سپس دبيرستان را در مدرسه‌ي «کمال» واقع در منطقه‌ي 8 تهران، خيابان سمنگان سپري كردم.

تمام تحصيلات دانشگاهي را در دانشگاه «صنعتي شريف» بودم. سال 1362 وارد اين دانشگاه شدم و دوره‌ي کارشناسي، کارشناسي ارشد و دکترا را در اين دانشگاه گذراندم و در حال حاضر هم استاد همين دانشگاه هستم.

رشته‌ي تحصيلي من «فيزيک» و تخصّصم در «نجوم» است.

کارهاي من بيش‌تر تجربي است و گاهي هم ناخنكي به تئوري­هاي مربوط مي‌زنيم. در اين راستا اميدواريم به‌زودي بتوانيم يک رصدخانه‌ي خيلي‌خوب در زمينه‌ي نجوم «پرتوهاي گاما» و «پرتوهاي كيهاني» احداث کنيم.

تابش گاما فوتون‌هاي بسيار پرانرژي هستند كه در فرايندها خاصي توليد مي‌شوند.

آن‌ها مي­توانند تابش­هاي الکترومغناطيسي ديگري هم داشته باشند

به‌عنوان مثال:

در واقع از فرايندهايي که در اجرام آسماني اتفاق مي­افتد مي­توانيم پي ببريم که چه رخدادهايي در آن‌ها رخ مي‌­دهد.

به‌عنوان مثال: اگر «پرتو ايکس» ببينيم متوجه مي­شويم واکنش­هاي خاصي در آن‌جا در حال روي دادن است که تابش آن­ها در «پرتو ايکس» است.

بعد ما اين­ها را با اطلاعات آزمايشگاهي­ تطبيق داده و پي مي­بريم چه رويدادهايي در حال انجام شدن است.

«پرتو گاما» هم همين‌طور است. وقتي مي‌گوييم «تابش گاما» يعني تابشي با انرژي زياد. در واقع «تابش گاما» فوتون‌هاي بسيار پُرانرژي هستند و در فرايندهاي خاصَي توليد مي‌شود و ما مي­توانيم در مورد منشأ آن‌ها بحث كنيم و طبيعتاً مي­توانيم چشمه‌ي توليد آن‌ها را در کهکشان کشف کنيم. «پرتو گاما» ذره­اي است بدون بار الکتريکي.

همه‌ي مي­دانيم اگر يک بار الکتريکي در يک ميدان مغناطيسي حرکت کند حتماً منحرف مي­شود. كهکشان ما از ميدان مغناطيسي پُر است؛ بنابراين اگر يک فوتون - كه بدون بار الكتريكي است - از جايي منشأ بگيرد در اين ميدان مغناطيسي منحرف نخواهد شد.

پس اين فوتون از جايي كه توليد شده اگر در مسيرش - كه مستقيم است – به‌سمت زمين بيايد سمت و سويي که «پرتو گاما» نشان مي­دهد همان جهت منشأ آن است.

بنابراين مي­توانيم منشأ چنين اجرامي را پيدا کنيم. اين­ها مي­تواند در «کيهان­شناسي» و «اخترفيزيک» بسيار مهم باشد.

وقتي مي­گويم «چشمه» منظورم همان اجرام آسماني هستند که مولد اين پرتوها هستند و من به اين ترتيب مي­توانم منشأ و چشمه‌ي اين پرتوها را پيدا کنم که به‌دست آوردن اين اطلاعات بسياري از سؤال‌هاي اخترفيزيکي و کيهان­شناسي را پاسخ مي‌دهد.

به‌عنوان مثال:

وقتي به خورشيد نگاه مي‌كنيم در واقع 8 دقيقه قبلش را داريم مي­بينيم.

به‌همين ترتيب هرچه‌قدر دورتر مي­رويم در واقع تاريخچه‌ي دورتر آن­ها را مي­بينيم. بنابراين اگر فرض کنيم اجرام مشابهي در فواصل مختلف هستند مي­توانيم عملاً تمام تاريخچه‌ي زندگي يك جسم را در يک لحظه خاص ببينيم. بنابراين اطلاعات خيلي خوبي از تحوَل اجسام به‌دست مي‌آوريم.

را متوجه مي‌شويم و به اين ترتيب مي­توانيم ستاره­ها را رده­بندي کنيم.

