«دوریس لسینگ» یک‌صدوچهارمین برنده در یک‌صدمین دوره‌ی‌

نوبل ادبیات و بردن نام ایران به این جایزه برای نخستین بار

«لسینگ» حماسه‌ساز تجربه‌ی زنانه است، که با شور و اشتیاق، شک‌ورزی و دوراندیشی یک تمدن از هم گسیخته را مورد بررسی دقیق قرار داده است

«دوریس لسینگ» - نویسنده‌ی انگلیسی متولد ایران - مسن‌ترین برنده و یازدهمین برنده‌ی زن جایزه‌ی نوبل ادبیات است، که برای نخستین‌بار نام ایران را به این جایزه برد.

به گزارش ایسنا، جایزه‌ی نوبل ادبیات که یک‌صدمین دوره‌ی برگزاری‌اش را پشت‌سر گذاشت، «دوریس لسینگ» ‌٨٨ ساله را به‌عنوان یک‌صدوچهارمین برنده‌ی خود در سال ‌٢٠٠٧ معرفی کرد.

آکادمی ‌نوبل در سوئد که «لسینگ» را انگلیسی و متولد 1298 (‌١٩١٩ میلادی) در کرمانشاه معرفی کرده است، اعلام کرد، «لسینگ» حماسه‌ساز تجربه‌ی زنانه است، که با شور و اشتیاق، شک‌ورزی و دوراندیشی یک تمدن از هم گسیخته را مورد بررسی دقیق قرار داده است.

این نویسنده‌ی انگلیسی به‌خاطر شغل پدرش سال 1298 (‌١٩١٩ میلادی) در کرمانشاه متولد شد و تا حدود شش‌سالگی در ایران بود. سپس چندین سال در کشورهای آفریقایی ساکن شد و از سال 1328 (‌١٩٤٩ میلادی) به اروپا رفت و هم‌اکنون در لندن زندگی می‌کند.

اولین دوره‌ی اعطای جایزه‌ی نوبل ادبیات در سال ‌١٩٠١ برگزار شد، که در آن سال، «سولی پرودوم» فرانسوی موفق شد اولین شخصیت ادبی در جهان باشد که نوبل ادبیات را به‌دست می‌آورد.

طی این سال‌ها،‌ شاعران و نویسندگان انگلیسی‌زبان بیش‌ترین تعداد جوایز را به‌دست آورده‌اند. آن‌ها با کسب ‌٢٧ نوبل، ‌پیشگام هستند. این در حالی است که فرانسوی ‌زبان‌ها ‌١٣بار موفق به کسب این نشان باارزش شده‌اند. نویسندگان و شاعران آلمانی‌زبان ‌١٢بار، اسپانیولی‌زبان‌ها ‌١٠بار و بعد از آن‌ها ایتالیایی‌زبان‌ها و سوئدی‌زبان‌ها هریک با ‌٦بار در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

اما در میان کشورهایی که بیش‌ترین دفعات کسب نوبل ادبیات را داشته‌اند، فرانسه با ‌١٣ عنوان در صدر قرار دارد. آمریکا با ‌١١ جایزه‌ی نوبل در رتبه‌ی دوم ایستاده است و انگلیس با ‌١٠ برنده و آلمان با ‌٩ برنده رتبه‌های بعدی را دارند. ایتالیا و سوئد نیز هر یک ‌٦بار شاهد کسب نوبل ادبیات توسط نویسندگان و شاعران‌شان بوده‌اند.

نکته‌ی جالب در این میان آن‌که آمریکا تا ‌٣٠ سال پس از بنیان‌گذاری نوبل ادبیات در سال ‌١٩٠١ نتوانست آن را به‌دست آورد و در سال ‌١٩٣٠ بود که توسط «سینکلر لوییس» این جایزه را تجربه کرد.

