آزادی معنوی
این كتاب مجموعه‌ای است مشتمل بر پانزده سخنرانی از استاد شهید كه غالب آن‌ها در حسینیه ارشاد و بین سال‌های 1347 تا 1350 ایراد شده‌اند و وجه مشترك همه آن‌ها این است كه موضوع آن‌ها مسائل معنوی و مربوط به خودسازی و تزكیه نفس است که استاد در اکثر موارد، مفاهیم مورد نظر را با ارجاع به مباحث انسان‌شناسی فلسفی توضیح می‌دهد. اگرچه در خلال سخنرانی‌ها گاه به مسائل اجتماعی نیز اشاره شده است. در این چاپ دو سخنرانی یعنی دو گفتار اول از چهار گفتار فصل سوم (عبادت و دعا) ‌اضافه شد و با توجه به فهرست مشروح اول كتاب و فهرست‌های مختلف در پایان كتاب جهت استفاده اهل تحقیق حجم كتاب افزوده شده است. قبلاً این كتاب تحت عنوان گفتارهای معنوی منتشر می‌شد. مطالب كتاب در هشت فصل مرتب شده است. 1-آزادی معنوی 2-عبادت و دعا 3-توبه. 4-هجرت و جهاد 5-بزرگی و بزرگواری 6-ایمان به غیب 7-معیار انسانیت چیست؟ 8-مکتب انسانیت.

آشنایی با قرآن  جلد اول
این کتاب مشتمل بر تفسیر سوره‌های حمد و قسمتی از بقره می‌باشد. برخی مطالب این كتاب بدین شرح است: شناخت قرآن، شرایط آشنایی با قرآن، آشنایی با زبان قرآن، مخاطب‌های قرآن، عقل از دیدگاه قرآن، منشأهای خطا از نظر قرآن، نظر قرآن درباره قلب

آشنایی با قرآن جلد دوم
این کتاب تنظیم شده بحث‌های شهید آیت‌الله مطهری در تفسیر سوره حمد و آیاتی از سوره بقره است که در جلسات هفتگی موسوم به «جلسه یزدی‌ها» در سال‌های 1356 و 1357 در نقاط مختلفی از تهران ایراد شده است.

آشنایی با قرآن جلد سوم
کتاب جلد سوم مجموعه «آشنایی با قرآن» و مشتمل بر تفسیر آیاتی از سوره‌های انفال و توبه می‌باشد. همچنین این كتاب مشتمل بر چهارده جلسه درس با برخی موضوعات به شرح ذیل می‌باشد: 1-معنی شكر، خیانت به اجتماع، تقوا و گشایش در كار و روشن‌بینی 2-اثر تقوا در دنیا،‌ اثر اخروی تقوا، امداد الهی در هجرت رسول اكرم، معنی مكر 3-نقاشی روحیه‌ها، انواع عذاب 4-ایمان، انفاق، اثر امتحان الهی، فلسفه جهاد در اسلام 5-موارد اختلاف شیعه و اهل تسنن، خمس 6-انفاق چیست؟ 7-آداب جهاد 8-تبدیل جلال معنوی به شوكت مادی توسط خلفای اسلامی 9-چرا به «مردن» می‌گوییم «وفات»، مسئله روح،‌ عالم برزخ 10-آیات محكم و متشابه، منطق جبر و تفویض، شاهدی از دعای كمیل 11-شرافت انسانی، فلسفه مجازات مجرم، لزوم تهیه نیرو 12-مسئله صلح،‌ همكاری و همدلی، داستان مرحوم فیض و مرد زاهد 13-ولاء مثبت و منفی، مهاجرین،‌ انصار، كفار، مسئله هجرت،‌ عقد اخوت 14-چرا سوره برائت فاقد بسم‌الله است؟ آزادی عقیده، فرق علم و عقیده.

آشنایی با قرآن جلد چهارم
این كتاب مشتمل بر سیزده جلسه تفسیر سوره نور توسط استاد شهید می‌باشد كه اهم برخی مطالب آن به شرح ذیل است: عفاف از نظر قرآن، مسئله اذان، پوشش، آیه نور، اصل هدایت، تفاوت منطق عرفانی قرآن با برخی عرفان‌ها، سرنوشت عمل كافر، تسبیح و تحمید موجودات، معنی توحید، تمثیل مولوی، نظریه تبدل انواع.

آشنایی با قرآن جلد پنجم
این کتاب مشتمل بر تفسیر سوره‌های زخرف، دخان،‌ جاشیه، فتح، قمر می‌باشد. اهم برخی مطالب كتاب به شرح ذیل می‌باشد: تعصب قبیله‌ای، معیار دوستی‌ها، معنای خلیل، تعبیر «ارث» در قرآن، حقیقت، غذای روح انسان، برهان قرآن در مسئله فرزند نداشتن خدا، شفاعت مثبت، تعبیر «فرق» در قرآن، انواع تربیت، كلمه «لعب»، درخت «طوبی» درخت «زقوم»، تنزیل قرآن، اصرار بر گناه كبیره، پیغمبر (ص) شاهد است، معنای «بیعت»، آهنگ‌ آیات، عوامل بقای قرآن، ارتباط بین خوبی و بدی اعمال با حوادث عالم،‌ تفاوت تفأل با تطهیر.

آشنایی با قرآن جلد ششم
جلد ششم مجموعه آشنایی با قرآن شامل تفسیر قسمت‌هایی از سوره‌های الرحمن، واقعه، حدید، حشر و ممتحنه توسط شهید آیت الله مطهری می‌باشد. برخی مطالب این كتاب بدین شرح است: معنی «رحمن» و «رحیم»، تعلیم قرآن، نعمت «بیان» سجده گیاه و درخت،‌ حدیث «سلسله الذهب» خلقت زمین برای مردم، خلقت «انسان» و «جن»، معنای كلمه «سلطان» واژه «ناحیه»، ترس از مقام پروردگار، توصیف اهل بهشت. معنای كلمه «وقوع»، زلزله قیامت، تعریف «سابقین»، جایز بودن تدبر در معنی آیات، نعمت‌های اصحاب الیمین، راه پیغمبر یكی است، رهبانیت، بدعت در مسیحیت، روشنایی قلب، ایثار «انصار» تقوا یا خود نگهداری، ضمیر «هو» درباره خداوند، اسماء الهی، تكبر بالحق، فرق اساسی اسلام با مسیحیت در موضوع ایمان و رابطه انسان‌ها با یکدیگر، فرصت‌طلبی دشمنان، كلمه «اسوه»، ازدواج ابتدایی مسلمان با غیرمسلمان،‌ مهر، علل آزمایش ایمان زنان،‌ بیعت زنان و شرایط آن.

آشنایی با قرآن جلد هفتم
جلد هفتم آشنایی با قرآن مشتمل بر تفسیر سوره‌های صف، جمعه، منافقون و تغابن توسط شهید آیت‌الله مطهری می‌باشد، تا حدی نوارهای آنها موجود بوده است. در این كتاب، به تناسب آیات، برخی موضوعات اجتماعی سیاسی مانند نماز جمعه و مسئله نفاق مورد بحث قرار گرفته است.