به‌عنوان مثال:

وقتي يک جسم دوهزار سال نوري با ما فاصله دارد وضعيت دوهزار سال قبلش را الان مي‌بينيم و جسم ديگري كه مشابه جسم اول است ولي در فاصله‌ي دوميليون سال نوري از ماست وضعيت دوميليون سال قبلش را مي‌بينيم.

بنابراين عملاً داريم سير گذر عمر يك ستاره را مشاهده مي­کنيم و اين مسأله در بحث تحول ستاره­ها بسيار مهم است:

و اين اطلاعات در «اخترفيزيک» بسيار مهم است.

بعضي از سياره‌ها به‌طور جزوي نور توليد مي‌كنند.

«نور» که مي­گوييم يک کلمه‌ي بسيار عمومي است و منظور تمام طيف الكترومغناطيس است.

چشم ما به «نور مرئي» حساس است و اين بخش از «طيف الكترومغناطيس» را مشاهده مي­کنيم.

بخش‌هاي ديگر طيف‌ با چشم ديده نمي‌شوند و بايد از آشکارسازهاي ديگري استفاده کنيم.

به‌عنوان مثال:

اگر مي‌خواهيم «طيف راديويي» را ببينيم چشم ما به «طيف راديويي» حساس نيست يعني حساس به «فوتون راديويي» نيست و بايد از «آنتن راديويي» استفاده كنيم.

بنابراين منظور از نوري که مي­گويم تمام اين طيف‌هاست:

بعضي از سياره‌ها به‌صورت خيلي جزوي مي‌توانند از خودشان تابش کنند ولي عمده‌ي نور آن‌ها از بازتابش نور ستاره­هاي نزديک آن‌هاست.

به‌عنوان مثال:

سياره­هاي منظومه‌ي شمسي عمده‌ي نوري که منتشر مي‌كنند بازتابش نور خورشيد است.

«مشتري» سياره‌اي است که بخشي از نورش را خودش توليد مي‌كند.

در واقع «فوتون» يا «پرتو كيهاني» وقتي به جو زمين مي­رسد چون انرژي بسيار زيادي دارد با اتم‌ها يا مولکول‌هاي داخل جو برهم­کنش كرده و ذره‌هاي ديگري توليد مي­شود يعني يک ذره تبديل به دو ذره مي­شود؛ بعد دوباره خود آن ذره‌ها به ذره‌هاي ديگري تبديل مي­شوند و شما وقتي اين را مي­بينيد شبيه يک دوش است كه به‌سمت پايين مي­آيند؛ يعني ديگر شما يك ذره نمي­بينيد بلكه مثلاً ده‌هزار ذره مي­بينيد که منشأ آن‌ها همان تک‌ذره‌ي اول است.

ما اين ذره‌هاي ثانويه را آشکارسازي مي­کنيم و از روي اطلاعات ثبت‌شده از آن‌ها پي به ذره‌ي اوليه مي­بريم. هم‌ «جهت»، هم‌ «انرژي» و هم‌ «نوع» را پيدا مي­کنيم.

براي اين‌که «پرتو گاما» را از ميان پرتوها‌ي ديگر تشخيص دهيم يعني اين‌که آن­ها را از هم جدا کنيم مثل اين است که يک سوزن را از انبار کاه پيدا کنيم! بنابراين کار خيلي سختي است و اين کار را فيزيکدان‌ها و اين­کاره­ها (منجمين) بايد انجام دهند. كساني که اين کار را انجام مي­دهند بايد مو را از ماست بيرون بکشند يعني اين سوزن را از اين انبار کاه جدا کنند؛ خلاصه کار بسيار طاقت‌فرسا و سختي است. بنابراين اين کارها بايد انجام شود تا بفهميم دنياي ما چگونه است..

ولي به‌دليل محدوديت ابزار كار، «نوع» ذره‌ها را با ظرايف خاصي توانسته‌ايم تعيين كنيم.

«انرژي» اين ذره‌ها را هم هنوز نمي­توانيم به‌‌دست آوريم اما مي­توانيم بگوييم که «آستانه‌ي پايين» انرژي چقدر است.

اين يک کار عمومي است و همه درگير هستند يعني در حال کسب اطلاعاتي هستند و طي کنفرانس­هاي مختلفي اين اطلاعات را با هم مبادله كرده و مي­گويند که چه چيزهايي به‌دست آورده‌اند. سپس در مجله‌هاي معتبر منتشر مي­کنند.