اما فهرست برندگان جایزه‌ی نوبل ادبیات از ابتدا تا امروز:

١٩٠١- سولی پرودوم (فرانسه)؛ ‌١٩٠٢- تئودور مومزن (آلمان)؛ ‌١٩٠٣- بیورنسترنه بیورنسن (نروژ)؛ ‌١٩٠٤- فردریک میسترال (فرانسه) و خوزه اچه‌خارای ای ایزاگیزه (اسپانیا)؛ ‌١٩٠٥- هنریک سینکیه‌ویچ (لهستان)؛ ‌١٩٠٦- جوسوئه کاردوچی (ایتالیا)؛ ‌١٩٠٧- رودیارد کیپلینک (انگلیس)؛ ‌١٩٠٨- رودولف کریستف یوکن (آلمان)؛ ‌١٩٠٩- سلما لاگرلوف (سوئد)؛‌١٩١٠- پال هیزه (آلمان)؛ ‌١٩١١- کنت موریس مترلینک (بلژیک)؛ ‌١٩١٢- گرهارد هاپتمان (آلمان)؛ ‌١٩١٣- رابیندرانات تاگور (هند)؛ ‌١٩١٥- رومن رولان (فرانسه)؛ ‌١٩١٦- ورنر فون‌ هایدنشتام (سوئد)؛ ‌١٩١٧- کارل آدولف گیلروپ و هنریک پونتوپیدان (دانمارک)؛ ‌١٩١٩- کارل اشپیتلر (سوییس)؛‌١٩٢٠- کنوت هامسون (نروژ)؛ ‌١٩٢١- آناتول فرانس‌ (فرانسه)؛ ‌١٩٢٢- خاسینتو بناونته (اسپانیا)؛ ‌١٩٢٣- ویلیام بوتلر ییتس (ایرلند)؛ ‌١٩٢٤- ولادسیلاو ریمونت (لهستان)؛ ‌١٩٢٥ - جورج برنارد شاو (ایرلند)؛ ‌١٩٢٦- گراتزیا دلدا (ایتالیا)؛ ‌١٩٢٧- هانری برگسون (فرانسه)؛ ‌١٩٢٨- زیگرید اوندست (نروژ)؛ ‌١٩٢٩- توماس مان (آلمان)؛ ‌١٩٣٠- سینکلر لوییس (آمریکا)؛ ‌١٩٣١- اریک آکسل کارلفلدت (آلمان)؛ ‌١٩٣٢- جان گلسورتی (انگلیس)؛ ‌١٩٣٣- ایوان بونین (روسیه)؛ ‌١٩٣٤- لوییجی پیراندلو (ایتالیا)؛ ‌١٩٣٦- یوجین اونیل (آمریکا)؛ ‌١٩٣٧- روژه مارتن دوگار (فرانسه)؛ ‌١٩٣٨- پرل باک (آمریکا)؛ ‌١٩٣٩- فرانس امیل سیلانپا (فنلاند)؛ ‌١٩٤٤- یوهانس ویلهلم ینسن (دانمارک)؛ ‌١٩٤٥- گابریل میسترال (شیلی)؛ ‌١٩٤٦- هرمان هسه (سوییس)؛ ‌١٩٤٧- آندره ژید (فرانسه)؛ ‌١٩٤٨- تی.اس الیوت (آمریکا/انگلیس)؛ ‌١٩٤٩- ویلیام فاکنر (آمریکا)؛ ‌١٩٥٠- برتراند راسل (انگلیس)؛ ‌١٩٥١- پار لاگرکویست (سوئد)؛ ‌١٩٥٢- فرانسوا موریاک (فرانسه)؛ ‌١٩٥٣- وینستون چرچیل (انگیس)؛ ‌١٩٥٤- ارنست همینگوی (آمریکا)؛ ‌١٩٥٥- هالدور لاکسنس (ایسلند)؛ ‌١٩٥٦- خوان رامون خیمنس (اسپانیا)؛ ‌١٩٥٧- آلبر کامو (فرانسه)؛ ‌١٩٥٨- بوریس پاسترناک (روسیه/ جایزه را نپذیرفت)؛ ‌١٩٥٩- سالواتوره کازیمودو (ایتالیا)؛ ‌١٩٦٠- سن ژون پرس (فرانسه)؛ ‌١٩٦١- ایو آندریچ (یوگسلاوی)؛ ‌١٩٦٢- جان اشتاین‌بک (آمریکا)؛ ‌١٩٦٣- گیورگوس سفریس (یونان)؛ ‌١٩٦٤- ژان پل سارتر (فرانسه/جایزه را نپذیرفت)؛ ‌١٩٦٥- میخاییل شولوخوف (روسیه)؛ ‌١٩٦٦- شموئل یوسف آنیون (اسراییل) و نلی زاکس (سوییس/آلمان)؛ ‌١٩٦٧- میگل آنخل آستوریاس (اسپانیا)؛ ‌١٩٦٨- یاسوناری کاواباتا (ژاپن)؛ ‌١٩٦٩- ساموئل بکت (ایرلند)؛ ‌١٩٧٠- الکساندر سولژه‌نیتسین (روسیه)؛ ‌١٩٧١- پاپلو نرودا (شیلی)؛ ‌١٩٧٢- هاینریش بل (آلمان)؛ ‌١٩٧٣- پاتریک وایت (استرالیا)؛ ‌١٩٧٤- ایویند جانسون و هاری مارتینسون (سوئد)؛ ‌١٩٧٥- یوجنیو مونتاله (ایتالیا)؛ ‌١٩٧٦- سال بلو (کانادا/آمریکا)؛ ‌١٩٧٧- ویسنته آله‌ایخاندره (اسپانیا)؛ ‌١٩٧٨- ایساک باشویس زینگر (آمریکا/لهستان)؛ ‌١٩٧٩- اودیساس الیتیس (یونان)؛ ‌١٩٨٠- چسلاو میلوش (لهستان/آمریکا)؛ ‌١٩٨١- الیاس کانتی (انگلیس)؛ ‌١٩٨٢- گابریل گارسیا مارکز (کلمبیا)؛ ‌١٩٨٣- ویلیام گلدینگ (انگلیس)؛ ‌١٩٨٤- یاروسلاو زایفرت (چکسلاواکی)؛ ‌١٩٨٥- کلود سیمون (فرانسه)؛ ‌١٩٨٦- اولووله سوینکا (نیجریه)؛ ‌١٩٨٧- جوزف برودسکی (روسیه/آمریکا)؛ ‌١٩٨٨- نجیب محفوظ (مصر)‌ ؛‌١٩٨٩- کامیلو خوزه‌سلا (اسپانیا)؛ ‌١٩٩٠- اکتاویو پاز (مکزیک)؛ ‌١٩٩١- نادین گوردیمر (آفریقای جنوبی)؛ ‌١٩٩٢- درک والکوت (سنت لوسیا)؛ ‌١٩٩٣- تونی موریسون (آمریکا)؛ ‌١٩٩٤- کنزابورو اوئه (ژاپن)؛ ‌١٩٩٥- شیموس هینی (ایرلند)؛ ‌١٩٩٦- ویسلاوا شیمبورسکا (لهستان)؛ ‌١٩٩٧- داریو فو (ایتالیا)؛ ‌١٩٩٨- خوزه ساراماگو (پرتغال)؛ ‌١٩٩٩-گونتر گراس (آلمان)؛ ‌٢٠٠٠- گائو تسینگجیان (چین/فرانسه)؛ ‌٢٠٠١- ویدیادار سوراجپراساد نایپال (ترینیداد و توباگو/انگلیس)؛ ‌٢٠٠٢- ایمره کرتش (مجارستان)؛ ‌٢٠٠٣- جان مکسول کوئتزه (آفریقای جنوبی)؛ ‌٢٠٠٤- آلفریده یلینک (اتریش)؛ ‌٢٠٠٥- هارولد پینتر (انگلیس)؛ و ‌٢٠٠٦- اورهان پاموک (ترکیه).