سي و هشتمين المپياد جهاني فيزيك از 22 تا 31 تير 1386 در اصفهان در حال برگزاري است.
ايران از سال 1368 در اين مسابقه‌ي جهاني - كه در آن سال در شهر ورشو پايتخت لهستان برگزار مي‌شد - شركت كرده و همواه جايگاه رفيعي ميان شركت‌كنندگان از كشورهاي مختلف كه در اين سال‌ها به حدود 85 كشور رسيده است براي خود تثبيت كرده است.
آمادگي براي ميزباني المپياد جهاني فيزيك در سال 1372 به دبيرخانه‌ي آن اعلام شد و پس از مدتي سال 2007 ميلادي براي اين منظور در نظر گرفته شد.
المپياد فيزيك فراتر از يك رقابت علمي است. جوانان از بخش‌هاي مختلف جهان گرد هم مي‌آيند و هنگامي كه به كشور خود برمي‌گردند نه‌تنها تجربه‌ي جديدي به‌دست آورده‌اند بلكه مهم‌تر از آن درك مي‌كنند كه چگونه فرهنگ‌ها، اعتقادها و نظرگاه‌هاي مختلف، هويت منحصر به‌فردي به‌نام انسانيت را مي‌سازد.
كميته‌ي برگزاركننده كه براي اين منظور از سوي وزير آموزش و پرورش منصوب شده است از اواخر سال 1383 كار خود را شروع كرد و با گذشت زمان، فعاليت خود را افزايش داد.
از مهم‌ترين و زمان‌برترين كارها، طرح سؤال‌هاي تئوري و عملي بود و به اين دليل، كميته‌ي علمي - كه از همكاري تعدادي از دانشگاهيان استفاده مي‌كند - از ابتداي سال 1384 اقدام‌هاي خود را شروع كرد.
برگزارشدن 37 المپياد جهاني فيزيك و 18 بار انتخاب تيم از ايران براي شركت در اين مسابقه‌ها، كار كميته‌ي علمي را براي طرح سؤال بسيار دشوار كرده بود زيرا اين كميته بايد سؤال‌هاي تمام اين دوره‌ها را مطالعه مي‌كرد و سؤال‌ها را طوري طراحي مي‌نمود كه مشابهت بسيار زياد با آن‌ها نداشته باشد.
پيچيدگي طرح سؤال عملي، بيش از سؤال تئوري بود. پس از طرح اوليه‌ي سؤال عملي، آزمايش آن با تعداد محدود و سپس ساخت حدود 400 نمونه‌ي كاملاً مشابه و آزمون آن‌ها براي اطمينان از درستي كار دشواري زيادي داشت.
از ديگر چالش‌هاي كميته‌ي علمي، انتخاب حدود يكصد نفر عمدتاً از استادان دانشگاه‌ها و دانشجويان دوره‌ي دكتري براي تصحيح ورقه‌هاي امتحان و آن‌هم در زمان بسيار فشرده 35 تا 40 ساعت بود.
دانش‌اموز شركت‌كننده در المپياد جهاني فيزيك براي سه سؤال تئوري و يك سؤال عملي به‌طور متوسط حدود 50 برگ كاغذ را پر مي‌كند. بنابراين گروه تصحيح بايد حدود 20 هزار برگ امتحاني با حدود 50 زبان را در مدت كوتاهي تصحيح کند و نمره دهد و سپس در بحث با سرپرستان هر كشور از نمره‌هاي داده شده دفاع كند.
براي انتخاب محل برگزاري المپياد فيزيك 2007، از مكان‌هاي مختلفي بازديد شد و سرانجام دانشگاه صنعتي اصفهان برگزيده شد.
علت اين انتخاب به جز جاذبه‌هاي فرهنگي،تاريخي اصفهان، امكانات فراوان دانشگاه يادشده و گردهم بودن آن‌ها در يك منطقه‌ي محدود بود. دانشگاه صنعتي اصفهان داراي تالار با ظرفيت حدود يك‌هزار نفر براي مراسم افتتاحيه و اختتاميه و ساير برنامه‌هاي جنبي، غذاخوري با گنجايش كافي، خوابگاه و مهمان‌سراي مجهز، سالن ورزش براي برگزاري امتحان‌ها و امكانات ورزشي است كه همگي در فضاي دانشگاه قرار دارد و نزديكي آن‌ها به هم، بار حمل و نقل را به‌شدت كاهش مي‌دهد.