آشنایی با قرآن جلد هشتم
جلد هشتم آشنایی با قرآن مشتمل است بر تفسیر سوره‌های طلاق، تحریم، ملک و قلم توسط استاد شهید آیت‌الله مطهری در جلسات هفتگی در منطقه قلهک تهران که در حدود سال 1351 هجری شمسی ایراد شده است. برخی از اهم مطالب كتاب به شرح ذیل می‌باشد: افراط مسیحیت كاتولیكی در مسئله طلاق، تقوا و خروج از مشكلات، شكستن مرزهای الهی به زیان خود انسان است، مسئله هفت آسمان و هفت زمین، توضیحات تاریخ و حدیث، مسئولیت نسبت به خاندان خود، جهاد با منافقین، معنی ملك، نظام خلقت، معنی خوف خدا، انكار الهی، اصل التفات، معنی «ن»، دو نوع تصالح و تساهل،‌ داستان باغداران، قیاس كردن وضع آخرت با وضع دنیا، مستی نعمت.

احیای تفکر اسلامی
این كتاب مشتمل بر پنج سخنرانی استاد شهید در سال 1349 می‌باشد كه به شرح ذیل می‌باشد: 1-اقبال و احیای فكر دینی (این سخنرانی به مناسبت یادبود مصلح اسلامی، اقبال لاهوری برگزار شد) 2-تفكر دیروز و امروز مسلمین درباره میزان تأثیر عمل در سعادت انسان 3-تفكر زنده و تفكر مرده 4-تفكر اسلامی درباره زهد و ترك دنیا 5-فلسفه زهد در تفكر اسلامی.

اخلاق جنسی در اسلام و جهان غرب
کتاب «اخلاق جنسی در اسلام و جهان غرب» شامل سلسله مقالاتی است که حدود سال 1353 در مجله «مکتب اسلام» منتشر می‌شده است. می‌توان این کتاب را در ردیف آثاری قرار داد که با موضوع خانواده و زن مرتبط است. اگر کتاب نظام حقوق زن در اسلام، نظام حقوقی خانواده و بایسته‌های روابط حقوقی زن و مرد را تبیین می‌کند، کتاب اخلاق جنسی نیز «بخشی» از بایسته‌های اخلاقی و رفتاری رابطه زن و مرد را توضیح می‌دهد. این كتاب از پنج قسمت تشكیل یافته است. 1-علاقه جنسی یا گناه ذاتی در جهان قدیم 2- اخلاق جنسی و عقاید متفکرین جدید،‌ عقیده ویل دورانت، عقیده برتواند راسل، نظریات طرفداران اخلاق نوین جنسی، آزادی، اصل لزوم پرورش استعدادهای طبیعی، آیا اخلاق اسلامی با رشد طبیعی استعدادها مباین است؟ سبب‌های طغیان و سركشی قوای نفسانی، كشتن نفس یعنی چه؟ 3-آشفتگی غرایز و میل‌ها 4-انضباط جنسی، غریزه عشق 5-عشق و عفت

اسلام و مقتضیات زمان جلد اول
كتاب حاضر مشتمل بر بیست و شش سخنرانی از متفكر شهید،‌ تحت عنوان «اسلام و مقتضیات زمان» و نیز نوشته كوتاهی به قلم ایشان در همین موضوع «به‌عنوان مقدمه» می‌باشد. این كتاب حاوی بخش‌هایی جالب و دلكش در موضوع خود بوده خصوصاً‌ با توجه به موقعیت زمانی حاضر كه به یُمن انقلاب شكوهمند اسلامی،‌ حكومت به صالحان رسیده و در پی اجرای احكام می‌باشیم و طبعاً‌ این سؤال پیش می‌آید كه آیا با توجه به تغییرات و تحولات زمان، اسلام كه در چهارده قرن پیش نازل شده می‌تواند پاسخگوی مشكلات این زمان و هر زمان دیگری باشد؟ این كتاب پاسخگوی این‌گونه سؤالات است. مهم‌ترین عناوین ارائه شده در این کتاب عبارتند از: علت تغییر مقتضیات زمان‌ها، اخباری‌گری، اجتهاد و تفقّه در دین، قاعده ملازمه، مسئله نسخ و خاتمیت، مقام عقل در استنباط احکام اسلامی، جامعه و تاریخ از نظر قرآن.
 ناگفته نماند كه استاد شهید بحث‌هایی در همین زمینه در سال 1351 ایراد نموده‌اند. این بحث‌ها به همراه دو بحث دیگر و نیز نوشته‌هایی از استاد در این باب، جلد دوم این كتاب را تشكیل می‌دهد.

اسلام و مقتضیات زمان جلد دوم
این كتاب مشتمل بر نه گفتار است كه از مباحث طرح شده در «انجمن اسلامی پزشكان» در موضوع مذكور در سال 1351 هجری شمسی، كه حالت مباحثه داشته است، تشكیل یافته. مباحث این كتاب- خصوصاً نیمه اول آن‌که در چگونگی انطباق قوانین اسلام با شرایط مختلف زمانی می‌باشد- تا حد زیادی دید فقهی استاد شهید را در این خصوص و به‌ویژه هماهنگی آن با نظرات امام خمینی (ره) در باب اختیارات وسیع حاكم شرعی یا ولی‌فقیه را آشكار می‌سازد به شرح ذیل می‌باشد. 1-طرح اشكال و پاسخ اجمالی 2-مقام عقل در استنباط احكام اسلامی 3-آیا اجتهاد نسبی است؟ 4-جبر تاریخ از دو دیدگاه 5-نیروی محرك تاریخ چیست؟ 6-نظریه جبر اقتصادی تاریخ و بررسی آن (1) 7-نظریه جبر اقتصادی تاریخ و بررسی آن (2) 8-جامعه و تاریخ از نظر قرآن.

اصول فلسفه و روش رئالیسم جلد اول
این كتاب مشتمل بر یك دوره مختصر فلسفه است، مهمات مسائل فلسفه را بیان می‌کند و سعی شده است كه حتی‌الامکان ساده و عمومی فهم باشد. در این كتاب در عین اینكه از تحقیقات گران‌بهای هزار رساله فلسفه اسلامی استفاده شده است، به آراء و تحقیقات دانشمندان بزرگ اروپا نیز توجه كامل شده و در قالب چهار مقاله ارائه شده است: 1-فلسفه چیست؟ 2-فلسفه و سفسطه (رئالیسم و ایدئالیسم) 3-علم و ادراك 4-علم و معلوم (ارزش معلومات)

اصول فلسفه و روش رئالیسم جلد سوم
این كتاب مشتمل بر مقاله 7 و 8 و 9 از مجموع چهارده مقاله‌ای كه دوره این كتاب را تشكیل می‌دهد می‌باشد. مقاله هفتم: واقعیت و هستی اشیاء. این مقاله مشتمل بر یك رشته مطالب است كه به نام «مسائل وجود» ‌خوانده می‌شود. این مسائل از لحاظ دخالتی كه در سرنوشت سایر مسائل فلسفه دارد اساسی‌ترین مسائل فلسفه شمرده می‌شود. مسائل موجود در این مقاله به‌صورت دوازده مسئله بیان شده و از این دوازده مسئله فقط یكی دو مسئله است كه از یونان قدیم به ارث رسیده و قسمت عمده آن مسائل كه دخالت زیادی در مبنا و اساس فلسفه دارد در دوره اسلامی به تدریج پیدا شده. دو مسئله «موجود معدوم نمی‌شود» ‌و «عدم نسبی است» برای اولین بار با سبك مخصوصی بحث شده است. مقاله هشتم: ضرورت و امكان. آنچه در این مقاله مورد توجه است موضوع وجوب و حتمیت و قطعیتی است كه در كار جهان حکم‌فرماست در آخر مقاله موضوع اجبار و اختیار انسان و استعداد تكلیف و مسئولیت وی در برابر نظام حتمی موجودات مطرح شده و در آن اظهارنظر شده است. مقاله نهم: علت و معلول این مقاله مشتمل بر قانون علیت و متفرعات آن است.

