پارادوکس فرمي چيست؟
درک پارادوکس فرمي به ما مي‌کند بفهميم موجودات فرازميني کجا هستند. با فرض اين که ستاره و سياره‌ي ما در مقايسه با بقيه ي عالم اعضاي يک منظومه‌ي جوان هستند، و با فرض اينکه سفرهاي بين ستاره‌اي به طور معجزه آسايي به راحتي انجام مي‌شوند، اين نظريه به ما مي‌گويد که فرازميني ها بايد تا کنون با زمين ملاقات کرده باشند. آنطور که در داستان‌ها روايت مي شود، انريکو فرمي در سال 1950، در هنگام صرف ناهار اين نظريه را با ديگران در ميان گذاشت. اما مفاهيم عجيب پارادوکس فرمي چندين دهه است که دانشمندان را مجبور به خاراندن سرشان مي‌کند!

آژانس اطلاعات جستجو براي حيات فرازميني در وبگاه خود اعلام کرده که : «فرمي دريافته بود که هر تمدني با حد متوسطي از تکنولوژي ساخت موشک و داشتن انگيزه هاي حتي ناکافي، مي‌تواند به سرعت کُل کهکشان را تحت استعمار خود درآورد. در طول ده ميليون سال، همه‌ي ستاره‌ها مي توانند تحت سلطه‌ي يک حکومت دربيايند. ده ميليون سال شايد زماني طولاني به نظر برسد. اما حقيقت اين است که اين مدت در مقايسه با سن کهکشان، زماني کوتاه است. سن کهکشان ما ده هزار ميليون سال است. بنابراين مي‌توان گفت اگر گروهي بتوانند بر کهکشان حکومت کنند، اين اتفاق در مدت کوتاهي رخ مي دهد.»

فراواني سياره ها:
اين موضوع که عالم بسيار پهناور و پير است صحت دارد. تخمين ها به ما مي گويند که کائنات ۹۲ ميليارد سال نوري قطر دارد و فراموش نکنيد که عالم در حال انبساط است و دائماً رشد مي کند. روش هايي که کيهانشناسان براي برآورد سن عالم به کار گرفته اند، نشان مي دهند که سن کائنات ۱۳.۸۲ ميليارد سال است. اين ارقام نشان مي دهند که تمدن‌هاي فرازميني زمان زيادي براي انتشار در جهان در اختيار داشته اند. اما از طرفي فواصل کيهاني آن قدر طولاني هستند که ممکن است اين تمدن ها نه تنها به ما نرسيده اند، بلکه در جايي از فضا در حال دور شدن از ما هستند.

تعداد سياره‌هايي که ما در خارج از منظومه ي شمسي يافته‌ايم، نشان مي‌دهند که احتمال وجود حيات بسيار بالاست. بررسي داده‌هايي که در سال ۲۰۱۳ از تلسکوپ فضايي کپلر ارسال شده بود بيانگر اين واقعيت هستند که از هر پنج ستاره ي کهکشان، يکي از آن ها سياره اي در ابعاد کره ي زمين دارد که در کمربند حيات به دور ستاره مي گردد. کمربند حيات ناحيه اي در اطراف ستاره است که به دليل فاصله ي مناسب، درجه ي حرارت در اين ناحيه براي وجود آب مايع و تشکيل حيات متناسب است. البته وجود سياره در اين ناحيه دقيقاً به معناي وجود حيات در سياره نيست. زيرا عوامل ديگري مانند اتمسفر نيز در ايجاد زندگي بسيار مهم هستند. نکته ي مهم ديگر اين است که دانشمندان هم وجود باکتري‌هاي بسيار ابتدايي و هم هوشمندان فرازميني با قابليت سفرهاي بين ستاره اي را «حيات فرازميني» مي نامند.

چند ماه بعد، محققان از طريق تلسکوپ کپلر، سياره اي را مشاهده کردند که بسيار شبيه به زمين بود. اين سياره در هنگام گذر از مقابل ستاره اش کشف شد. يکي از راه‌هاي کشف سياره‌هاي فراخورشيدي که بسيار متداول است، جستجو براي يافتن لکه‌هاي تيره در جلوي ستاره‌ها است. اين پديده گذر سياره از مقابل ستاره ناميده مي شود.  ناسا در سال ۲۰۱۴ اعلام کرد که با بکارگيري اين روش، سرعت کشف سياره هاي فراخورشيدي بسيار بيشتر از قبل شده است.

درک ما از اختر زيست‌شناسي در گام هاي اوليه است. يکي از چالش‌هايي که براي بررسي سياره هاي فراخوشيدي با آن مواجه هستيم، فاصله ي زياد اين سياره ها از ماست. در واقع ما هرگز نمي توانيم فضاپيمايي به سمت اين سياره ها بفرستيم و آن ها را از اين طريق کاوش کنيم. مانع ديگري که پيش رو داريم اين است که ما حتي به تکنولوژي لازم براي بررسي مکان هايي که در منظومه ي شمسي خودمان هستند و احتمال وجود حيات در آن ها بالاست، دست پيدا نکرده ايم.

در کره‌ي زمين باکتري هايي وجود دارند که مي توانند در دماها و محيط هاي بحراني زنده بمانند و توليد مثل کنند. اين موضوع مي تواند احتمال وجود حيات ميکروبي را در مريخ، اروپا قمر يخ زده‌ي مشتري، و يا شايد انسلادوس و تيتان قمرهاي سياره‌ي زحل تقويت کند. بنابراين مي‌توان نتيجه گرفت که ما در کهکشان خودمان سياره هاي زمين مانند بسياري داريم که مي‌توانند براي موجودات زنده قابل سکونت باشند. اما شانس ما براي يافتن اين نوع سياره‌ها چقدر است؟

منبع:

Space.com

منابع مفيد:

علوم سياره‌اي

اقيانوس‌هاي سياره‌اي

يافتن شهرهاي فضايي

موجودات فضايي شايد بنفش باشند!

حيات در ماوراي زمين

حيات در منظومه شمسي

دنياي اقيانوسي ماه هاي غول‌هاي گازي

معادله‌ي دريک

ابرهاي يخي تيتان

فرسنگ‌ها زير اقيانوس‌هاي غول‌هاي گازي

Drake Equation

How many Galaxies are there?

منظومه شمسي-ويکيپديا

Time Travel

Kepler-NASA

Fermiparadox.com