براساس تحقیقات پژوهشگران کشورمان، میزان پرخاشگری افراد با عناصر اقلیمی گوناگونی نظیر رطوبت، دما و باد در ارتباط بوده و در مناطق سرد شدت بیشتری نسبت به مناطق گرم دارد.

به گزارش خبرنگار «پژوهشی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، «هواشناسی زیستی» یکی از رشته‌های وابسته به دانش پزشکی و در برگیرنده چند رشته علمی است که تاثیر رویدادهای هواشناسی را بر زندگی بررسی می‌کند.

این رشته ارتباط میان تاثیر رویدادهای هواشناسی و پاسخ‌های زیست شناختی به آنها، مانند فرا رسیدن زمستان و افسردگی مزمن، سرما و حمله‌های آسم، آب و هوای داغ و پرخاشگری، نوسانات مغناطیسی زمین و فعالیت خورشیدی و حمله‌های قلبی را بررسی می‌کند.

هواشناسان زیستی دریافته‌اند که رفتار، خلق و بهداشت افراد با تغییرات آب و هوایی ارتباط دارند.

جواد خوشحال دستجردی، استادیار گروه جغرافیا دانشگاه اصفهان در پژوهشی مقایسه‌یی با همکاری سرور آرمان میزان پرخاشگری را در گرمترین و سردترین منطقه استان اصفهان بررسی کرده است.

به عقیده این پژوهشگران، پرخاشگری و رفتارهای تهاجمی نوعی از اعمال خشونت بار علیه دیگران است که می‌تواند باعث آسیب یا صدمه به دیگران شود و عللی نظیر عوامل روانشناختی، اجتماعی، بیولوژیک و محیطی در ایجاد آن نقش داشته و در میان فاکتورهای محیطی شرایط آب و هوایی (دما، فشار، رطوبت و باد) و آلودگی هوا اهمیت فراوانی دارند.

در این پژوهش با محاسبه میانگین حداقل، حداکثر، روزانه دما و بارش ایستگاه‌های سینوتپیک و اقلیم شناسی سازمان هواشناسی کشور، فریدونشهر به عنوان سردترین و خور و بیابانک به عنوان گرم‌ترین نقاط استان اصفهان مشخص شده و افرادی از این مناطق مورد آزمایش پرخاشگری قرار گرفتند که هر چه نمره در این آزمون بیشتر از میانگین 45 باشد، میزان پرخاشگری بالاتر است.

در کل جمعیت مورد مطالعه 6/38 درصد افراد پرخاشگر بودند که در این میان تعداد زنان از مردان بیشتر و میانگین نمره آزمون پرخاشگری در فریدونشهر بالاتر از شهر خور است.

در بخشی دیگر از این پژوهش آمده است: گرچه بر اساس تئوری گرما و پرخاشگری، احتمالا از میان فراسنج‌های اقلیمی به گرما سازگارتریم تا به سرما و سرمای شدید محدودیت بیشتری برای هستی و بقاء انسان ایجاد می‌کند، عنصر رطوبت در سرما و گرما قابلیت تحمل انسان را کاهش داده و عنصر باد نیز در سرما و رطوبت قدرت تحمل انسان را کاهش و در گرما و خشکی آن را افزایش می‌دهد، به علاوه بین این دو منطقه تفاوت فشار بارومتریک نیز محسوس بوده و شدت پرخاشگری در منطقه سرد بالاتر از منطقه گرم است.

دکتر حسین کاویانی، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص روان‌شناسی بالینی و همکارانش نیز طی تحقیقی با بررسی 115 آزمودنی در فصل‌های چهار گانه سال و نیز در وضعیت‌های آب و هوایی مختلف و با استفاده از فهرست صفات خلقی، مقیاس اضطراب بک و پرسشنامه افسردگی بک، تاثیر تغییرات آب و هوایی و فصلی در خلق جمعیت عمومی تهران را بررسی کرده است.

یافته‌های این پژوهش حاکی از تغییر چشم‌گیر خلق در فصل‌ها و وضعیت‌های آب و هوایی مختلف است.

الگوی تغییرات خلقی مثبت (خوش‌کامی و برانگیختگی نیروافزا) به ترتیب دارای روال کاهش در بهار، زمستان، پاییز و تابستان است، یعنی افراد مورد بررسی در بهار بیشترین احساس خوش‌کامی (لذت از امور مختلف و سرگرمی‌ها) و احساس انرژی سرشار در امور مختلف زندگی و خستگی‌پذیری پایین را تجربه کرده‌اند که این احساس‌ها به ترتیب در زمستان و پاییز کاهش پیدا کرده و در تابستان به کمترین سطح خود رسیده است.

این روند برای تغییرات خلقی منفی (برانگیختگی عصبی، اضطراب و افسردگی) به صورت وارونه است به طوری که روند کاهش خلق منفی به ترتیب تابستان، پاییز، زمستان و بهار بود. به بیان دیگر افراد مورد بررسی در تابستان از نظر عصبی بر انگیخته‌تر بودند و علایم اضطرابی و افسردگی بیشتری را تجربه نموده بودند، اما در فصل بهار از این نظر وضعیت بهتری داشتند.

به گزارش ایسنا، نتایج این بررسی همچنین حاکی است: احساس خوش‌کامی در شرایط بارانی (صرف‌نظر از پاییزی یا بارانی بودن آن) بیشتر است و وضعیت‌های برفی و آفتابی در رده‌های بعدی قرار دارند. همچنین افراد در وضعیت بارانی و برفی بیشتر از وضعیت آفتابی و باران پاییزی احساس انرژی و نیرومندی می‌کنند.

برای سطح افسردگی - قطب مخالف خوشکامی - الگوی تغییرات تقریبا وارونه است یعنی افراد در وضعیت آفتابی به ترتیب بیش از وضعیت برفی، باران پاییزی و باران بهاری افسردگی را تجربه می‌کنند.

تجربه برانگیختگی عصبی در وضعیت آفتابی و سپس برفی بیشتر و در وضعیت بارانی کمتر است.

یافته‌ها همچنین گویای آن است که آزمودنی‌های پژوهش در وضعیت باران بهاری و برفی کمترین احساس اضطراب را تجربه کرده‌اند.

مجریان این طرح همچنین خاطرنشان کرده‌اند که در این تحقیق برخلاف برخی بررسی‌های مشابه خارجی، هیچ تفاوتی بین زنان و مردان در میزان حساسیت نسبت به تغییرات فصلی و آب و هوایی مشاهده نشده است.