مرور سریع ماموریت
جونو، دومین فضاپیمایی است که تحت برنامهی پیشتازان جدید ناسا (NASA's New Frontiers Program) طراحی شده است. این فضاپیما در تاریخ 5 آگوست سال 2011 از زمین سفر خود را آغاز کرد و در روز 4 جولای امسال به سیارهی مشتری رسید. هدف مأموریت بیست ماههی جونو کسب اطلاعاتی دربارهی ساختار داخلی سیاره، میدان مغناطیسی، میدان گرانشی و بررسی وجود آب و آمونیاک در اتمسفر مشتری است.
در اینجا برای شما نکات فنی و ویژگیهای جالب توجه مأموریت جونو را آوردهایم:
1. کمپانی سیستمهای فضایی لاکهید مارتین (Lockheed Martin Space Systems) فضاپیمای جونو را ساخته است و مدیریت پروژهی جونو بر عهدهی آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا (Jet Propulsion Laboratory) است.
2. مسیری که این فضاپیما میپیماید در مجموع مأموریت 2.8 میلیارد کیلومتر است.
3. براساس داستانها و اساطیر یونانی، جونو نام یک الهه است که به همسری خدای ژوپیتر درمیآید. ژوپیتر نام لاتین سیارهی مشتری است و دلیل نامگذاری این فضاپیما، در حقیقت از یک افسانهی یونانی نشأت میگیرد.
4. ارتفاع این فضاپیما 4.5 متر، قطر آن 20 متر و وزنش 3625 کیلوگرم است.
مقایسه سرعت
5. هزینهی کلی برآورد شده برای این مأموریت حدود 1.1 میلیارد دلار است که صرف مواردی مانند طراحی فضاپیما، تجهیزات تخصصی، خدمات پرتاب از زمین، عملگرهای مأموریت، فرآیندهای علمی و پشتیبانی رلهای شده است.
6. مسیر جونو به سمت مشتری شامل چهار مرحله است که عبارتند از: کروز داخلی1 (61 روز)، کروز داخلی2 (598روز)، کروز داخلی3 (161 روز) و کروز آرام (791 روز)
7. برق مورد نیاز جونو با استفاده از سه آرایهی خورشیدی تأمین میشود. این سه آرایه شامل 11 صفحهی خورشیدی هستند. همچنین دو باتری لیتیومی 55 آمپرساعتی هم در فضاپیما تعبیه شده تا در مواقعی که سیارهی مشتری بین خورشید و فضاپیما است، برق سیستم تأمین شود.
8. فاصلهی مشتری تا خورشید، پنج برابر فاصلهی زمین تا خورشید است. بنابراین این سیاره فقط یک بیست و پنجم یا چهار درصد از میزان نوری که زمین دریافت میکند را میگیرد. جونو اولین فضاپیمایی است که در این فاصلهی دور و با چنین شرایطی، از انرژی خورشیدی بهره میبرد. صفحههای خورشیدی ساخته شده برای جونو 50 درصد بهرهوری بیشتر نسبت به صفحههای خورشیدی سیلیکونی دارند. در فضاپیماهای قبلی از انرژی هستهای استفاده میشد.
9. برای صرفهجویی در وزن، در جونو دو موتور اصلی تعبیه شده که یکی از آنها موتور اصلی تکسوختی و دیگری پیشرانهی دوگانهسوز است. همچنین جونو به یک حفاظ الکترونیکی در برابر تشعشعات آسیبزا مجهز است که در نوع خود ممتاز و نوآورانه است.
10. جونو 9 حسگر دارد که هرکدام برای دریافت دادههایی به کار میآیند. این سنسورها عبارتند از:
MAG برای بررسی میدان مغناطیسی
MWR برای کسب اطلاعات دربارهی ساختار، حرکت و ترکیبهای شیمیایی سیاره
Gravity Science برای اندازهگیری میدان گرانشی مشتری و تعیین ساختار داخلی آن
Waves برای بررسی اقلیمهای قطب مشتری
JADE و JEDI برای تمرکز بر شفقهای قطبی شمالی و جنوبی مشتری که بسیار چشمگیر و پرنور هستند.
UVS برای عکاسی از شفقهای قطبی در طول موج فرابنفش
JIRAM برای مطالعهی اتمسفر مشتری، به ویژه در اطراف شفقهای قطبی
JunoCam برای تهیهی تصاویری مناسب برای آموزش و دسترسی عموم مردم
11. رایانهی اصلی جونو حافظهای به اندازهی حافظهی لپتاپهای معمولی دارد. این کامپیوتر 256 مگابایت حافظهی فلش دارد که در صورت قطع برق سیستم قابل دسترسی است و 128 مگابایت حافظهی DRAM دارد که به بسیار مقرون به صرفه است. این نوع رایانه در برابر امواج آسیبزای اطراف مشتری مقاوم است و قبلاً در پروژههای دیگری از جمله مریخنورد کنجکاوی (Mars rover Curiosity) استفاده شده است.
12. جونو نهمین فضاپیمایی است که به سمت مشتری رفته است. از میان این نه مأموریت، فقط دو مأموریت به بررسی مشتری پرداختهاند که جونو و گالیله هستند. بقیهی فضاپیماها، یعنی پایونیر10 (1972)، پایونیر11 (1973)، ویجر1 (1977)، ویجر2 (1977)، کاسینی (1997)، افقهای نو (2006) و اولیسه (1990) از کنار این سیارهی غولپیکر عبور کردند تا از آن شتاب گرانشی و نیروی حرکت دریافت کنند.
منبع:
Space
Space (inforgraphic facts)
منابع مفید:
شفق قطبی
پروژهی دوقلوهای ویجر
جریانهای آمونیاکی در زیر ابرهای مشتری
سفر به مشتری (۱)
سفر به مشتری (۲)
اولین تصاویر درون مداری جونو از مشتری
Juno Mission
Popular Science
Space flight 101