امامت و رهبری
امامت و رهبری مجموعه‏ای است دربرگیرنده شش سخنرانی استاد شهید مرتضی مطهری درباره "امامت" در انجمن اسلامی پزشکان در زمستان‏ 1349 و یادداشت‌های موجود از آن شهید سعید درباره امامت و رهبری و مدیریت. ضمناً در مقدمه کتاب "خلافت و ولایت" که در سال 1349 توسط "حسینیه ارشاد" منتشر شد، نوشته‏ای به قلم استاد شهید در پاسخ به‏ انتقاداتی که ممکن است نسبت به طرح مسئله امامت و خلافت در اذهان پدید آید به چاپ رسیده است.

امدادهای غیبی در زندگی بشر
این كتاب، مجموع پنج گفتار است كه در زمان‌ها و مکان‌های دور از یكدیگر (توسط استاد) تكوین یافته‌اند. 1-خورشید دین هرگز غروب نمی‌کند 2-امدادهای غیبی در زندگی بشر 3-مدیریت و رهبری در اسلام 4-رشد اسلامی 5-در پیرامون محلل

انسان و سرنوشت
این كتاب با مقدمه‌ای تحت عنوان عظمت و انحطاط مسلمین شروع می‌شود و در ادامه به شرح ذیل سخن رفته است: هراس‌انگیز، جنبه علمی و عمومی، آیات قرآن، كلمه قدری، تعارض‌ها، آثار شوم استفاده‌های سیاسی، حمله اروپای مسیحی به اسلام، عقده فكری، فلسفه مادی و سرنوشت، تنزیه و توحید قضا و قدر، جبر،‌آزادی و اختیار، حتمی و غیر حتمی، توهم محال، حقیقت ممكن، امتیاز بشر، نگاهی به صدر اسلام، سرچشمه اصلی، تغییرناپذیری در طبیعت، نظامات لایتغیر، نظریات دیگر عوامل معنوی، چون قضا آید...، تفاوت دو مكتب، منطق اختصاصی قرآن، سطح عالی ریشه تاریخی، بحثی حدیثی، علم خدا جهل بود؟!

بررسی اجمالی نهضت‌های اسلامی در صد سال اخیر
این کتاب در دو بخش تنظیم شده است. در بخش اول ضمن مروری گذرا بر جنبش‌های اصلاح‌طلبانه صد ساله اخیر، واژه اصلاح در فرهنگ اسلامی و مفهوم درست اصلاح‌طلبی در این فرهنگ انسان‌ساز مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش دوم کتاب، نهضت اسلامی ایران به طور مشخص هدف تحقیق و تتبع قرار گرفته، ماهیت، هدف، رهبری و بالاخره آفات این نهضت به تفضیل بررسی گردیده است. از جمله آفات نهضت به این عوامل اشاره شده است: نفود اندیشه های بیگانه، تجددگرایی افراطی، ناتمام گذاشتن نهضت، رخنه فرصت‌طلبان، ابهام طرح‌های آینده، کم شدن خلوص. این کتاب مقارن با آغاز دوره آخر نهضت اسلامی در سال 1356 نگارش یافته که برای استاد خطرات زیادی دربرداشت.

بیست گفتار
كتاب حاضر مشتمل بر بیست سخنرانی با عناوین ذیل می‌باشد: 1-عدالت از نظر علی علیه‌السلام 2-اصل عدل در اسلام 3-مبانی اولیه حقوق از نظر اسلام 4-احترام حقوق و تحقیر دنیا 5-تفاوت‌های بجا و تفاوت‌های بیجا 6-رزاقیت الهی 7-امام صادق علیه‌السلام: که به اصول ثابت و متغیر طرز زندگی امام، فلسفه زهد و اوضاع سیاسی و اجتماعی آن عصر پرداخته است. 8-امام موسی بن جعفر: شخصیت امام و رفتارش در زندان 9-شدائد و گرفتاری‌ها: شدائد و امتحان الهی 10-فواید و آثار ایمان 11-نظر دین درباره دنیا 12-نظر اسلام درباره دنیا 13-پرسش‌های دینی: غریزه پرسش، سؤال‌کننده‌های حرفه‌ای 14-عقل و دل 15-درسی كه از فصل بهار باید آموخت 16-قرآن و مسئله تفكر 17-استدلال قرآن به مسئله حیات بر توحید 18-دعا 19-دستگاه ادراكی بشر 20-انكارهای بیجا: غرور و علم ناقص، دو پیمان خدا از بشر، حد خود را شناختن.

پاسخ‌های استاد به نقدهایی بر كتاب مسئله حجاب
كتاب حاضر مشتمل است بر نقدهای یكی از فضلا بر كتاب «مسئله حجاب» و پاسخ‌های استاد به آن نقدها. در سال 1349 ه.ش یكی از فضلا نظرات انتقادی خود را در اختیار استاد شهید می‌گذارد و استاد نیز پاسخ‌های خود را در ذیل آن می‌نگارد. مطالعه این كتاب علاوه بر اینكه روش فقهی استاد را تا حدی آشكار می‌سازد، مبارزه استاد با تز استعماری «اسلام منهای روحانیت» و جمود و تحجر، نشان می‌دهد و این نیست مگر ناشی از چندبعدی بودن شخصیت آن استاد شهید.

پانزده گفتار
این كتاب مجموعه‌ای مشتمل بر پانزده سخنرانی استاد در زمان‌ها و مکان‌های مختلف است كه برای اولین بار انتشار یافته. 1-اسلام و نیازهای جهان امروز: اصل نیاز، نفاق بزرگ‌ترین پدیده عصر ما... ریشه رویگردانی از دین در اعصار اخیر... سه ركن قانون احتیاج 2-قوانین اسلام در مقایسه با توسعه و تحول دنیای جدید 3-غدیر و خطری كه مسلمین را از داخل تهدید می‌کرد 4-نهضت آزادی‌بخش(1) 5-نهضت آزادی‌بخش(2) 6-مسئله نفاق(1) 7-مسئله نفاق(2) 8-دفاع 9-لزوم تعظیم شعائر اسلامی(1) 10-لزوم تعظیم شعار اسلامی(2) 11-جستجوی حقیقت: شك مقدس- شك غیر مقدس- وسوسه در اصول دین، بحران در افكار و عقاید مذهبی جوان، وظیفه دشوار رهبران دینی 12-روابط بین‌الملل اسلامی 13-نجات و آزادی بشر 14-نقش دین در تحولات تاریخی 15-نقش حادثه كربلا در تحول تاریخ اسلامی.

پیامبر امی
این كتاب در اصل مقاله‌ای بوده است به قلم متفكر شهید استاد مطهری كه در سال 1347 هجری شمسی در كتاب «محمد (ص) خاتم پیامبران» به چاپ رسید و پس از آن از زمان حیات استاد نیز به‌صورت رساله‌ای كوچك منتشر گردید كه شامل 7 گفتار می‌شود: 1-رسول درس ناخوانده 2-دوره ماقبل رسالت 3-دبیران پیغمبر 4-جریان حدیبیه 5-ادعای عجیب 6-اتهام مخالفان 7-نتیجه. لازم به ذكر است این مقاله در كتاب «شش مقاله» استاد مطهری نیز آورده شده است.

