مقدمه
به بهانه‌ي آشنايي با زنان رياضيدان بنا داريم شما را بار ديگر با جوايز بين‌المللي رياضي آشنا كنيم. باشد اين مطلب انگيزيه‌اي براي دانش‌اموزان فراهم كند تا با مدنظر قرار دادن چنين جوايزي در مسيرهاي علمي با عمق و شدت بيش‌تري حركت كنند.در بخش اول با جوايز ذيل آشنا مي‌شويم:
| - جايزه‌ي نوبل در رياضيات (Nobel Prize)!!! |
| - مدال فيلدز (Fields Medal) |
| - جايزه‌ي «روث ليتل ساتر» (Ruth Lyttle Satter) در رياضيات |
| - جايزه‌ي «لوييس هي» (Louise Hay) براي همكاري‌ها در آموزش رياضي |
| جايزه‌ي نوبل در رياضيات (Nobel Prize) |
يك سؤال همراه با شوخي مطرح است! راستي فكر كرده‌ايد چرا در زمينه‌ي رياضيات «جايزه‌ي نوبل» (Nobel Prize) وجود ندارد؟! داستان‌ها، افسانه‌ها و حكايت‌هاي بي‌شماري در اين زمينه مطرح شده است. شايد رايج‌ترين دليل آن به رابطه‌ي نامشروع همسر «نوبل» با يك رياضيدان به‌نام «ميتاگ لفلر» (Mittag Leffler) برمي‌گردد! به‌تلافي اين مسأله، «نوبل» نپذيرفت كه يكي از جايزه‌هايش را در رياضيات اعطا كند. اين مسأله آن‌قدر تأثير بدي بر روي «نوبل» گذاشته بود كه وي مدتي طولاني ازدواج نكرد!
داستان ديگري كه نقل مي‌شود به «ميتاگ لفلر» (Mittag Leffler) يكي از پيشتازان وقت در رياضيات از كشور سوئد مربوط مي‌شود. وي از دريافت «جايزه‌ي نوبل» اجتناب كرده و بنابراين «نوبل» از اعطاي جايزه در رياضيات امتناع نمود.
اما به هر حال در مورد اين داستان‌ها ترديد وجود دارد. ولي در هر صورت اين امر واقعي است كه «نوبل» و «ميتاگ لفلر» (Mittag Leffler) تقريباً هيچ ارتباطي با يكديگر نداشته‌اند. احتمالاً «نوبل» هرگز هيچ تفكري براي وارد كردن رياضيات در فهرست رشته‌هاي مشمول جايزه نداشت.
| عكس‌هايي از «آلفرد نوبل» و مراسم اهداي جايزه‌ي منتسب به وي |
مدال فيلدز (Fields Medal) معادل جايزه‌ي نوبل در رياضيات است. «جان چارلز فيلدز» (John Charles Fields) رياضيدان كانادايي - كه در سال 1242 (1863 ميلادي) به‌دنيا آمده و در سال 1311 (1932 ميلادي) از دنيا رفت – در وصيت‌نامه‌‌اش اموالش را براي اهداي جايزه‌اي براي موفقيت در رياضيات اختصاص داده و بر اهداي آن جهت تلاش شخصيت‌هاي بين‌المللي در رياضيات تأكيد داشت. اولين مدال فيلدز (Fields Medal) در سال 1315 (1936 ميلادي) در «كنگره‌ي بين‌المللي رياضيات» (International Congress of Mathematics) در «اسلو» اعطا شد.
از سال 1329 (1950 ميلادي) مدال فيلدز (Fields Medal) هر چهار سال يك‌بار در «كنگره‌ي بين‌المللي رياضيات» (International Congress of Mathematics) به 2 تا 4 رياضيدان اهدا مي‌شود.
اگرچه هيچ محدوديت سني براي دريافت‌كنندگان اين مدال وجود ندارد «جان چارلز فيلدز» (John Charles Fields) آرزو مي‌كرد اين مدال به كارهاي انجام شده در گذشته و كارهايي كه در آينده امكان موفقيت دارند اختصاص داده شود. لذا تاكنون مدال مذكور به رياضيداناني اعطا شده است كه سني كم‌تر از 40 سال دارند.