فضاي طبيعي دانشگاه و جنگل‌كاري اطراف آن نيز بر جذابيت محل برگزاري مي‌افزايد.
به‌اين ترتيب به‌جز محل اسكان سرپرستان و ناظران - كه در دو هتل شهر اصفهان در نظر گرفته شده است و سالن بحث درباره‌ي سؤال‌ها كه نزديك هتل محل اقامت سرپرستان است تمام فعاليت‌هاي مربوط به المپياد فيزيك 2007 در محوطه‌ي دانشگاه صنعتي اصفهان متمركز است.
برگزاري سي و هشتمين المپياد جهاني فيزيك ده روز به‌طول مي‌انجامد كه روز اول ورود تيم ها و روز دهم برگشت تيم‌ها در نظر گرفته شده است. در مدت هشت روز باقي‌مانده، دانش‌اموزان شركت‌كننده در مسابقه‌ها، در دو امتحان - كه هر كدام 5 ساعت طول مي‌كشد - شركت مي‌كنند و براي بقيه‌ي وقت آن‌ها برنامه‌هاي جذاب و سرگرمي‌هاي سودمندي تدارك ديده شده است تا آن‌ها ضمن آشنايي با ويژگي‌هاي فرهنگي، اجتماعي و ... ايران با خاطره‌ي خوش به كشور خود بازگردند.
اگرچه فرصت آزاد سرپرستان به‌اندازه دانش‌اموزان نيست زيرا بخشي از وقت آن‌ها در جلسه‌هاي بحث سؤال‌ها، ترجمه‌ي آن‌ها، همكاري در تصحيح ورقه‌هاي دانش‌اموزان خود و بحث درباره‌ي نمره‌ها مي‌گذرد اما براي آن‌ها نيز برنامه‌ريزي تفريحي و سرگرم‌كننده در نظر گرفته شده است.
طراحي چنين برنامه‌هايي - كه با سليقه‌ي حدود 90 مليت سازگار باشد و در ضمن در چارچوب معيارهاي فرهنگي، اجتماعي ايران باشد - كار چندان آساني نبوده است.
البته جاذبه‌هاي شهر اصفهان بخشي از اين مشكل را برطرف مي‌سازد زيرا آن‌قدر جذاب است كه همه آن را مي‌پسندند. بخش مهمي از فعاليت‌هاي كميته‌ي برگزاركننده براي تدارك چنين برنامه‌هايي صرف مي‌شود تا با همكاري تمام دست‌اندركاران ديگر اين وظيفه را به‌خوبي انجام دهند.
مراسم افتتاحيه و اختتاميه دو رويداد مهم المپياد جهاني فيزيك است كه نمود برجسته‌اي دارد و مي‌توان گفت به‌نوعي ويترين اين رويداد جهاني است. زيرا بقيه‌ي فعاليت‌ها كم و بيش در پشت‌صحنه اتفاق مي افتد.
در مراسم افتتاحيه دانش‌اموزان شركت‌كننده با نظم خاصي روي صحنه آمده و نام كشورشان اعلام شد. در اين مراسم كشور ميزبان فرصت خوبي براي معرفي خود از ديدگاه‌هاي مختلف دارد و با فيلم، نمايش، موسيقي و ... ضمن ارائه‌ي يك برنامه‌ي جذاب سعي مي‌كند تأثير مثبتي بر حاضران بگذارد. در اين مراسم مجموعه‌اي از سخنراني‌هاي كوتاه ارائه گرديده و نيز تعدادي برنامه‌ي هنري نيز درنظر گرفته شد.
مراسم اختتاميه - كه بخش عمده‌ي آن به اهداي جايزه به دانش‌اموزان مي‌گذرد - پُر از هيجان است و صحنه‌ي تالار مرتب با نورفلاش دوربين‌ها روشن مي‌شود. اگرچه پيش از مراسم اختتاميه دانش‌اموزان از رتبه و مدال خود اطلاع دارند اما با اعلام هر نام و مدالي كه اهدا مي‌شود، فريادهاي شادي فضاي تالار را پُر مي‌كند و دوربين ها برنده را تا آمدن به صحنه و رفتن از آن تعقيب مي‌كند.
در اين ميان، دادن مدال‌هاي طلا و جايزه‌ي برندگان برجسته با هيجان و شادي زيادتري همراه است و تشويق حدود هزار نفر حاضران در تالار به اوج خود مي‌رسد.
