میدانیم که ستارگان در کنار هم جمع میشوند و کهکشانها را تشکیل میدهند، کهکشانها خوشههای کهکشانی تشکیل میدهند، و خوشهها ساختارها، و بعد ابرساختارها. در چه مقیاسی این عروسک روسی (عروسکهای روسی تودرتو) به اتمام میرسند؟
دانشمندان دههها روی این سؤال مهم کار کردهاند، زیرا خوشهها در مقیاسهای بزرگ در تضاد با مدل استاندارد کیهانشناسی است. مدل کنونی برپایهی معادلات آینشتاین با فرض یکنواختی توزیع جرم در مقیاس بزرگ است. اگر ماده توزیع یکنواختی نداشته باشد، کُل مدل را باید عوض کنیم.

تصویر شبیه سازی شده از رصدها
کیهانشناسان قبول دارند که در ابعاد کوچک (دهها میلیون سال نوری) ماده بهصورت خوشهای و غیرهمسانگرد توزیع شده، ولی اگر قرار باشد مدل استاندارد کیهانشناسی درست باشد، نمیتوانیم ابعاد کوچک را در نظر بگیریم. بااین حال، برخی برآنند که عالم هرگز همسانگرد نبوده و در تمام ابعاد هم صادق است. قانون فرکتالی مندلبروت (Mandelbrot) ریاضیات دقیقاً به همین شکل است. یعنی هرچهقدر روی یک قسمت زوم کنید، الگوی قبلی را میبنید. و اگر بیشتر زوم کنید الگوی زوم قبلی را میبینید.
اگر اینطور باشد، پس توصیف کنونی ما از فضا-زمان غلط بوده و درک ما از انرژی تاریک ناقص است. خانم موراگ شریمگئور، دانشجوی دکترای مرکز نجوم رادیویی و دانشگاه استرالیای غربی، در استرالیا، همراه با همکارانش، این پژوهش را انجام میدهند، مشاهده کردند که در فاصله 350 میلیون سال نوری از ما، ماده توزیعی نامنظم و شبیه فرکتال دارد. در این صورت نوری که به ما رسیده ممکن است تحت تأثیر چنین توزیعی قرار گرفته باشد.