تعلیم و تربیت در اسلام
این كتاب مشتمل بر كلیه سخنرانی‌های استاد شهید پیرامون «تعلیم و تربیت در اسلام» كه از دو بخش تشكیل شده است. بخش اول سلسله سخنرانی‌های آن شهید گران‌قدر در جمع دبیران تعلیمات دینی و بخش دوم بحث‌هایی است كه در انجمن اسلامی پزشكان ایراد شده است: بخش اول شامل سیزده جلسه به شرح ذیل است: پرورش عقل، تربیت عقلانی انسان پرورش استعدادها مسئله عادت فعل اخلاقی (1) فعل اخلاقی (2) فعل اخلاقی (3) بررسی نظریه نسبیت اخلاق حدیث علی علیه‌السلام و نظریه نسبیت اخلاق پیوند عبادت با برنامه‌های تربیتی، كرامت نفس در قرآن و حدیث ریشه الهامات اخلاقی توسعه «خودی». بخش دوم شامل شش جلسه به شرح ذیل است: پرورش جسم و پرورش استعداد عقلانی، تاریخچه «تعقل از نظر مسلمین»، عوامل تربیت 1: تقویت اراده- عبادت عوامل تربیت 2: محبت- تقویت حس حقیقت جویی-مراقبه و محاسبه عوامل تربیت 3: تفكر –محبت اولیاء-ازدواج-جهاد عوامل تربیت 4: كار

توحید
این کتاب مجموعه هفده جلسه بحث و انتقاد انجمن اسلامی پزشکان درباره «توحید» در سال‌های 46 و 47 شمسی است. در بخش اول کتاب، مسئله توحید به طور کلی طرح شده و اینکه آیا اصولاً راهی برای اثبات وجود خدا وجود دارد یا خیر. فصول بعدی کتاب به تبیین راه‌های اثبات وجود خدا یعنی راه فطرت، راه‌های علمی و شبه‌فلسفی (برهان نظم، راه هدایت موجودات، راه خلقت)، راه‌های عقلانی و فلسفی (برهان محرک اول، برهان سینوی، برهان وجودی) اختصاص داده شده است. در فصل «پاسخ به شبهات» دو شبهه مهم، یکی سازگاری اصل تکامل با توحید و دیگری مسئله شرور، بدی‌ها و بی نظمی‌ها در کار عالم مورد بررسی قرار گرفته اند. در ارتباط با بحث توحید و تکامل، نظریات مختلف درباره پیدایش «انواع» از جمله نظریه «تکامل انواع» داروین به تفصیل مورد بحث واقع شده‌اند. در خصوص توحید و مسئله شرور نیز ضمن تحلیل ماهیت شرور و انواع آن‌ها، فلسفه شرور در نظام کلی عالم تبیین گردیده و شبهه موجود در این زمینه دفع شده است.

جاذبه و دافعه علی علیه‌السلام
کتاب «جاذبه و دافعه علی علیه‌السلام» نخستین‌بار در زمان حیات استاد مطهری، سال 1349 منتشر شده است. این کتاب متن مکتوب و تنظیم‌یافته چهار جلسه سخنرانی است که در حسینیه ارشاد در سال 1346 (رمضان 1388هجری قمری) ایراد شده بود. کتاب جاذبه و دافعه استاد مطهری را باید در ردیف مجموعه­ای از آثار ایشان دانست که ذیل عنوان «سیره­ شناسی» قابل طبقه­بندی هستند. کتاب، دارای پیشگفتار و مقدمه است و علاوه‌بر آن دو بخش دارد که در بخش اول، جاذبه علی(علیه‌السلام)، فلسفه، فایده و اثر آن، مورد بحث قرار گرفته است. در این بخش به آثار اجتماعی عنصر محبت و نیز به آثار تربیتی آن توجه شده است. بخش دوم کتاب به تبیین کیفیت دافعه امیرالمؤمنین(علیه­السلام) از راه معرفی آن‌ها که از سوی حضرت طرد شده­اند، می­پردازد. استاد در این بخش جریان «خوارج» را معرفی کرده است. استاد مطهری در این کتاب در پی اثبات این نکته است که علی(علیه­السلام) شخصیتی دو نیرویی بوده است و هر کس که بخواهد در مکتب او پرورش یابد، باید همچون علی­بن­ابیطالب (علیه­السلام) از جاذبه و دافعه برخوردار باشد. استاد البته به بیان ضرورتِ جاذبه و دافعه بسنده نمی­کند؛ بلکه علاوه بر این، تلاش می­کند کیفیت جاذبه و دافعه را نیز روشن نماید. 

جهاد
این كتاب حاصل چهار جلسه سخنرانی استاد شهید كه در سال 1350 در مسجد الجواد ایراد شده است كه به شرح ذیل می‌باشد. 1-جنگ با اهل كتاب: جنگ با اهل كتاب مطلق است یا مقید؟ آیا با همه اهل كتاب می‌توان جنگید؟‌ تفاوت میان شرك و غیر شرك، جنگ یا تجاوز؟ اسلام و صلح؟، مسلمین در مكه 2-دفاع یا تجاوز: انتقاد مسیحیت بر اسلام آیات مطلق درباره جهاد ،جنگ‌های صدر اسلام، لا اکراه فی الدین،‌ صلح و سازش. 3-ماهیت جهاد دفاع است: انواع دفاع،‌ مقدس‌ترین دفاع‌ها، جنگ برای رفع مانع از ایمان و توحید، آزادی فكر یا آزادی عقیده. 4-نتیجه: آیا آیات جهد ناسخ و منسوخ‌اند؟ دفاع از ارزش‌های انسانی، جزیه.

حکمت‌ها و اندرزها
این کتاب مجموعه ای است دو جلدی و مشتمل بر مقالاتی از استاد شهید که در سال‌های 1331 تا 1341 هجری شمسی برای یک برنامه عمومی آشنایی با فرهنگ اسلامی و جهت ایراد به صورت گفتار و خطابه به رشته تحریر در آمده است و بیشتر مطالب آن پیرامون راه و رسم زندگی و دستورات اسلام در این باب است. اهم برخی مطالب به شرح ذیل است: بردگان و آزادگان، ارکان سعادت بشر، ایمان و عمل صالح، خواری معصیت و عزت طاعت، حقیقت زهد، راه نیل به آسایش، اغتنام فرصتها، سیره رسول اکرم، عشق الهی، فریضه علم، کار در اسلام.

حماسه حسینی (جلد اول: سخنرانی‌ها)
كتاب «حماسه حسینی» مجموعه‌ای است مشتمل بر كلیه سخنرانی‌ها و یادداشت‌های استاد شهید درباره حادثه كربلا. كتاب حاضر جلد اول این مجموعه و شامل سخنرانی‌هاست. این كتاب شامل هفت فصل به شرح ذیل می‌باشد: 1-حماسه حسینی: دو چهره حادثه كربلا، نهضت حسینی، حماسه‌ای مقدس، عامل شخصیت یافتن جامعه اسلامی 2-تحریفات در واقعه تاریخ كربلا: معنی تحریف و انواع آن، عوامل تحریف، تحریفات معنوی حادثه كربلا، وظیفه ما در برابر تحریف‌ها. 3-ماهیت قیام حسینی 4-تحلیل واقعه عاشورا 5-شعارهای عاشورا 6-عنصر امربه‌معروف و نهی از منكر در نهضت حسینی: عوامل مؤثر در نهضت حسینی، ارزش هر یك از عوامل، شرایط امربه‌معروف و نهی از منكر، مراحل و اقسام امربه‌معروف و نهی از منكر، ارزش امربه‌معروف و نهی از منكر از نظر علمای اسلام، كارنامه ما در امربه‌معروف و نهی از منكر، تأثیر امربه‌معروف و نهی از منكر اهل‌بیت امام پس از حادثه كربلا 7-عنصر تبلیغ در نهضت حسینی: معنی تبلیغ، وسایل و ابزار پیام‌رسانی، روش تبلیغ، روش‌های تبلیغی نهضت حسینی. حادثه كربلا، تجسم عملی اسلام، نقش اهل‌بیت سیدالشهدا در تبلیغ نهضت حسینی، شرایط مبلغ و تأثیر تبلیغی اهل‌بیت امام در مدت اسارتشان.