معمولاً رتبه‌ي علمي، اجتماعي، سياسي كسي كه مدال را به گردن دانش‌اموز مي‌اندازد با افزايش سطح مدال از برنز به طلا بالا مي‌رود و برندگان جوايز ويژه، جايزه‌ي خود را از دست كساني دريافت مي‌كنند كه داراي بالاترين مقام علمي، اجتماعي و يا سياسي هستند.
كشور ميزبان براي هر تيم دانش‌اموزي از يك كشور - كه اكثراً 5 نفر و گاهي كم‌تر است - يك راهنما در نظر مي‌گيرد. سعي مي‌شود راهنماي يك تيم دانش‌اموزي به‌زبان آن‌ها آشنا باشد. اما در مواردي كه كسي آشنا به آن زبان در دسترس نباشد راهنماي آشنا به‌زبان انگليسي، فرانسه و ... براي آن تيم انتخاب مي‌شود و با توجه به آموزش زبان خارجي در مدارس تمام كشورها، ارتباط راهنما با دانش‌اموزان با اين زبان انجام مي‌شود.
راهنماها از اولين لحظه‌ي ورود تيم به ايران تا آخرين لحظه‌اي كه ايران را ترك مي‌كنند با دانش‌اموزان همراه خواهند بود و كاملاً از آن‌ها مراقبت مي‌كنند تا هيچ مشكلي براي آن‌ها پيش نيايد. اين راهنماها - كه كم و بيش هم‌سن و سال دانش‌اموزان شركت‌كننده در المپياد فيزيك هستند – به‌سرعت با آن‌ها خو مي‌گيرند و چنان علاقه‌اي به هم پيدا مي‌كنند كه گاهي هنگام جداشدن از هم همانند دوستان چندساله متأثر مي‌شوند و حتي ديده شده است گريه راه كلمه‌ي خداحافظي را بر آن‌ها مي‌بندد.
ثبت لحظه به لحظه‌ي المپياد جهاني فيزيك به‌عنوان يك رويداد علمي، فرهنگي از اهميت فراواني برخوردار است.
معمولاً از تمام بخش‌ها عكس و فيلم گرفته مي‌شود و اينترنت اين فرصت را فراهم مي‌آورد كه بلافاصله هركس در هر كجاي جهان آن را ببيند و به‌ويژه آشنايان اعزام‌شدگان به المپياد را از احوال آنان با خبر كند.
به جز روز ورود تيم‌ها در تمام روزهاي بعد هركس در اولين ساعت‌هاي روز با يك نشريه‌ي روزانه - كه عمدتاً تصويري است – روبه‌رو مي‌شود كه تمام آن‌چه را كه در روز قبل روي داده است در خود دارد.
پس از پايان برگزاري المپياد جهاني فيزيك و در يك فرصت چندماهه، يك كتاب نيز منتشر مي‌شود كه در آن شرح كاملي از المپياد برگزارشده ارائه مي‌شود و معمولاً در المپياد سال بعد ميان شركت‌كنندگان توزيع مي‌شود.
در سالهاي اخير - كه فناوري ثبت تصوير گسترش پيدا كرده است – تهيه‌ي يك DVD نيز به كتاب اضافه شده است و به اين ترتيب آيندگان مي‌توانند با تماشاي آن، تصوير عيني‌تري از آن‌چه در گذشته روي داده است به‌دست آورند.
برنامه‌ي ده‌روزه‌ي المپياد تهيه و بخش علمي آن نهايي شد. بخش فوق‌برنامه و بازديدها نيز تدوين شده و پس از انجام هماهنگي‌هاي لازم با مراكز مورد بازديد، نهايي خواهد شد.
در طول المپياد، دانش‌اموزان حدود هشتاد كشور دو روز در زمينه‌ي فيزيك تئوري و فيزيك عملي با يكديگر به رقابت خواهند پرداخت.
يك روز قبل از هر آزمون طي جلسه‌اي طولاني سرپرست‌ها در جريان سؤال‌ها قرار خواهند گرفت و در مورد آن‌ها به بحث و تبادل‌نظر مي‌پردازند. پس از انجام اصلاحات احتمالي، سؤال‌ها نهايي و توسط سرپرستان به‌زبان هر كشور ترجمه مي‌شود.