لازم به ياداوري است كه متأسفانه هيچ رياضيدان خانمي موفق به كسب اين مدال معتبر نشده است!
| جايزه‌ي «روث ليتل ساتر» (Ruth Lyttle Satter) در رياضيات |
جايزه‌ي «روث ليتل ساتر» (Ruth Lyttle Satter) در رياضيات در سال 1369 (1990 ميلادي) با استفاده از درامد حاصل از اموال بخشيده شده توسط پروفسور «ژوان سيلويا ليتل بيرمن» (Joan Sylvia Lyttle Birman) اعطا شد. «ژوان سيلويا ليتل بيرمن» (Joan Sylvia Lyttle Birman) از دانشگاه «كلمبيا» (Columbia) به‌نيت يادبود خواهرش «روث ليتل ساتر» (Ruth Lyttle Satter) منافع اين اموال را به «انجمن رياضي امريكا» (American Mathematical Society) بخشيد.پروفسور «روث ليتل ساتر» (Ruth Lyttle Satter) موفق به اخذ درجه‌ي كارشناسي از دانشگاه «كلمبيا» (Columbia) شده در دوران جنگ جهاني دوم به محققان آزمايشگاه‌هاي «اي. تي. اند تي.» (AT & T Labs) پيوست. بعد از تأهل درسن 43 سالگي در دانشگاه «كانكتيكات» (Connecticut) شهر «استورس» (Storrs) موفق به اخذ مدرك فوق‌دكترا (Ph. D) شد. بعدها به موفقيت عضويت در هيأت علمي آن دانشگاه رسيد.
پژوهش‌هاي وي در زمينه‌ي «ساعت‌هاي بيولوژيكي» (Biological Clocks) در گياهان موجب شهرت وي در امريكا و خارج از آن شد.
پروفسور «ژوان سيلويا ليتل بيرمن» (Joan Sylvia Lyttle Birman) مي‌خواست به‌خاطر خواهرش اين جايزه به پژوهش و تشويق زنان به علوم اختصاص يابد.
هم‌اكنون اين جايزه هر دو سال يك‌بار به‌خاطر شناسايي همكاري برجسته در پژوهش‌هاي رياضي توسط يك زن در پنج‌سال گذشته اهدا شده است.
برندگان اين جايزه عبارت‌اند از:
| عكسي از «اينگريد دائوبچيز» (Ingrid Daubechies) |
| جايزه‌ي «روث ليتل ساتر» (Ruth Lyttle Satter) در رياضيات |
هيأت رئيسه‌ي انجمن زنان در رياضيات (Associate for Women in Mathematics) جايزه‌ي سالانه‌ي «لوييس هي» (Louise Hay) را براي همكاري‌ها در آموزش رياضي اهدا مي‌كند. هدف هيأت رئيسه شناسايي موفقيت‌هاي برجسته در همه‌ي حوزه‌هاي آموزش رياضي در وسيع‌ترين حالت ممكن است. «لوييس اشمير هي» (Louise Schmir Hay) به‌خاطر مواردي نظير ذيل در حوزه‌هاي وسيعي از علوم شناخته شده است:
| - مشاركت در «منطق رياضي» (Mathematical Logic) |
| - سرپرستي قوي دپارتمان رياضي، استاتيك و علوم كامپيوتر در دانشگاه «ايلينويز» در «شيكاگو» |
| - از خودگذشتگي نسبت به دانشجويان |
| - التزام مادام‌العمر نسبت به تربيت و پرورش استعدادهاي دختران و پسران جوان |
| - حفظ شهرت خود به‌عنوان يك مربي كامل. |
اهداي سالانه‌ي اين جايزه نشان‌دهنده‌ي اهميت آموزش رياضيات و ياداوري تمام كساني است كه «لوييس اشمير هي» (Louise Schmir Hay) آنان را به‌عنوان نمونه‌اي از يك معلم، پژوهشگر، مجري و انسان نام برده مي‌شود.اگر بخواهيم از برندگان اين جايزه نام ببريم مي‌توانيم به مواردي نظير ذيل اشاره داشته باشيم: