كشش سطحي آب 72 دين بر سانتي‌متر در دماي 25 درجه‌ي سانتيگراد است. يعني نيروي 72 دين (1dyne=10-5 N) فيلم سطحي آب را به طول 1 سانتي‌متر مي‌شكند. كشش سطحي آب به‌طور قابل توجهي با افزايش دما كاهش مي‌يابد (نمودار). كشش سطحي از طبيعت قطبي مولكول‌هاي آب شرچشمه گرفته است.
آب گرم تميز كننده‌ي بهتري‌است چون كشش سطحي را كم مي‌كند و باعث مي‌شود تا به‌جاي اينكه از روي ذرات با كشش سطحي حركت كند، حالت رطوبت بهتري ايجاد كند و در آن‌ها نفوذ كند. صابون‌ها و پاك‌كننده‌ها كشش سطحي را كم‌تر مي‌كنند.
| چسبندگي (Cohesion) و چسبناكي (adhesion) |
مولكول‌هاي آب نيروهاي جاذبه‌ي بين مولكولي زيادي را تجربه مي‌كنند. وقتي اين نيروها بين مولكول‌هاي مشابه هستند، نيروي چسبندگي بين شان بوجود مي‌آيد. مثلاً مولكول‌هاي قطرهاي آب با نيروي چسبندگي كنار هم قرار مي‌گيرند و به‌طور خاص نيروهاي چسبندگي قوي در سطح با كشش سطحي تركيب مي‌شوند.
وقتي نيروهاي جاذبه بين مولكول‌هاي متفاوت هستند، نيرو چسبيدگي يا چسبناكي ناميده مي‌شود. نيروهاي چسبيدگي بين مولكول‌هاي آب و ديواره‌هاي لوله‌ي آب يا ليوان قوي‌تر از نيروهاي چسبندگي هستند و آب را به سمت بالا در ديواره‌هاي لوله هدايت مي‌كنند و مويينگي را سبب مي‌شوند. نيروهاي جاذبه‌ي بين مولكولي در يك مايع مي‌توانند به‌صورت نيروي الكترومغناطيسي باقيمانده مشاهده مي‌شوند و گاهي قيدها يا نيروهاي «واندروالس» ناميده مي‌شوند.
نيروهاي چسبندگي بين مولكو‌ل‌ها بين اتم‌هاي مجاور هم پخش مي‌شود. آن‌هايي كه روي سطح هستند اتمي بالاي سر خود ندارند و نيروي چسبندگي قوي‌تري را حس مي‌كنند از اتم‌هاي كنار خود. اين تقويت نيروي هاي جاذبه‌ي بين‌مولكولي در سطح «كشش سطحي» ناميده مي‌شود.
اين پشه‌ي جالب به راحتي مي‌تواند روي سطح آب ساكن راه برود. جرم و هندسه‌ي پاهاي آن باعث اثر كشش سطحي بالايي زير پايش مي‌شود.
|