فشار هوا
قوطي مچاله
ما با فشار هواي زمين خو گرفته‌ايم و متوجه آن نمي‌شويم. بااين حال فشار هوا آنقدر زياد هست كه قوطي نوشابه را مچاله ميكند. در اين آزمايش مي‌توانيد ببينيد چگونه اين اتفاق مي افتد:
موارد مورد نياز:
قوطي آلومينيمي نوشابه
ماهي‌تابه 2تا 3 ليتري
يك جفت گيره‌ي آشپزخانه
ماهي‌تابه را پُر از آب سرد كنيد. 15 ميلي‌ليتر (يك قاشق‌غذا‌خوري) را در قوطي بريزيد. قوطي را در كتري آشپزخانه با آب بجوشانيد. وقتي آب جوش مي‌آيد، بخار فشرده آب از در قوطي خارج مي‌شود. بگذاريد آب تا 30 ثانيه در حالت جوش بماند. با استفاده از گيره،قوطي را از آب بيرون كشيده و سريع در آب ماهي‌تابه بيندازيد. قوطي تقريباً بلافاصله مچاله مي‌شود.
علت چه بوده؟ وقتي قوطي را گرم كرديد آب داخل آن هم جوش مي‌آيد. بخار آب جوش آن را مثل نيروي رانش حركت مي‌دهد. وقتي قوطي قوطي پُر از بخار آب باشد، و آن را ناگهاني سرد كنيد، آب ناگهان چگال (فشرده) شده و خلاً نسبي ايجاد ميكند. فشار بسيار كم خلاً نسبي داخل قوطي نسبت به بيرون آن باعث مي‌شود مچاله شود.
شما مي‌توانيد قوطي در باز را دست خود مچاله كنيد. با اينكار فشار بيرون بيشتر از داخل آن مي‌شود. اگر آن را محكم‌تر فشار دهيد كاملاً له مي‌شود. معمولاً فشار هواي درون قوطي باز مشابه بيرون است. بااين حال در اين آزمايش هوا بيرون از قوطي بود و با آب جوش جاي خود را عوض كرد. وقتي بخار آب چگال شد، فشار درون قوطي بسيار كم‌تر از بيرون مي‌شود. سپس هواي بيرون قوطي را مچاله ميكند.
وقتي بخار آب داخل قوطي چگال مي‌شود، قوطي خالي بود. شايد انتظار داشتيد كه آب داخل ماهي‌تابه از در قوطي وارد آن شود. مقداري آب از ماهي‌تابه ممكن است وارد شود ولي آب نمي‌تواند سريع‌تر از مچاله‌شدن قوطي وارد آن شود.
هشدار:
قوطي را در دماي بالا يا وقتي خالي است گرم نكنيد. ممكن است باعث ذوب شدن آلومينيم يا آتش گرفتن جوهر روي قوطي شود (نوشته‌ها و آرم).