محل استقرار سرپرست‌ها و دانش‌اموزان كاملا جدا از هم است و در طي اين دو روز، ارتباط آن‌ها با يكديگر قطع است.
كار انتخاب راهنماهاي المپياد توسط دفتر همكاري‌هاي علمي بين‌المللي وزارت آموزش و پرورش دنبال شد. راهنماها در برگزاري موفق اين المپياد نقش مؤثري خواهند داشت.
هر تيم دانش‌اموزي از هر كشور يك راهنما خواهد داشت كه در تمام طول المپياد تيم را همراهي مي‌كند. براي سرپرست‌هاي هر 5 تا 6 كشور شركت‌كننده نيز دو راهنما در نظر گرفته مي شود.
كار پذيرش نيز با همكاري گروهي ديگر از راهنماها انجام خواهد شد.
| آماده‌سازي‌هاي دانشگاه صنعتي اصفهان |
| براي برگزاري المپياد فيزيك 2007 |
عمليات آماده‌سازي خوابگاه‌ها، سرويس‌ها و اماكني كه در دانشگاه صنعتي اصفهان پذيراي ميهمانان المپياد خواهد بود به‌خوبي انجام شدد. با توجه به برگزاري المپياد در فصل گرما براي خوابگاه دانش‌اموزان شركت‌كننده در اين رقابت، سيستم خنك‌كننده‌ي بسيار قوي در نظر گرفته شد. علاوه بر اين، وب‌سايت انگليسي دانشگاه نيز تصحيح و روزامد شد.
| ثبت‌نام نهايي شركت‌كنندگان |
ثبت‌نام نهايي شركت‌كنندگان در المپياد جهاني فيزيك 2007 از روز 2 ارديبهشت 1386 آغاز شد. اين ثبت‌نام از طريق اينترنت انجام گرديد. به‌منظور ثبت‌نام براي رابط مسؤول از كشورهايي كه ثبت‌نام اوليه را انجام داده بودند نام کاربري، رمز عبور و دستور‌العمل ارسال شد.
فرد رابط موظف شد تا پايان ارديبهشت 1386 تمام افراد شركت‌كننده در گروه خود را تك‌تك ثبت‌نام كند. از اطلاعات فرم ثبت‌نام براي دريافت رواديد نيز استفاده گرديد.
| توزيع اطلاعيه‌ي سوم المپياد |
اطلاعيه‌ي سوم المپياد در تاريخ 22 فروردين 1386 ميان كشورهايي كه ثبت‌نام اوليه را انجام داده بودند از طريق پست الكترونيكي توزيع شد.
در اين اطلاعيه علاوه بر فهرست كشورهاي شركت‌كننده قسمتي به‌نام «برخي اطلاعات در مورد سفر به ايران» گنجانده شد كه طي آن جزويات فرهنگي و عملي بيش‌تري در مورد سفر به ايران مانند: سيستم برق، واحد پول، فضاي فرهنگي ايران، تبديل پول و از اين قبيل آورده شد.
| کشورهاي شرکت کننده در المپياد 2007 |
78 کشور براي شرکت در المپياد جهاني فيزيک 2007 برگه‌ي ثبت‌نام اوليه را به دبيرخانه ارسال و سرپرست رابط خود را تعيين کرده بودند. از اين ميان دو کشور «اروگوئه» و «نپال» براي اولين بار تيم خود را در المپياد شرکت مي‌دهند و کشورهاي «ازبکستان» و «ليختن‌اشتاين» به‌عنوان ناظر شرکت مي‌کنند و تيمي نخواهند داشت.
از آن‌جا که دانش‌اموزان برجسته‌ي اکثر کشورها براي شرکت در المپياد پس از پايان امتحانات نهايي دبيرستان‌ها و حدوداً در اواخر بهار مشخص مي شوند ثبت‌نام نهايي تيم‌ها در آن زمان نهايي شد. ثبت نام امسال به‌صورت آنلاين بود.
| توزيع اطلاعيه‌ي دوم المپياد |
کميته‌ي برگزارکننده‌ي المپياد جهاني فيزيک 2007 دومين اطلاعيه (Second Circular) را در بهمن 1385 ميان کشورهاي عضو توزيع کردند. در اين اطلاعيه، جزويات بيش‌تري درباره‌ي چگونگي شرکت، زمان ثبت‌نام، چگونگي دريافت رواديد به ايران و اسامي کشورهايي که ثبت نام کرده‌اند آمده بود.
| آزمايش فرم ثبت‌نام رايانه‌اي المپياد جهاني فيزيک 2007 |
المپياد جهاني فيزيک 2007 - که پيچيدگي‌هاي خاص خود را داشت - آماده شد و براي اطمينان از کارکرد صحيح و يافتن خطاها و مشکلات آن در مرحله‌ي آزمون قرار گرفت.
