موج ضربه‌اي و ابر پيرامون هواپيما
احتمالا شما هم این عکس را دیده‌اید؛ یک هواپیمای جنگی که دیوار صوتی را شکسته و پیرامون آن ابری درست شده است.
خیلی‌ها به‌غلط خیال می‌کنند که آن ابر همان «دیوار صوتی» است. می‌خواهم در این پست بگویم که علت فیزیکی این پدیده چیست.
همه‌ی ما با پدیده‌ی «چگالش» آشنا هستیم. مثلا وقتی در زمستان نفس می‌کشیم، «بخار آب» بازدم ما به‌صورت «ابر رقیقی» از دهان بیرون می‌آید چون هوای بیرون آن‌قدر سرد هست که بخار آب موجود در بازدم را به ذرات ریز آب تبدیل می‌کند. در مورد هواپیما چیزی شبیه همین رخ می‌دهد.
عکس زیر «تغییرات دما» روی هواپیما را نشان می‌دهد. وقتی هواپیما با «سرعتی بالاتر از سرعت صوت» حرکت کند، جلوی هواپیما یک «موج ضربه‌ای» درست می‌شود که هوا را فشرده و گرم می‌کند.
تا این‌جا چیز خاصی رخ نمی‌دهد. اما وقتی هوا از روی «سطوح محدب» هواپیما رد می‌شود، «امواج انبساطی» در آن قسمت‌ها هوا را آن‌قدر «کم‌فشار» و «سرد» می‌کند که یک «ابر» درست می‌شود.
وولی در «ته هواپیما» یک «موج ضربه‌ای» دیگر هست که دوباره هوا را گرم می‌کند و به این ترتیب آن ابر را از بین می‌برد.
پس این ابر به‌خاطر «موج ضربه‌ای» نیست بلکه به‌خاطر «امواج انبساطی» روی «قسمت‌های محدب سطح هواپیما» است.
اما به‌وجود آمدن این‌جور ابرها دو شرط دیگر هم دارد:
۱ - «هوا» باید «گرم» باشد مثل: یک روز تابستانی
۲ - «رطوبت هوا» نزدیک ۱۰۰ درصد باشد مثل: نزدیکی‌های ساحل دریا.
ببنابراین شانس شما برای دیدن یک چنین پدیده‌ای در «تهران» ناچیز است. د رضمن، برای دیدن این پدیده لازم نیست هواپیما «دیوار صوتی» را بشکند.