تناقضهايي در اندازهگیریهای زمین پایه و کاوشگر افقهای نو (new horizons) دیده شده است.
کاوشگر جدید ناسا، افقهای نو پس از پرواز برفراز سیارهی پلوتو در ماه جولای، اسرار حل نشدهی بسیاری را دربارهی این سیاره فاش کرد. اما حال که مقصد بعدی این کاوشگر نیز معلوم شده است، دانشمندان علوم سیارهای در حال بررسی یک نتیجهی ابهام برانگیز از اطلاعات افقهای نو هستند: فشار اتمسفر سطح سیارهی پلوتو بسیار کمتر از مقداری است که تا کنون پیش بینی میشد.
برخی این فرضیه را مطرح کرده اند که با فاصله گرفتن پلوتو از خورشید در مدارش، گازهای موجود در اتمسفر این سیاره دچار چگالش شده اند و به صورت برف به سطح سیاره برگشته اند. اما مشاهدات زمینی احتمال وجود چنین تحول چشمگیری را رد میکند. الیوت یانگ، سیاره شناس انستیتوی تحقیقاتی جنوب غرب کلرادو، میگوید: «من کاملاً از این بابت مطمئن هستم که چگالشی روی سطح پلوتو رخ نداده است.»
چند هفته قبل از پرواز افقهای نو برفراز پلوتو، یعنی در روز 29 ژوئن، یانگ به همراه یک تیم رصدگر، به سراسر استرالیا و نیوزیلند رفتند تا گذر پلوتو از مقابل یک ستارهی دور را رصد و بررسی کنند. با مشاهدهی این گذر، آنها میتوانستند اطلاعاتی دربارهی غلظت گازهای موجود در جو پلوتو بدست آورند. پیش تر، دانشمندان با استفاده از همین متد دریافته بودند که غلظت اتمسفر پلوتو در مقایسه با سال 1988 بیشتر شده است. نتیجهی مشاهدات گروه تحقیقاتییانگ نیز همین روند را تأیید کرد. طبق محاسبات الیوت یانگ، فشار حال حاضر جو سیارهی پلوتو، 22 میکروبار (022/0 پاسکال) یا 22 میلیونیوم فشار سطح دریا در کرهی زمین است. اما در 14 جولای، کاوشگر افقهای نو فشار جوی سطح پلوتو را فقط 5 میکروبار ثبت کرد. کتی الکینز، دانشمند و معاون پروژهی افقی نو در انستیتوی تحقیقاتی جنوب غرب میگوید: «ما تلاش میکنیم انطباقی میان این دو مقدار عددی بیابیم.»
دلیل بخشی از تناقضات میتواند ناشی از این باشد که اندازهگیریهای منجمان از روی زمین، بر اساس روشهای غیر مستقیم است. در این روشها اتمسفر ارتفاع 50 تا 75 کیلومتری سطح پلوتو اندازهگیری میشود و سپس ساختار جوی سیاره با استفاده ازیک سری فرضیات اولیه تخمین زده میشود. از طرفی اندازهگیریها افقهای نو با استفاده از امواج رادیویی صورت گرفت. به طوری که امواج از آنتنهای رادیویی روی زمین به سمت سیاره گسیل شدند و پس از عبور از اتمسفر پلوتو توسط افقهای نو در طرف دیگر سیاره دریافت شدند.
چالش بعدی این است که کدام یک از مدلهایی که جو سیارهی پلوتو را تشریح میکنند، میتوانند به بهترین شکل میان اندازهگیریهای زمینی و اندازهگیریهای افقهای نو آشتی ایجاد کنند.
ایوان لینزکات، فیزیکدان دانشگاه استنفورد و سرپرست اندازهگیریهای رادیویی افقهای نو میگوید: «ما در حال بررسی این مدلها هستیم و به توضیحاتی مانند فروریزش اتمسفر ویا طیف سنجیهای اشتباه فکر نمیکنیم. بررسیهای ما همچنان ادامه دارند.»
|
ممکن است به زودی شواهد تازه ای از افقهای نو به زمین برسد. حدود 95 درصد از اطلاعاتی که این کاوشگر از سیارهی پلوتو به دست آورده است هنوز به دست دانشمندان نرسیده اند. روند آهستهی انتقال اطلاعات به زمین دانشمندان را وادار به انتظار بیشتر کرده است. قرار است تصاویر و دادههای تازه ای در تاریخ 5 سپتامبر به زمین برسد. مقصد بعدی کاوشگر افقهای نو،یکی از اجرام کمربند کوئیپر به نام 2014MU69 است. کمربند کوئیپر ناحیه ای ورای سیارهی پلوتو است که در آن اجرام کوچک آسمانی به دور خورشید میگردند. شعاع 2014MU69 حدود 45 کیلومتر است و قرار است افقهای نو در روز عید سال 2019 از فاصلهی 12000 کیلومتری ان عبور کند.
منبع:
Nature: Alexandra Witze
منابع مفيد:
اولين ديدار با پلوتو
Pluto's Craters
Is it Snowing on Pluto?
مقصد بعدي افقهاي نو
New Horizons
Pluto
پلوتو- دانشنامه رشد