ثبت‌نام تمام شرکت‌کنندگان يک کشور - که به‌طور متوسط هشت نفر هستند - توسط يک‌نفر سرپرست رابط - پس از دريافت رمز عبور از کشور ميزبان - انجام شد.
کميته‌ي برگزارکننده قبل از آغاز ثبت‌نام کشورها، به بيش از پنجاه تن از اساتيد و دانشجويان ايراني رمز عبور آزمايشي داد و از ايشان خواست تا فرم را پر کنند و اشکالات احتمالي آن را به کميته برگزارکننده اعلام نمايند.
از اطلاعات اين فرم - که به‌صورت آنلاين پر مي‌شد - براي پر کردن فرم رواديد شرکت‌کنندگان و تنظيم برنامه‌ي ورود و خروج آن‌ها نيز استفاده مي‌شد.
| رأي‌گيري رايانه‌اي در جلسه‌هاي بحث و |
| مجمع عمومي المپياد جهاني فيزيک 2007 |
المپياد جهاني فيزيک 2007 دومين المپياد پس از سنگاپور خواهد بود که رأي‌گيري جلسه‌هاي بحث و مجمع عمومي آن از طريق رايانه انجام مي‌شود.
توضيح اين‌که سؤال‌هاي امتحاني المپيادها توسط کشور ميزبان تهيه مي‌شود. طبق اساسنامه بايد اين سؤال‌ها پيش از امتحان در جلسه‌ي عمومي ِ بحث براي سرپرستان تيم‌ها قرائت شود.
سپس سؤال‌ها يک‌به‌يک بررسي مي‌شود و در بسياري موارد تغييرهايي روي آن‌ها پيشنهاد و به رأي‌گيري گذاشته مي‌شود. همچنين طي جلسه‌هاي مجمع عمومي المپياد - که در مورد اساسنامه بحث مي‌شود - معمولاً به رأي‌گيري نياز است.
کميته‌ي برگزارکننده‌ي المپياد جهاني فيزيک 2007 براي تهيه‌ي نرم‌افزار رأي‌گيري رايانه‌اي و آنلاين از همکاري چند تن از دانشجويان رشته‌ي کامپيوتر کشورمان استفاده كرد كه کار تهيه‌ي اين نرم افزار با موفقيت به‌پايان رسيد.
لازم به ذکر است که ارتباط سرپرستان و دانش‌اموزان شرکت‌کننده در آزمون المپياد از لحظه‌ي آغاز جلسه‌ي بحث تا پايان آزمون کاملاً قطع است.
| همکاري با دانشگاه صنعتي اصفهان |
کميته‌ي برگزارکننده‌ي المپياد 2007 از مهر 1385 با مسؤولان دانشگاه صنعتي اصفهان (محل برگزاري اين المپياد) ارتباط داشته است. در اين چارچوب در آبان 1384 تفاهم‌نامه‌اي ميان رئيس دانشگاه و رئيس کميته‌ي برگزارکننده مبادله شد و قراردادي نيز منعقد گرديد.
دانش‌اموزان شرکت‌کننده در المپياد در دو خوابگاه دانشگاه صنعتي اصفهان اقامت داشته به‌علاوه برنامه‌هاي افتتاحيه، اختتاميه و ميهماني شب ورود در دانشگاه برگزار مي‌شود و محل برگزاري امتحان تئوري و عملي نيز سالن ورزش دانشگاه بوده و خواهد بود. دانشگاه همچنين بسياري از امکانات ديگر خود را در اختيار المپياد جهاني فيزيک 2007 قرار مي‌دهد.
