معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور با بیان اینکه باید مدیریت در آموزش و پرورش مدرسه محور باشد، گفت: آموزش و پرورش باید هزینهی تمام شده دانشآموز را یکجا به مدیر مدرسه بدهد.مجید قدمی در گفتوگو با خبرنگار اجتماعی فارس افزود: باید برای مدرسه هویت قائل شویم و به سمتی برویم که مدارس هیئت امنایی شوند سپس اختیاراتی به مدرسه دهیم تا مدرسه در چارچوب اختیاراتش، آزادی عمل داشته باشد.وی با بیان اینکه باید از مدیریت متمرکز فعلی بپرهیزیم، ادامه داد: مدیریت متمرکز باعث میشود هیچکس کاری نکند تا بخشنامهای از مرکز به آنها ارسال شود و در این فضا پویایی و خلاقیت مشاهده نمیشود. در حالیکه باید موضوعات هر پایه تحصیلی را تعیین و انتخاب کتاب را به مدرسه واگذار کرد. حتی میتوان مدارس را براساس آزمونهایی درجهبندی کرد که این امر باعث رقابت و کیفی شدن کار مدراس میشود.وی اضافه کرد: در مواردی که معدل در کنکور تأثیر دارد میتوان برخی از امتحانات دانشآموزان را به صورت هماهنگ برگزار کرد.قدمی با بیان اینکه حداقل 10 کشور بیشرفتهی دنیا را دیده است گفت: در کشورهایی مانند انگلیس، فرانسه، آلمان و کانادا ابتدای سال تحصیلی تمام هزینههای دانشآموز را یکجا به مدیر مدرسه میدهند و مدرسه براساس یک چارچوب کلی کتاب و معلم خود را انتخاب میکند. بازرسهایی نیز دائماً فعالیت مدارس را کنترل میکنند.وی افزود: در سیستم مدرسهمحوری همه پاسخگو هستند.
*باید ارزشیابی دقیق از عملکرد آموزش و پرورش داشته باشیم
رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور گفت: باید یک ارزشیابی دقیق از عملکرد آموزش و پرورش داشته باشیم و کارایی درونی و بیرونی آن را مورد ارزیابی قرار دهیم.وی اضافه کرد: باید ابتدا از وضعیت موجود اطلاعات دقیق را به دست آورد. همه عوامل مؤثر بر آموزش و پرورش را مورد توجه قرار داد. سپس این وضعیت را با اهداف غایی آموزش و پرورش سنجید و به فاصله پی برد و برای از بین بردن فاصله تلاش کرد.قدمی ادامه داد: معیارهای اصلی عبارتند از نیروی انسانی، فضا، پوشش تحصیلی، محتوای کتابهای درسی و روشهای تدریس است.
* معلم باید آموزش حل مسئله به دانشآموازن بدهد
قدمی در خصوص نیروی انسانی در آموزش و پرورش گفت: به نظر میآید نیروی انسانی مجرب و متخصص که علم به موضوع داشته باشد و روش انتقال مطلب را بداند، به اندازهی کافی در آموزش و پرورش نداریم.وی اضافه کرد: در حال حاضر با مجموعههای از نیروها روبرو هستیم که تخصص دارند ولی در انتقال موارد و معلومات به دانشآموزان مشکل دارند. روشهای یادگیری جدید حکم میکند در خیلی از زمینهها آموزشهای جدیدی را ارائه کنیم.
معاون وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: آموزشهایی که امروز بر آموزش و پرورشهای پیشرفته حاکم است در حقیقت آموزش حل مسئله به دانشآموزان است. وظیفهی معلم انتقال معلومات نیست بلکه باید دانشآموزان را طوری تربیت کرد تا در هر فضایی قرار میگیرند با درونی کردن بحث حل مسئله و تسلط به این موضوع بتوانند مشکل را برطرف کنند و به سمت حل مسئله بروند.وی افزود: در حقیقت نگاه امروز در آموزش و پرورش پیشرفته این است که اطلاعات مدرسه باید باعث شود که دانشآموز به فراتر از اطلاعات مدرسه دست پیدا کند.
* فضای مدرسه باید فضای پژوهش باشد
معاون وزیر آموزش و پرورش در خصوص فضای مدرسه گفت: باید معلم توان انتقال مطلب را داشته باشد و بتواند در کلاس فضای مباحثه، تحقیق و پژوهش را ایجاد کند.وی افزود: اگر قرار است کلاس معلممحور باشد، دانشآموزان منفعل میشوند و یادگیری سطحی خواهد شد و این نوع فارغالتحصیلان مدرسه به درد جامعه نمیخورند.قدمی ادامه داد: باید در این سطح تغییراتی را ایجاد کنیم و پتانسیل علمی نیروی انسانی بالا رفته و روش یادگیری و آموزش نیز تغییر کند و از معلممحوری به دانشآموزمحوری برسیم.