حماسه حسینی (جلد دوم: یادداشت‌ها)
این كتاب مجموعه‌ای است مشتمل بر نوشته‌ها و یادداشت‌هایی از استاد شهید در این باب، كه در هشت فصل به شرح ذیل می‌باشد: 1-ریشه‌های تاریخی حادثه كربلا 2-یادداشت «ماهیت قیام حسینی» 3-یادداشت «امام حسین (ع)» و «عیسی مسیح (ع)» 4-یادداشت «عنصر امر به معرف و نهی از منكر در نهضت حسینی» 5-یادداشت «تحریفات در واقعه تاریخی عاشورا» 6-یادداشت «حماسه حسینی» 7-یادداشت «عنصر تبلیغ در نهضت حسینی» 8-یادداشت‌های متفرقه

خاتمیت
این کتاب مشتمل بر ده جلسه سخنرانی تحت عنوان «خاتمیت» است که در حدود سال 1347 شمسی در حسینیه ارشاد ایراد شده است. عناوین مباحث طرح شده در این جلسات به ترتیب عبارتند از 1-خاتمیت در قرآن و حدیث 2-علم و عقل، جانشین نبوت تبلیغی 3-فلسفه ختم نبوت تشریعی 4-تعلیمات اسلام و هدف‌های پایان‌ناپذیر 5-جبر تاریخ و جاویدان ماندن اسلام 6-نقش علما در دین خاتم 7-صفات علمای جانشین انبیاء غیر مشرع 8-اركان خاتمیت 9-استعداد پایان‌ناپذیر قرآن و سنت 10-قابلیت پایان‌ناپذیر منابع اسلامی

ختم نبوت
این كتاب در اصل مقاله‌ای بوده است كه به قلم استاد شهید در كتاب محمد (ص) خاتم پیامبران انتشار یافته و همچنین در كتاب شش مقاله نیز مورد استفاده قرارگرفته است كه به شرح ذیل می‌باشد: راز ختم نبوت، جبر تاریخ، نیازمندی‌ها، مقتضیات زمان، متحرك و انعطاف، اجتهاد.

داستان راستان جلد اول
این كتاب مشتمل بر 75 داستان سودمند واقعی، از كتب احادیث یا كتب تواریخ و سیر استخراج شده است و با زبانی ساده نگارش یافته تا در دسترس عموم بالأخص طبقه جوان به‌منظور هدایت و ارشاد و تهذیب اخلاق عمومی قرار گیرد.

داستان راستان جلد دوم
این كتاب مشتمل بر 50 داستان غالباً طولانی نسبت به جلد اول می‌باشد كه بیشتر از كتب حدیث اقتباس شده است ولی منحصر به داستان‌های احادیث نیست، كتب تاریخ نیز مورد استفاده قرار گرفته است.

ده گفتار
کتاب ده گفتار شامل نه سخنراني و يك مقاله است كه اولین بار در زمان حیات استاد مطهری، سال 1356 منتشر شده است. 1-تقوا (1) لغت تقوا، ترس ا‌ز خدا، معنی و حقیقت تقوا، اجبار عملی، تقوا در نهج‌البلاغه، تقوا و آزادی، محدودیت یا مصونیت؟ حراست تقوا، ارزش و اثر تقوا و بهداشت. 2-تقوا (2) در این مقاله اثرات تقوا از جنبه‌های مختلف بیان شده است. 3-امربه‌معروف و نهی از منكر 4-اصل اجتهاد در اسلام 5-احیاء فكر دینی: آیا دین باید ما را احیاء كند یا ما دین را؟ 6-فریضه علم: علل متروك ماندن دستورهای اسلام درباره علم و دانش، تحصیل زن، جهاد مقدس 7-رهبری نسل جوان: ... نسل جوان یا اندیشه جوان؟، چه باید كرد؟، درد این نسل چیست؟ 8-خطابه و منبر (1) خطابه، محتوای خطابه‌های جمعه و خطیب، وعظ و خطابه در نهج‌البلاغه 9-خطابه منبر (2) پیوند خطابه در شیعه با حادثه عاشورا، ضرورت اصلاح وضع مرثیه‌خوانی و امربه‌معروف‌ها، وظیفه موعظه و تذكر، هدایت یعنی چه؟دو خطر بزرگ برای اسلام و مسلمین در عصر حاضر 10-مشكل اساسی در سازمان روحانیت: ریشه اصلی، سازمان صالح یا افراد صالح، مسئله بودجه، راه اصلاح، هشدار و انذار و امید و انتظار.

سیری در سیره نبوی
این كتاب دارای سه بخش است. بخش اول كه «دیباچه» نام گرفته است شامل دو مقاله تحت عنوان‌های «دعوت‌های سه‌بعدی» و «موج اسلامی» می‌باشد. بخش دوم مشتمل بر هشت سخنرانی تحت عنوان «سیره نبوی» است. معنی «سیره» و انواع آن منطق عملی ثابت «سیره» و نسبیت اخلاق كیفیت استخدام وسیله (وسیله به‌منظور تبلیغ دین) پاسخ به دو پرسش: مسئله داوود و مسئله استخدام وسیله، تصاحب كالای كنار قریش و مسئله استخدام وسیله ارزش مسئله تبلیغ و شرایط مبلغ روش تبلیغ سیره نبوی و گسترش سریع اسلام. بخش سوم كتاب كه «ضمیمه» نام گرفته سات متشكل از یك سخنرانی با موضوعیت «تاریخچه زندگی رسول اكرم (ص)» و «ترجمه صد سخن از پیامبر اسلام (ص)» می‌باشد.

سیری در نهج‌البلاغه
این كتاب مشتمل بر هفت بخش است همراه مقدمه‌ای نحوه آشنایی استاد با نهج‌البلاغه و جایگاه نهج‌البلاغه در جامعه امروز اسلامی بیان شده است. بخش اول: در این بخش به نهج‌البلاغه به‌عنوان «كتابی شگفت» و امتیازات آن همچنین «تأثیر و نفوذ» و «در آیینه‌ این عصر» اشاره شده است و در انتها به‌عنوان شاهكارها علی در میدان‌های گوناگون مباحث و موضوعات و نگاهی كلی به آن مطالبی آمده است. بخش دوم: الهیات و ماوراءالطبیعه، ارزش تعقلات فلسفی در مسائل ماوراء طبیعی، ذات و صفات پروردگار، مقایسه و داوری. بخش سوم: سلوك و عبادت: ترسیم چهره عبادت و عباد در نهج‌البلاغه بخش چهارم:‌حكومت و عدالت، اعتراف به حقوق مردم،‌ حكمران امانت‌دار است نه مالك بخش پنجم: اهل‌بیت و خلافت،‌ احقیت و اولویت، انتقاد از خلفا، عثمان. بخش ششم: موعظه و حكمت، عمده‌ترین بخش‌های نهج‌البلاغه، تقوا مصونیت است نه محدودیت، زهد و پارسایی، زهد اسلامی و رهبانیت مسحی، زاهد و راهب، زهد و آزادگی، زهد و معنویت، زهد. بخش هفتم: دنیا و دنیاپرستی، رابطه انسان و جهان، ارزش دنیا از نظر قرآن و نهج‌البلاغه، وابستگی‌ها و آزادگی‌ها، خودزیانی و خود فراموشی، نكاتی چند.