سرپرستان، ميهمانان و مدعوين المپياد در داخل شهر اصفهان و در دو هتل اقامت خواهند کرد. به‌علاوه جلسه‌ي بحث پيرامون سؤال‌هاي تئوري و عملي - که قبل از امتحان با حضور کليه‌ي مربيان تشکيل مي‌شد - در سالني در شهر اصفهان تشکيل گرديد. دو جلسه‌ي مجمع عمومي المپياد نيز در همين سالن در شهر اصفهان تشکيل شد.
| ارسال اطلاعيه‌ي اول (First Circular) به 93 کشور جهان |
اطلاعيه‌ي اول سي و هشتمين المپياد جهاني فيزيک در 17 مهر 1385 از طريق پست الکترونيکي به سرپرستان تيم‌هاي شرکت‌کننده در المپياد فيزيک در 93 کشور جهان ارسال شد.
کشورها تا 15 ژانويه‌ي 2007 (25 دي 1385) فرصت داشتند که با پر کردن پرسش‌نامه‌ي اوليه و ارسال آن به کميته‌ي برگزارکننده اعلام کنند که قطعاً در اين المپياد شرکت خواهند کرد.
در اين اطلاعيه نکته‌هاي اوليه‌ي مربوط به شرکت کشورها در المپياد جهاني فيزيک آورده شده بود.
| همكاري گروه‌هاي مختلف با کميته‌ي برگزارکننده |
در شهريور 1385 برنامه‌ي زمان‌بندي برگزاري المپياد در نرم افزار Mind Manager نوشته شد. خوشبختانه کارها مطابق اين برنامه پيش مي‌رفت. گرچه بسياري از فعاليت‌ها مانند: روزامد کردن وب‌سايت، نوشتن اطلاعيه‌ها، انجام مکاتبه‌هاي داخلي و خارجي، پيگيري‌هاي اداري و ... مستقيماً توسط اعضاي کميته‌ي برگزارکننده انجام مي‌شد ولي کميته‌ي برگزارکننده گروه‌هايي نظير موراد ذيل را تشکيل داده و بر فعاليت آن‌ها مديريت مي‌كرد:
- گروه علمي طراح پرسش‌هاي نظري
«گروه علمي طراح پرسش‌هاي نظري» کار طرح سؤال‌هاي امتحان المپياد را در بخش تئوري عهده‌دار بود.
- «گروه علمي طراح پرسش‌هاي عملي»
«گروه علمي طراح پرسش‌هاي عملي» کار طرح سؤال‌هاي امتحان المپياد را در بخش عملي برعهده داشت.
- «گروه مديريت برنامه‌هاي افتتاحيه و اختتاميه»
«گروه مديريت برنامه‌هاي افتتاحيه و اختتاميه» کار تدارک و مديريت برنامه‌هاي متنوع افتتاحيه و اختتاميه را عهده داشت.
- «گروه تهيه‌ي فيلم»
«گروه تهيه‌ي فيلم» مسؤول تهيه‌ي فيلمي درباره‌ي ايران براي پخش در برنامه‌ي افتتاحيه و همچنين تهيه‌ي فيلمي در مورد المپياد براي پخش در سيماي جمهوري اسلامي ايران و آشنا کردن مردم کشورمان با المپياد جهاني فيزيک بود.
- «گروه گرافيک»
«گروه گرافيک» کارهاي گرافيکي مکتوبات مربوط به المپياد فيزيک را از جمله: پوستر، برنامه، کارت دعوت، جزوه‌هاي اطلاع‌رساني، نشريه‌ي روزانه و ... را عهده‌دار بود.
- «گروه نشريه»
«گروه نشريه» تدارک‌هاي اوليه را براي نشريه‌اي را آغاز کرده است که در طول المپياد روزانه چاپ و توزيع مي‌شود.
- «گروه رايانه»
«گروه رايانه» وب‌سايت انگليسي و فارسي المپياد فيزيک را تهيه کرده وآن را به‌روز مي‌کند.
- «گروه آموزش راهنماها»
«گروه آموزش راهنماها» راهنماهاي ايراني را که در طول المپياد همواره با دانش‌اموزان خارجي همراه هستند و همچنين ساير راهنماهاي ايراني را انتخاب كرده و سپس آموزش داد.
- «گروه دعوت از مدعوين خاص»
براي دعوت از تعدادي فيزيکدان برجسته و يا برنده‌ي جايزه نوبل براي حضور در المپياد و ايراد سخنراني عمومي گروهي به‌نام «گروه دعوت از مدعوين خاص» درنظر گرفته شد.
| ايران در المپياد بين‌المللي فيزيك |
نخستين مسابقه‌ي فيزيك (IPhO) با شركت تعداد انگشت‌شماري از كشورهاي بلوك شرق در سال 1348 به‌ابتكار كشور لهستان در شهر ورشو پايتخت اين كشور برگزار شد.
