکه‌ی آب موقتی هم ببینند، سریعا شروع به تکثیر و تولید مثل می‌کنند.
مارم کیل پاتریک ( Marm Kilpatrick) آفت‌شناسِ دانشگاه کالیفرنیا- سانتاکروز می‌گوید: این بدیهی است که وقتی شما یک حیوان را از یک اکوسیستم حذف کنید، چیزی تغییر پیدا می‌کند. اما ممکن است این تاثیر به قدری کم باشد که به طور عادی مردم متوجه این تغییرات نشوند.
چیزهایی کوچک با تاثیراتی جهانی
با این حال، اگر از منظر بیماری‌های واگیردار به مسئله نگاه کنیم، ریشه‌کن کردن پشه‌ها می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای بر سلامت جهانی داشته باشد.
پشه‌ها در نوک پیکان مالاریا هستند. اگر آن‌ها ناپدید شوند، مالاریا هم قطعا از بین خواهد رفت. بنابر گزارش سازمان بهداشت جهانی، تنها در سال 2015 ، چهارصد و سی و هشت هزار نفر بر اثر مالاریا مردند.
به طور مشابه، گونه‌های پشه‌ای که هم‌اینک به عنوان اصلی‌ترین عاملین انتقال ویروس زیکا هستند، در تب کنگو (22هزار مورد مرگ در هر سال) و تب زرد (30 هزار مورد مرگ در هر سال) نیز به عنوان عامل اصلی انتقال شناخته می‌شوند.
و البته، تنها انسان‌ها نیستند که توسط پشه‌ها می‌میرند. قبل از سده‌ی 1800 میلادی، پشه‌ای در جزایر هاوایی وجود نداشت. در نتیجه در حیات‌وحش آنجا، هیچ نوع مقابله‌ی طبیعی در برابر آن‌ها وجود نداشت. پشه‌ها به عنوان مسافران مجانی، همراه با کشتی‌های انسان‌ها، خودشان را به آنجا رساندند و در نتیجه به خاطر آن‌ها، گونه‌های بی‌شماری از پرندگان بومی هاوایی، بر اثر ویروس‌هایی که توسط پشه‌ها منتقل می‌شد، مانند ویروس آبله‌ی پرندگان تلف شدند.
ما حتی نمی‌دانیم که آیا ریشه‌کن کردن تمامی گونه‌های پشه‌ها، ممکن هست یا خیر، و اگر این کار شدنی باشد، آیا به نفع ماست یا نه، ما نمی‌دانیم در این مورد باید به حرف یک زیست شناس مانند ویلسون (E.O. Wilson) گوش بدهیم یا نه، هنگامی که می‌گوید "چیزهای کوچک، جهان را می‌گردانند."
منبع :
Zika Raises the Question: Are Mosquitoes Necessary?
منابع بیشتر :
انسان و محیط
اکوسیستم
بهداشت محیط
حشرات
پشه
the little things that run the world
Can We Stop Mosquitoes From Infecting the World?