سپس دبيرستان را در مدرسه‌ي «کمال» واقع در منطقه‌ي 8 تهران، خيابان سمنگان سپري كردم.

تمام تحصيلات دانشگاهي را در دانشگاه «صنعتي شريف» بودم. سال 1362 وارد اين دانشگاه شدم و دوره‌ي کارشناسي، کارشناسي ارشد و دکترا را در اين دانشگاه گذراندم و در حال حاضر هم استاد همين دانشگاه هستم.

رشته‌ي تحصيلي من «فيزيک» و تخصّصم در «نجوم» است.

کارهاي من بيش‌تر تجربي است و گاهي هم ناخنكي به تئوري­هاي مربوط مي‌زنيم. در اين راستا اميدواريم به‌زودي بتوانيم يک رصدخانه‌ي خيلي‌خوب در زمينه‌ي نجوم «پرتوهاي گاما» و «پرتوهاي كيهاني» احداث کنيم.

تابش گاما فوتون‌هاي بسيار پرانرژي هستند كه در فرايندها خاصي توليد مي‌شوند.

آن‌ها مي­توانند تابش­هاي الکترومغناطيسي ديگري هم داشته باشند

به‌عنوان مثال:

در واقع از فرايندهايي که در اجرام آسماني اتفاق مي­افتد مي­توانيم پي ببريم که چه رخدادهايي در آن‌ها رخ مي‌­دهد.

به‌عنوان مثال: اگر «پرتو ايکس» ببينيم متوجه مي­شويم واکنش­هاي خاصي در آن‌جا در حال روي دادن است که تابش آن­ها در «پرتو ايکس» است.

بعد ما اين­ها را با اطلاعات آزمايشگاهي­ تطبيق داده و پي مي­بريم چه رويدادهايي در حال انجام شدن است.

«پرتو گاما» هم همين‌طور است. وقتي مي‌گوييم «تابش گاما» يعني تابشي با انرژي زياد. در واقع «تابش گاما» فوتون‌هاي بسيار پُرانرژي هستند و در فرايندهاي خاصَي توليد مي‌شود و ما مي­توانيم در مورد منشأ آن‌ها بحث كنيم و طبيعتاً مي­توانيم چشمه‌ي توليد آن‌ها را در کهکشان کشف کنيم. «پرتو گاما» ذره­اي است بدون بار الکتريکي.

همه‌ي مي­دانيم اگر يک بار الکتريکي در يک ميدان مغناطيسي حرکت کند حتماً منحرف مي­شود. كهکشان ما از ميدان مغناطيسي پُر است؛ بنابراين اگر يک فوتون - كه بدون بار الكتريكي است - از جايي منشأ بگيرد در اين ميدان مغناطيسي منحرف نخواهد شد.

پس اين فوتون از جايي كه توليد شده اگر در مسيرش - كه مستقيم است – به‌سمت زمين بيايد سمت و سويي که «پرتو گاما» نشان مي­دهد همان جهت منشأ آن است.

بنابراين مي­توانيم منشأ چنين اجرامي را پيدا کنيم. اين­ها مي­تواند در «کيهان­شناسي» و «اخترفيزيک» بسيار مهم باشد.

وقتي مي­گويم «چشمه» منظورم همان اجرام آسماني هستند که مولد اين پرتوها هستند و من به اين ترتيب مي­توانم منشأ و چشمه‌ي اين پرتوها را پيدا کنم که به‌دست آوردن اين اطلاعات بسياري از سؤال‌هاي اخترفيزيکي و کيهان­شناسي را پاسخ مي‌دهد.

به‌عنوان مثال:

وقتي به خورشيد نگاه مي‌كنيم در واقع 8 دقيقه قبلش را داريم مي­بينيم.

به‌همين ترتيب هرچه‌قدر دورتر مي­رويم در واقع تاريخچه‌ي دورتر آن­ها را مي­بينيم. بنابراين اگر فرض کنيم اجرام مشابهي در فواصل مختلف هستند مي­توانيم عملاً تمام تاريخچه‌ي زندگي يك جسم را در يک لحظه خاص ببينيم. بنابراين اطلاعات خيلي خوبي از تحوَل اجسام به‌دست مي‌آوريم.

را متوجه مي‌شويم و به اين ترتيب مي­توانيم ستاره­ها را رده­بندي کنيم.

به‌عنوان مثال:

وقتي يک جسم دوهزار سال نوري با ما فاصله دارد وضعيت دوهزار سال قبلش را الان مي‌بينيم و جسم ديگري كه مشابه جسم اول است ولي در فاصله‌ي دوميليون سال نوري از ماست وضعيت دوميليون سال قبلش را مي‌بينيم.

بنابراين عملاً داريم سير گذر عمر يك ستاره را مشاهده مي­کنيم و اين مسأله در بحث تحول ستاره­ها بسيار مهم است:

و اين اطلاعات در «اخترفيزيک» بسيار مهم است.

بعضي از سياره‌ها به‌طور جزوي نور توليد مي‌كنند.

«نور» که مي­گوييم يک کلمه‌ي بسيار عمومي است و منظور تمام طيف الكترومغناطيس است.

چشم ما به «نور مرئي» حساس است و اين بخش از «طيف الكترومغناطيس» را مشاهده مي­کنيم.

بخش‌هاي ديگر طيف‌ با چشم ديده نمي‌شوند و بايد از آشکارسازهاي ديگري استفاده کنيم.

به‌عنوان مثال:

اگر مي‌خواهيم «طيف راديويي» را ببينيم چشم ما به «طيف راديويي» حساس نيست يعني حساس به «فوتون راديويي» نيست و بايد از «آنتن راديويي» استفاده كنيم.

بنابراين منظور از نوري که مي­گويم تمام اين طيف‌هاست:

بعضي از سياره‌ها به‌صورت خيلي جزوي مي‌توانند از خودشان تابش کنند ولي عمده‌ي نور آن‌ها از بازتابش نور ستاره­هاي نزديک آن‌هاست.

به‌عنوان مثال:

سياره­هاي منظومه‌ي شمسي عمده‌ي نوري که منتشر مي‌كنند بازتابش نور خورشيد است.

«مشتري» سياره‌اي است که بخشي از نورش را خودش توليد مي‌كند.

در واقع «فوتون» يا «پرتو كيهاني» وقتي به جو زمين مي­رسد چون انرژي بسيار زيادي دارد با اتم‌ها يا مولکول‌هاي داخل جو برهم­کنش كرده و ذره‌هاي ديگري توليد مي­شود يعني يک ذره تبديل به دو ذره مي­شود؛ بعد دوباره خود آن ذره‌ها به ذره‌هاي ديگري تبديل مي­شوند و شما وقتي اين را مي­بينيد شبيه يک دوش است كه به‌سمت پايين مي­آيند؛ يعني ديگر شما يك ذره نمي­بينيد بلكه مثلاً ده‌هزار ذره مي­بينيد که منشأ آن‌ها همان تک‌ذره‌ي اول است.

ما اين ذره‌هاي ثانويه را آشکارسازي مي­کنيم و از روي اطلاعات ثبت‌شده از آن‌ها پي به ذره‌ي اوليه مي­بريم. هم‌ «جهت»، هم‌ «انرژي» و هم‌ «نوع» را پيدا مي­کنيم.

براي اين‌که «پرتو گاما» را از ميان پرتوها‌ي ديگر تشخيص دهيم يعني اين‌که آن­ها را از هم جدا کنيم مثل اين است که يک سوزن را از انبار کاه پيدا کنيم! بنابراين کار خيلي سختي است و اين کار را فيزيکدان‌ها و اين­کاره­ها (منجمين) بايد انجام دهند. كساني که اين کار را انجام مي­دهند بايد مو را از ماست بيرون بکشند يعني اين سوزن را از اين انبار کاه جدا کنند؛ خلاصه کار بسيار طاقت‌فرسا و سختي است. بنابراين اين کارها بايد انجام شود تا بفهميم دنياي ما چگونه است..

ولي به‌دليل محدوديت ابزار كار، «نوع» ذره‌ها را با ظرايف خاصي توانسته‌ايم تعيين كنيم.

«انرژي» اين ذره‌ها را هم هنوز نمي­توانيم به‌‌دست آوريم اما مي­توانيم بگوييم که «آستانه‌ي پايين» انرژي چقدر است.

اين يک کار عمومي است و همه درگير هستند يعني در حال کسب اطلاعاتي هستند و طي کنفرانس­هاي مختلفي اين اطلاعات را با هم مبادله كرده و مي­گويند که چه چيزهايي به‌دست آورده‌اند. سپس در مجله‌هاي معتبر منتشر مي­کنند.