در تير 1367 سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي وزارت آموزش و پرورش براي نخستين بار يك گروه سه‌نفره را به‌عنوان ناظر به نوزدهمين المپياد بين‌المللي فيزيك به كشور اتريش اعزام نمود. در اين المپياد 30 کشور از سراسر جهان شرکت داشتند.
در بيست و دوم مهر 1367 با شركت 3500 دانش‌اموز واجد شرايط، مسابقه‌اي در كل كشور تحت‌عنوان «اولين المپياد فيزيك» برگزار شد و 23 نفر از برگزيدگان آن تحت آموزش تئوري و عملي قرار گرفتند.
در سال 1368 در مرحله‌ي دوم اين مسابقه، پنج‌نفر به‌عنوان تيم ايران انتخاب و تحت‌سرپرستي «دكتر محمد سپهري‌راد» و «دکتر احمد شيرزاد» براي نخستين بار به بيستمين المپياد بين‌المللي فيزيك - كه در كشور لهستان برگزار شد - اعزام شدند.
تا سال 1374، سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي مسؤوليت انتخاب، آموزش و اعزام تيم المپياد فيزيك به مسابقه‌هاي جهاني را برعهده داشت. پس از تأسيس باشگاه دانش‌پژوهان جوان در اين سال اين مسؤوليت برعهده‌ي اين باشگاه قرار گرفت.
از سال 1368 تاكنون، جمهوري اسلامي ايران در المپياد بين‌المللي فيزيك شركت کرده است (جدول 1).
متأسفانه در سال 1372 ايران نتوانست در اين مسابقه‌ها - كه در امريكا برگزار مي‌شد - حضور يابد زيرا دولت امريكا از صدور ويزا براي تيم اعزامي خودداري کرد.
در طول اين سال‌ها دانش‌اموزان كشورمان - چه از لحاظ فردي و چه از لحاظ تيمي - درخشش بسيار خوبي در اين المپياد داشته‌اند. براي نمونه مي‌توان از لحاظ فردي از كسب مقام برنده‌ي مطلق در سال 1376 و از لحاظ تيمي كسب مقام دوم و پنج‌مدال طلا در سالهاي 1378 و 1381 ياد کرد.
اميدواريم در اين المپياد كه با ميزباني كشورمان در اصفهان برگزار مي‌شود نيز دانش‌اموزان كشورمان درخشش چشمگيري داشته باشند.
جدول 1 - نمايي از حضور ايران در المپيادهاي جهاني فيزيك. |
سال | محل برگزاري | تعداد شركت‌كنندگان | مقام ايران | تعداد مدال |
پسر | دختر | طلا | نقره | برنز | ديپلم افتخار |
1368 | لهستان | 30 | - | 5 | 4 | 4 | 2 | 1 |
1369 | هلند | 32 | - | 5 | 4 | 1 | 1 | |
1370 | كوبا | 35 | - | 5 | 2 | 1 | 3 | 1 |
1371 | فنلاند | 37 | - | 5 | 2 | 1 | 3 | 1 |
1372 | امريكا | 37 | - | 5 | - | 1 | 1 | 3 |
1373 | چين | 47 | 1 | 4 | 5 | 2 | 3 | |
1374 | استراليا | 51 | 1 | 4 | 3 | 2 | 3 | |
1375 | نروژ | 55 | - | 5 | 4 | 1 | 4 | |
1376 | كانادا | 56 | - | 5 | 3 | 1 | 3 | 1 |
1377 | ايسلند | 56 | - | 5 | 3 | 1 | 3 | 1 |
1378 | ايتاليا | 62 | - | 5 | 2 | 5 | - | - |
1379 | انگلستان | 62 | 1 | 4 | 4 | - | 3 | 2 |
1380 | تركيه | 64 | - | 5 | 5 | 3 | 1 | 3 |
1381 | اندونزي | 70 | - | 5 | 2 | 5 | - | - |
1382 | تايوان | 54 | - | 5 | 4 | 2 | 3 | - |
1383 | كره‌ي جنوبي | 73 | - | 5 | 2 | 2 | 1 | 2 |
1384 | اسپانيا | 73 | - | 5 | 6 | 2 | 1 | 2 |
1385 | سنگاپور | 86 | - | 5 | 8 | 1 | 4 | |