شرح منظومه
این كتاب درس‌های «شرح منظومه» استاد شهید در دانشكده الهیات و معارف اسلامی به شرح ذیل می‌باشد: فریده اول: در حقیقت جسم طبیعی غرر اول: بیان آراء گوناگون در حقیقت جسم طبیعی غرر دوم: در اثبات هیولای اولی به اصطلاح مشائین غرر پنجم: در بطلان جرء لایتجزی غرر ششم: در تناهی ابعاد

شش مقاله
این كتاب مشتمل بر شش مقاله از استاد شهید است كه در موضوعات مختلف نوشته شده. 1-ختم نبوت: راز ختم نبوت، جبر تاریخ، نیازمندی‌ها، مقتضیات زمان، تحرك و انعطاف و اجتهاد. 2-پیامبر امی: رسول درس ناخوانده، دبیران پیغمبر، جریان حدیبیه، ادعای عجیب، اتهام مخالفان و نتیجه. 3-ولاءها و ولایت‌ها: تعریف واژه‌ها،‌ ولاء اثباتی عام، ولاء اثباتی خاص و انواع ولاء اثباتی خاص. 4-«الغدیر» و وحدت اسلامی این مقاله به مفهوم و حدود وحدت اسلامی پرداخته، سپس نقش كتاب شریف الغدیر و مؤلف جلیل‌القدرش علامه امینی رضوان‌الله علیه را توضیح می‌دهد. 5-الهامی از شیخ الطائفه: نگاهی به برخی زوایای علمی شیخ طوسی 6-مزایا و خدمات مرحوم آیت‌الله بروجردی: مزایا از جهت فقهی و خدمات از نظر زعیم روحانیت.

عدل الهی
این كتاب مشتمل بر نه بخش است كه با مقدمه‌ای پیرامون عدل الهی آغاز می‌شود در این مقدمه به «عصر ما از نظر دینی و مذهبی» «جبر و اختیار»، «‌عدل یا توحید»، «مكتب عقلی شیعی» ‌و «نظریه كسانی كه گرایش‌های مختلف درباره عدل را در جهان اسلام از نظر اقتصادی بررسی می‌کنند» اشاره شده است. بخش اول: ‌عدل بشری و عدل الهی. بخش دوم: حل مشكل: نگاهی به فلسفه اسلامی، راه‌ها و مسلک‌ها، راه‌های اهل تعبد، شاعر، معتزله و حكمای الهی. بخش سوم: تبعیض‌ها. بخش: چهارم: شرور. بخش پنجم: فواید شرور. بخش ششم: مرگ و میرها. بخش هفتم: مجازات‌های اخروی. بخش هشتم: شفاعت. بخش نهم: عمل خیر از غیرمسلمان.

عرفان حافظ
این كتاب مجموعه‌ای است مشتمل بر پنج جلسه كنفرانس استاد شهید در همین موضوع كه در حدود سال 1350 هجری شمسی در دانشكده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران ایراد شده است. این كتاب در چند چاپ اول با نام «تماشاگه راز» منتشر می‌گردید. استاد شهید حاشیه‌هایی نیز بر دیوان حافظ داشته‌اند كه همراه دیوان به‌صورت كتابی با نام «آیینه جام» منتشر شده است. در واقع این سخنرانی‌ها و آن حواشی مكمل یكدیگر محسوب می‌شوند و در برخی موارد، مطالب این كتاب تفضیل آن حواشی است.

علل گرایش به مادیگری
این كتاب با مقدمه ماتریالیسم در ایران شامل مباحث ذیل می‌باشد: 1-ماتریالیسم در ایران 2-ماتریالیسم 3-نقش كلیسا در گرایش‌های مادی 4-نارسایی مفاهیم فلسفی غرب 5-توحید و تكامل 6-تصادف، خدا،‌ علیت 7-مفهوم آفرینش 8-برهان نظم 9-مفاهیم اجتماعی و سیاسی 10-اظهارنظر غیرمتخصص 11-خداپرستی یا زندگی؟! 12-محیط اخلاقی و اجتماعی نامساعد 13-سنگر قهرمانی و پرخاشگری 14-نتیجه این بررسی

فلسفه اخلاق
این كتاب مشتمل بر دوازده جلسه سخنرانی استاد شهید پیرامون «فلسفه اخلاق» و دارای دو بخش است. بخش اول كه قسمت اعظم كتاب را تشكیل می‌دهد شامل نه سخنرانی به شرح ذیل است: 1-فعل طبیعی و فعل اخلاقی 2-نظریه عاطفی و نظریه فلاسفه اسلامی 3-نظریه وجدانی 4-نظریه زیبایی 5-نظریه پرستش 6-كرامت نفس، محور اخلاق اسلامی 7-خود و ناخود 8-خودشناسی 9-بحران‌های معنوی و اخلاقی در عصر حاضر بخش دوم كه «ضمیمه» نام گرفته است متشكل از سه سخنرانی استاد می‌باشد كه در زمان‌ها و مکان‌های مختلف ایراد شده‌اند كه به شرح ذیل می‌باشد: 1-اخلاق كمونیستی 2-مسئله خودی در اخلاق 3-معیار فعل اخلاقی در پایان، «مكتب اخلاقی راسل» تحت عنوان ضمیمه آورده شده است. لازم به ذكر است این كتاب صرفاً حاوی بحث پیرامون اخلاق نظری می‌باشد كه شامل مطالب اخلاقی عملی نیز هست.

فلسفه تاریخ
این کتاب یک مجموعه چهار جلدی است و در اصل، درس‌های استاد شهید پیرامون «فلسفه تاریخ» بوده است که در سال‌های 1355 و 1357 (تا زمان آغاز انقلاب اسلامی) در جمع برخی از شاگردان دانشگاهی استاد و در منزل ایشان ایراد می‌شده است. روش درس به این صورت بوده است که کتابی در موضوع مذکور معرفی می‌شده و دانشجویان به ترتیب روی فصول مختلف آن کتاب کنفرانس می‌داده‌اند و استاد شهید در ضمن کنفرانس افراد و یا پس از آن، مطالبی را بیان می‌کرده‌اند. از جمله کتاب‌هایی که در این جلسات مورد نقد و بررسی قرار گرفته، می‌توان به این کتاب‌ها اشاره نمود: لذات فلسفه اثر ویل دورانت، تاریخ چیست؟ اثر ای.اچ. کار، مارکس و مارکسیسم اثر آندره پی یتر، در جلد چهارم، فلسفه تاریخ از دیدگاه قرآن مورد بررسی قرار گرفته است.

مسئله حجاب
این كتاب مشتمل بر پنج بخش است. بخش اول: تاریخچه‌ حجاب. بخش دوم: علت پیدا شدن حجاب، ریاضت و رهبانیت،‌ عدم امنیت، استثمار زن، حسادت مرد، عادت زنانگی. بخش سوم: ‌فلسفه پوشش در اسلام. بخش چهارم: ایرادها و اشکال‌ها حجاب و منطق، حجاب و اصل آزادی، ركورد فعالیت‌ها، افزایش التهاب‌ها. بخش پنجم: حجاب اسلامی استیذان،‌ آیات 58 تا 60 سوره نور، آیات سوره احزاب- همسران پیغمبر، حریم عفاف، بررسی حجاب اسلامی، حدود پوشش، چهره و دو دست (وجه و كفین)، ادله موافق، ادله مخالف، شركت زن در مجامع، نه حبس و نه اختلاط، فتواها،‌ كتمان یا اظهار؟! دو مسئله دیگر.

