WISE
Wide-field Infrared Survey Explorer
نگاهي به پروژهاي که براي شکار سيارکها بازدوباره وارد انجام وظيفه شد.
فضاپيماي ناسا که در واقع رصدخانهي فروسرخ بهنام پروژهي WISE معروف است، در اگوست ۲۰۱۳ بار ديگر ابقا شد. ولي ماجرا از چه قرار بود؟ اين فضاپيما، بالاي صد هزار سيارک را کشف کرد که وارد دسته بنديهاي کاملتري از سيارکها شدند. کُل اين پروژه مربوط به منظومهي شمسي بود. سپتامبر ۲۰۱۳ بار ديگر به کار گرفته شد. منتهي اينبار با تفکيک بيشتر. يکي از مهمترين نقشهايي که اين رصدخانه به عهده دارد، شناسايي سيارکهايي هستند که به زمين نزديک و امکان برخورد يا خراش با زمين را خواهند داشت.
اين مساح کاشف فروسرخ ميدان باز، با هدف دسته بندي و کشف اجرام نزديک زمين باز هم شروع به کار کرده و صخرههاي فضايي که در شعاع ۴۵ ميليون کيليومتري در مسير زمين باشند، شناسايي ميکند. ناسا تلسکوپ ۱۶ اينچي (۴۰ سانتيمتري) و دوربين فروسرخي را تدارک ديده که ميتواند ۱۵۰ جرم ناشناس را شناسايي و اندازهي آنها را تعيين، و ميزان بازتاب و ويژگيهاي گرمايي آن را بهدست آورد. |
|
تعدادي از اين سيارکها را قبلاً سازمانهاي فضايي رصد کردهاند. ازجاييکه اين پروژه با موفقيت همراه بود، ناسا تصميم بر ادامهي کار پروژه گرفت. به اين ترتيب بازنشستگي اين رصدخانهي فضايي تا چندسال ديگر به تعويق افتاده است.
اين اولين پروژهاي بوده که سيارکي را شناسايي، بتواند آن را از مسيرش منحرف کند. ولي انحراف مسير ارتباطي با رصدخانه ندارد. رصدخانه دادههاي دقيقي را در اختيار قرار ميدهد و بقيه کارها را سازمانهاي فضايي انجام ميدهند. همهي اينها براي مراقبت از سيارهمان زمين است که چند ميليارد انسان و موجودات ديگر را در خود جاي داده و خانه ما محسوب ميشود. پيش بيني شده تا سال ۲۰۲۵ انسان براي اولين بار پا بر سيارکي خواهد گذاشت. چيزي که در داستانهاي علمي تخيلي بارها اتفاق افتاده، ولي اينبار جنبهي واقعي به خود گرفته و باز هم بُردي ديگر براي اين ژانر ادبي است.
وايز در مراحل اوليه ۷۵۰۰ تصوير به زمين فرستاد. يعني از ژانويه ۲۰۱۰ تا فوريه ۲۰۱۱. بخشي از پروژه NEOWISE ناميده ميشود. که بخش اول آن خلاصهي نزديک مدار زمين است. دادههاي اين بخش جمعآوري شده و معدن طلاي کشف و مشخصهبندي کردن اجرام نزديک زمين است. تمام بخشهاي الکترونيک آن مورد بازبيني قرار گرفته و از دقيقترين ابزار مساحي آسمان بهره ميبرد.
از آنجا که سيارکها نور را منعکس ميکنند و نه بازتاب، سنسورهاي فروسرخ ابزاري قوي براي کشف و فهرستبندي، و شناخت گونههاي سيارکي هستند. بستگي ديدن سيارک کوچک به نسبت بازتاب يا انعکاس سطحي يک سيارک کوچک در فضا، به اندازهي يک سيارک بزرگ است. در نتيجه، جمعآوري دادهها با استفاده از تلسکوپهاي نوري، گول زننده خواهد بود.
اين تصوير کهکساني را در ۷.۷ ميليارد سال دورتر از ما نشان ميدهد، که با اين تلسکوپ کشف شده است. نقاط قرمزي که ميبينيد، کهشانهايي هستند که بخشي از يک خوشه کهکشانياند.
در سال ۲۰۱۰ اين رصدخانه ۱۵۸ هزار صخره سنگي از بين ۶۰۰ هزار جرمي که کشف کرده بود، شناسايي کرد. در اين کشفها ۲۱ دنباله دار وجود داشت، ۳۴ هزار سيارک، بخصوص در کمربند سيارکي بين مريخ و مشتري؛ و ۱۳۵ جرم نزديک به زمين. اين پروژه قرار بود ابتدا تمام آسمان را اسکن کند و اين کار انجام شد و تصاويري چون تصوير ۲ بهدست آمد. تا الان بيش از ۲.۷ ميليون تصوير گرفته که در گسترهاي از فروسرخ قرار دارند. بيش از ۶۵۰ ميليون جرم در فضا را ليست کرده که گسترهي وسيعي از جرمهايي چون کهکشانهاي دوردست تا سيارکها و دنبالهدارهاي بسيار نزديک به زمين را شامل ميشوند.
تصويري خيالي از يک برخورد نابود کننده اجرام صخرهاي در فضاي ميان سيارهاي