متن كامل خبر
نقش تصاویر در کتابهای درسی

تاريخ خبر : 4/7/1384امتياز بده :ارسال به دوستتعدادمشاهده : 3633

 امروزه نگرانی از کاهش علاقه به مطالعه در مدارس رو به افزایش گذاشته است. در بریتانیا طبق آمار 30درصد از 16ساله ها حتی کمتر از 14ساله ها مطالعه می کنند.البته از آنجا که مطالعه به معنای واقعی یعنی خواندن و درک عمیق مطالب در حافظه بلندمدت بسیار حایزاهمیت است.

naghshe-dars.bmp


تحصیل به این معنا تاثیر بسزایی در توسعه و پیشرفت جوامع دارد و توجه مسوولان را در مورد محتوای کتب درسی به منظور بهره وری بیشتر می طلبد.در 2دهه اخیر تصاویر مورد استفاده در کتب درسی پایه رو به افزایش گذاشته و آموزگاران نیز بویژه در مقطع دبستان و راهنمایی تمایل به استفاده از آنها دارند.

استفاده از تصاویر رنگی برای آشنایی با موضوع کلی درس مفید است اما برای مطالعه دقیق چندان مناسب نیست. با این حال در بسیاری از کتب درسی ابتدایی اکثر صفحات مملو از تصاویر و با حداقل متن است.باید توجه داشت که دغدغه اصلی معلمان برای تشویق دانش آموزان ابتدایی به کتابخوانی فقط توانایی تشخیص و شناسایی کلمات نیست بلکه ایجاد مهارت های لازم برای درک مطلب است.چرا که شاید دانش آموز قادر به روخوانی با صدای بلند باشد، اما بخش عمده ای از مطلب را درک نکند و در این میان برخی مسائل مانند تلویزیون ، بازیهای رایانه ای و مسائل دیگر در این روند اختلال ایجاد می کند.

تصاویر و ایجاد انگیزه
یکی از مسائل مهم در تصاویر، ایجاد انگیزه در کودکان به کتابخوانی است ؛ زیرا تصاویر زیبا و جذابند و توجه کودک را به خود جلب می کنند. مثلا وقتی کودکان قصه ای می شنوند با نگاه به تصاویر، لذت بیشتری از آن می برند؛ اما این روش برای یادگیری موثر و عمیق در مطالعات کارایی زیادی ندارد.

تصاویر و کاهش دقت
تصاویر بر سرعت خواندن می افزایند، اما دقت را کاهش می دهند زیرا ممکن است دانش آموز نکته ای را که خودش خوانده متوجه شود اما با تصویری که می بیند مطابقت نداشته باشد و حتی تضاد ایجاد کند.در ضمن هیچ لزومی ندارد که دانش آموز هر آنچه می خواند در تصویر ببیند.نگاه کردن به تصاویر در دانش آموزان کمتر از 9سال مانع از تصویر سازی ذهنی می شود و ممکن است در سنین بالاتر نیز مشکلاتی ایجاد کند.زیرا دانش آموز برای آموزش درک مطلب نیاز به تمرین و مجسم سازی آنچه می خواند در ذهن خود دارد نه تصویر دیکته شده.

از طرف دیگر با افزایش سن ناگهان اکثر محتوای کتابهای درسی به متون صرف تبدیل می شود و دیگر خبری از تصاویر در پایه های بالاتر نیست و این موضوع برای دانش آموزانی که شکلها وتصاویر تاکنون بخشی از سیستم آموزشی شان را تشکیل می داده دشوار است.تحقیقات حاکی از این است که این موضوع در کل دانش آموزان تاثیر دارد، اما آنهایی که بهره هوشی کمتری دارند بیشترین آسیب را خواهند خورد.

دانشگاه آکسفورد بتازگی تحقیقی را انجام داده و مشخص کرده وقتی به دانش آموزان متون و تصاویر را می دهیم و از آنها می خواهیم تصاویر را نادیده بگیرند، کلمات بیشتری را از متن به ذهن می سپارند.اما اگر به تصاویر هم نگاه کنند، نتیجه کمتری می گیرند.در شرایطی که تصاویر به کلی حذف شوند، تحریک مغزی بیشتری ایجاد شده و دانش آموز با مجسم کردن معانی به شیوه خود بیشترین نتیجه را از آن خواهد گرفت.

بنابراین بیشترین فایده تصاویر در سنین پیش از دبستان است که کودک را به تصویرسازی ذهنی تشویق می کند. این حجم تصاویر نباید ناگهان در پایه ابتدایی حذف شود، اما بهتر است بتدریج کاهش یابد و از دانش آموزان خواسته شود با توجه به متن موجود در کتاب تصویری را که به ذهن خودشان می آید نقاشی کنند.
به این ترتیب در مقاطع بعدی با حذف تصاویر مشکل چندانی پیش نمی آید و محتوای کتابها خسته کننده نخواهد شد.


     منبع خبر : جام جم

بازگشت