مسئله ربا و بانك به ضمیمه مسئله بیمه
این كتاب مباحثی است پیرامون ربا، بانك و بیمه از متفكر شهید استاد مرتضی مطهری و شامل دو بخش می‌باشد. بخش اول بحث‌هایی تحت عنوان «ربا و بانك» كه در سال 1354 در سلسله جلساتی كه در انجمن اسلامی پزشكان به پا بوده ایراد شده است. بخش دوم شامل مباحثی است درباره «بیمه» كه در سال 1352 در انجمن اسلامی پزشكان ایراد شده است.

مسئله شناخت
این کتاب مجموعه‌ای است مشتمل بر ده جلسه سخنرانی آن متفکر شهید که در محرم سال 1397 قمری برابر با سال 1356 شمسی – زمانی که ایشان ممنوع‌المنبر بوده‌اند – در کانون توحید (تهران) ایراد شده است. این كتاب مشتمل بر ده سخنرانی استاد شهید به شرح ذیل می‌باشد: 1-امكان شناخت: در این جلسه ضرورت شناخت با توجه به وجود مکتب‌ها و ایدئولوژی‌هایی مختلف مطرح شده است. 2-ابزارهای شناخت حس، قوه‌ عاقله، نظر قرآن، ابزار دل، تمثیل مولوی 3-منابع شناخت طبیعت، عقل و دل،‌ نظر قرآن...، تاریخ... 4-مراحل و درجات شناخت 5-مكانیسم تعمیم شناخت حسی: در این جلسه نظریه‌های مختلف بیان شده است. 6- شناخت آیه‌ای 7-كشف روان ناخودآگاه، نمونه‌ای از شناخت آیه‌ای 8-شناخت حقیقی 9-بررسی تعاریف حقیقت- منطق عمل 10-اشكالات وارد بر منطق عمل.

معاد
این کتاب مجموعه‌ای است مشتمل بر ده جلسه بحث و انتقاد پیرامون مسئله «معاد» در انجمن اسلامی پزشکان که تاریخ آن به سال 1350 هجری شمسی باز می‌گردد که در شش فصل به شرح ذیل می‌باشد: 1-كلیاتی درباره مسئله معاد 2-ماهیت مرگ از نظر قرآن 3-عبث نمودن خلقت در آیات قرآن 4-مسئله روح 5-نقد نظریه «ماده و انرژی» در كتاب «ذره بی‌انتها» 6-بقای شخصیت در قیامت.

مقالات فلسفی
این كتاب مجموعه‌ای است مشتمل بر تعدادی مقاله فلسفی از استاد شهید كه عبارتند از: مقالات «اصالت روح»، «قرآن و مسئله‌ای از حیات»، «توحید و تكامل» «پرسش‌های فلسفی ابوریحان از ابوعلی» «اصل تضاد در فلسفه اسلامی»، «روابط فلسفه و عرفان» «‌ادله وجود ذهنی»، «خدا و جهان دیگر»، «ادله توحید».

مقدمه‌ای بر جهان بینی اسلامی جلد اول (انسان و ایمان)
در این کتاب، قلمرو انسان در ناحیه آگاهی‌ها و خواسته‌ها در مقایسه با حیوان مورد بررسی قرار گرفته و ملاک امتیاز انسان از حیوان، علم و ایمان دانسته شده است. رابطه علم و ایمان و آثار و فواید ایمان مذهبی، از بحث‌های دیگر این کتاب است. در ادامه پس از طرح ضرورت وجود مکتب و ایدئولوژی و برشمردن انواع ایدئولوژی، مکتب اسلام به عنوان مکتبی جامع و همه جانبه مورد توجه واقع شده است. منابع تفکر در اسلام (طبیعت، تاریخ و ضمیر انسان) بحث پایانی کتاب را تشکیل می دهد.

مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی جلد دوم (جهان‌بینی توحیدی)
این كتاب شامل پنج فصل است. 1-جهان‌بینی: جهان احساسی و جهان‌شناسی و انواع جهان‌بینی 2-جهان‌بینی واقع‌گرا: اولین شرط مسلمان بودن، صفات خدا، یگانگی خدا، تعریف پرستش 3-مراتب و درجات توحید: توحید ذاتی، صفاتی، افعالی، توحید عملی، انسان و رسیدن به یگانگی و نظریه‌های ماتریالیستی، ایده‌آلیستی و رآلیستی 4-مراتب و درجات شرك: شرك ذاتی، شرك در خالقیت، شرك صفاتی، شرك عملی، مرز توحید و شرك، صدق و اخلاص، وحدت حقیقی جهان، غیبت و شهادت، دنیا و آخرت 5-حكمت بالغه و عدل الهی حكمت بالغه، تاریخچه اصل عدل در فرهنگ اسلامی.

مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی جلد سوم (وحی و نبوت)
این کتاب، سومین مجلد از مجموعه «مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی» است. در ابتدا با توجه به این حقیقت که اعتقاد به وحی و نبوت از اصل هدایت عامه در سراسر هستی نشأت می‌گیرد، لذا این اصل لازمه جهان‌بینی توحیدی اسلامی تلقی شده است. سپس ویژگی‌های پیامبران (اعجاز، عصمت، رهبری و ...) مورد اشاره قرار گرفته است. نقش تاریخی پیامبران و نظریات گوناگون در این باب و نیز موارد تأثیر تعلیمات پیامبران و تکامل تاریخی، مباحث بعدی کتاب را تشکیل می‌دهد. مسئله مهم دیگر، هدف اصلی از مبعوث شدن پیامبران است که در بخش «هدف نبوت‌ها و بعثت‌ها» مورد بحث قرار گرفته و دیدگاه‌های گوناگون در این زمینه بررسی شده است. مباحثی چون ختم نبوت، معجزه، جنبه‌های اعجاز قرآن، مشخصات جهان‌بینی و ایدئولوژی اسلامی، مباحث بعدی کتاب را تشکیل می‌دهد که در هر یک از این موضوعات به تفصیل سخن رفته است. بخش آخر کتاب به سیر اجمالی در تاریخ زندگی پیامبر اسلام و صفات حسنه آن حضرت اختصاص داده شده است.

مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی جلد چهارم (انسان در قرآن)
این كتاب از مطالبی در دو قسمت «انسان در جهان‌بینی اسلامی» و «آگاهی‌های انسان» تشكیل یافته است كه برخی از مباحث آن به شرح ذیل می‌باشد. ارزش‌های انسان، جاذبه‌های معنوی انسان، توانایی‌های گوناگون انسان خودشناسی، محدودیت‌های انسان، انسان و تكلیف، انواع خودآگاهی‌ها، ‌انتقاد از اگزیستانسیالیسم و اومانیسم غربی.

مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی جلد پنجم (جامعه و تاریخ)
این كتاب از دو بخش جامعه و تاریخ تشكیل شده است: بخش اول: جامعه 1-جامعه چیست؟ 2-تقسیمات و قطب باندی‌های اجتماعی 3- یگانگی یا چندگانگی جامعه‌ها از نظر ماهیت. بخش دوم: تاریخ 1-تاریخ چیست؟ 2-تاریخ عملی 3-انتقادها 4- اسلام و مادیت تاریخی 5-معیارها 6-تحول و تطور تاریخ. كتاب حاضر در موضوع خود خصوصاً‌ از نظر اثبات بی‌پایگی ماتریالیسم تاریخی و نشان دادن لغزش‌های روشنفكران مسلمان در تحلیل حركت تاریخ و عوامل تحرك تاریخ، کم‌نظیر و شاید بی‌نظیر است.

مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی جلد ششم (زندگی جاوید یا حیات اخروی)
این كتاب در چهار قسمت به مسئله معاد و مرگ می‌پردازد. 1-معاد، اركان جهان‌بینی اسلامی 2-ماهیت مرگ 3-زندگی پس از مرگ 4-استدلال‌های قرآن

نبرد حق و باطل به ضمیمه تكامل اجتماعی انسان در تاریخ
این كتاب مشتمل بر دو بخش است. بخش اول با عنوان «نبرد حق و باطل» تلفیق شده پنج گفتار استاد شهید است. بخش دوم، تنظیم شده دو سخنرانی استاد تحت عنوان «تكامل اجتماعی انسان در تاریخ» ‌است. بخش اول: نبرد حق و باطل حق و باطل در جهان هستی- اصول ماتریالیسم تاریخ، ... تز اصلاحی- نگاهی به قرآن غلبه ظاهری باطل و پیروزی نهایی حق. بخش دوم: تكامل اجتماعی انسان در تاریخ مفهوم تكامل – تكامل اجتماعی انسان در گذشته، آینده بشر از دیدگاه‌های مختلف.

نظام حقوق زن در اسلام
این كتاب مشتمل بر یازده بخش و یك مقدمه است كه در آن به مشكل جهانی روابط خانوادگی، جبر تاریخ و عواطف مذهبی جامعه ایرانی سخن رفته است كه شرح بخش‌ها بدین قرار است: 1- خواستگاری و نامزدی 2- ازدواج موقت: ازدواج موقت و مسئله حرم‌سرا 3- زن و استقلال اجتماعی 4- اسلام و تجدد در زندگی 5- مقام انسانی زن از نظر قرآن: تشابه نه تساوی آری، حیثیت و حقوق انسانی 6- مبانی طبیعی حقوق خانوادگی 7- تفاوت‌های زن و مرد 8- مهر و نفقه: آیا زن امروز مهر و نفقه نمی‌خواهد؟ 9- مسئله ارث 10- حق طلاق 11- تعدد زوجات

نظری به نظام اقتصادی اسلام
این كتاب مشتمل بر یك مقدمه و هشت بخش است. مقدمه خود از دو قسمت تشكیل شده، مقاله‌ای تحت عنوان «نظری به اقتصاد اسلامی»‌ و بخشی درباره «اقتصاد سالم». بخش اول این كتاب در «تعریف اقتصاد و مفاهیم اقتصادی» است. در بخش دوم درباره «مالكیت از نظر فلسفی» سخن رفته. بخش‌های سوم و چهارم را بحث درباره «ارزش» و «ارزش اضافی»‌تشكیل می‌دهد. در بخش پنجم «سرمایه‌داری و سوسیالیسم از دیدگاه اسلام» مورد بررسی قرارگرفته‌اند. بخش ششم را «رساله‌های اقتصادی» تشكیل می‌دهد كه مشتمل بر سه رساله است: «مالكیت زمین از نظر اسلام- انفال»، «ارث»‌ و «سوسیالیسم». بخش هفتم نوشته‌هایی است پیرامون «اسلام و اقتصاد»، «یادداشت نظری به نظام اقتصادی اسلام» كه خلاصه و کلاسه فشرده‌ای است از مطالب كتاب، بخش هشتم و آخرین بخش این كتاب را تشكیل می‌دهد.

ولاءها و ولایت‌ها
این كتاب در اصل مقاله‌ای بوده است به قلم متفكر شهید استاد مطهری كه در سال 1347 هجری شمسی در كتاب «محمد (ص) خاتم پیامبران» به چاپ رسید و پس از آن در زمان حیات استاد نیز به‌صورت رساله‌ای كوچك منتشر گردید كه از پنج گفتار به شرح ذیل تشكیل یافته است: 1-واژه «ولی» 2-ولاء منفی 3-ولاء اثباتی عام 4-ولاء اثباتی خاص 5-انواع ولاء اثباتی خاص كه به 4 قسمت اشاره شده است: 1-ولاء محبت یا ولاء قرابت 2-ولاء امامت و پیشوایی روحانی و دینی 3-ولاء زعامت و رهبری اجتماعی 4-ولاء تصرف یا ولاء غیبی و ملكوتی.

یادداشت‌های استاد مطهری جلد اول: حرف «الف»
این كتاب چنانچه از نامش پیداست، مجموعه‌ای است مشتمل بر كلیه یادداشت‌های آن متفكر شهید كه به مرور ایام نگاشته‌اند. این یادداشت‌ها در سه بخش مرتب شده‌اند. اول، یادداشت‌هایی كه در دفترچه‌هایی با شماره مسلسل نوشته شده‌اند كه بیشتر مربوط به ایام طلبگی و دوران جوانی استاد شهید است. دوم، یادداشت‌هایی كه موضوعات آن‌ها به ترتیب حروف الفبا مرتب شده‌اند و هر موضوعی در حرف مربوط قرار گرفته است و سوم، یادداشت‌هایی كه چون موضوع آن‌ها دامنه‌دار بوده و حجم بیشتری را اشغال می‌کرده است به‌طور مجزا و خارج از ترتیب الفبایی نگهداری می‌شده‌اند. برخی از عناوین این كتاب به شرح ذیل است: اختلاف، ادب، از خود بیگانگی، آدم، آرزو، آزادی،‌آگاهی، آمریكا، آینده، احسان، اصلاح، امربه‌معروف و نهی از منكر، امنیت، امید، انسان، انفاق، ایدئولوژی، ایمان.

یادداشت‌های استاد مطهری جلد دوم: «حروف ب، پ، ث، ج»
این كتاب شامل یادداشت‌های استاد شهید مشتمل بر مطالب گوناگونی به شرح ذیل می‌باشد: بانك، بت‌پرستی، بدبینی، بلایا، بن بلا، بودیزم، پوچی در نسل جدید ایران،‌ پیری و جوانی، پیغمبران، تاریخ، تبلیغ، تحریفات، تربیت، تزكیه، تسلیم، تصوف، تفاهمات اسلامی، تفتیش، تفسیر، تفكر، تقلید، تقیه،‌ تكامل، تمدن، توكل،‌ جاذبه و دافعه علی علیه‌السلام، جاه و مقام، جاهلیت، جبر تاریخ، جمال، جن، جنگ‌های صلیبی، جوانان، جهاد، جهان‌بینی، جهان و انسان

یادداشت‌های استاد مطهری جلد سوم: «حروف ح و خ»
این كتاب شامل یادداشت‌های استاد مطهری به شرح موضوعات ذیل می‌باشد: حافظ‌شناسی، حرکت‌ها و جنبش‌های جدید دینی، حقوق و حدود، حكومت اسلامی، خطابه و منبر، خوارج و خیر و شر.

یادداشت‌های استاد مطهری جلد چهارم:‌ «حروف د، ذ، ر»
این كتاب شامل یادداشت‌های استاد مطهری با موضوعات مختلفی می‌باشد كه برخی از اهم آن‌ها عبارتند از: دعا، دنیا از نظر اسلام، آینده دین، ذكر خدا، ربا، روابط بین‌الملل اسلامی، مسئله روح،‌ روحانیت شیعه، رهبری و مدیریت اسلامی.