* حذف از مدرسه عامل بزهکاری است
قدمی به پوشش تحصیلی دانشآموزان اشاره کرد و گفت: شاید پوشش تحصیلی ما هماکنون حدود 98 درصد باشد اما تنها اینکه چه تعداد دانشآموز وارد مدرسه شدند مهم نیست. اینکه آیا همهی این دانشآموزان به تحصیل ادامه میدهند؟ نیز سوال مهمی است.وی اضافه کرد: من یقین دارم که بسیاری از بزهکاریها برخاسته از حذف از مدرسه است.رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور ادامه داد:باید یک تحلیل علمی روی بحث افت تحصیلی و حذف دانشآموز از مدرسه انجام داد.
* نظام آموزشی کشور باید منعطف شود
رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور با بیان اینکه امروزه جوامع پیشرفته به جای اینکه دانشآموز را رد کنند، نظام آموزشی را رد میکنند، گفت: دانشآموز هیچگاه رد نمیشود بلکه نظام آموزشی باید خود را منعطف کند تا تفاوتها را بپذیرد. در حقیقت موقعیتها و فرصتهای آموزشی برای دانشآموز تغییر میکند.وی افزود: در کشور ما نظام آموزشی خنثی است. براساس ارزشیابیها اگر دانشآموز نمره نگیرد، حذفش میکنیم در حالی که باید موقعیت جدید را ایجاد کنیم زیرا دانشآموزان با هم متفاوت هستند و هر کسی باید به سهم خودش از موقعیتها استفاده کند.قدمی با بیان اینکه نظام آموزشی ما باید از حالت همه یا هیچ درآید گفت: در نظام آموزشی میتوان موقعیتها را متنوع کرد تا در یک موقعیت متنوع استعدادهای مختلف بروز کنند نه اینکه همه را دو طبقه کنیم یا میتوانند یا نمیتوانند.
* تراکم کمتر در کلاس، تعامل بیشتر معلم با دانشآموز
قدمی به وضعیت فضاهای آموزشی نیز اشاره کرد و اظهار داشت: تراکم کلاس میتواند در آموزش مؤثر باشد. در تراکم کمتر معلم میتواند تعامل چهره به چهره با دانشآموز داشته باشد.وی ادامه داد: هر قدر تعداد دانشآموزان افزایش یابد، تعامل معلم با دانشآموزان کمتر میشود.معاون وزیر آموزش و پرورش گفت: رنگآمیزی، پوشش دانشآموزان، رنگ لباس و رنگآمیزی فضای مدرسه میتواند در میزان آموزش دانشآموزان مؤثر باشد.
* کتابهای درسی خودآموز طراحی شوند
معاون وزیر آموزش و پرورش به محتوای کتابهای درسی اشاره کرد و گفت: اگر کتابهای درسی خودآموز طراحی شوند معلم به جای آنکه آموزش دهد، بخشهایی از کتاب را تعیین میکند و همهی دانشآموزان مطالعه میکنند و در زنگ درس مدرسه به جای اینکه معلم تنها سؤال کند دانشآموزان نظرات خود را میدهند.
وی اضافه کرد: باید در تنظیم محتوای کتابهای درسی دقت لازم صورت گیرد. ارتباط دروس با پایههای بعدی و نیاز دانشآموزان در نظر گرفته شود. باید دید هدفمان از آموزش و پرورش چیست. امروزه آماده کردن افراد برای زندگی باید در مدارس تمرین شود. مدرسه نمایی از جامعه است و دانشآموز باید اصول شهروندی را در مدرسه تمرین کند.قدمی افزود: باید تفاوتهای دختر و پسر نیز در نظام آموزشی دیده شود. در حقیقت باید دقیقاً هماهنگ با سایر عوامل مؤثر بر یادگیری کتابهای درسی را طراحی کنیم. اگر دقت نشود و حجم کتاب بالا برود، همه چیز را در مدرسه تحت شعاع قرار میدهد.وی با بیان اینکه در مدرسه باید فعالیتهای پرورشی و هنری وجود داشته باشد گفت: باید در آموزش از این ابزارها نیز استفاده شود.
* تربیت معلم باید در اختیار مراکز تربیت معلم باشد
قدمی اظهار داشت: نیرویی که با مدرک دیپلم وارد آموزش و پرورش میشود عملاً زمینهی رکود را ایجاد میکند.وی با بیان اینکه استخدام 40 هزار نیروی دیپلمه در آموزش و پرورش کار درستی نبوده است، گفت: باید این افراد آموزش ببینند. نیروی انسانی در مجموعه عوامل موثر بر یادگیری، حرف را میزند.رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور ادامه داد: اگر کتاب نباشد، معلم میتواند کار لازم را انجام دهد پس معلم جایگاه ویژهای دارد و در گزینش وی باید دقت لازم صورت گیرد.وی با بیان اینکه باید مراکز تربیت معلم توسعه پیدا کنند گفت: تربیت معلم باید در اختیار مراکز تربیت معلم باشد و دانشگاهها نمیتوانند نیرویهای مورد نیاز آموزش و پرورش را تأمین کنند. توانمندی فارغالتحصیلی مراکز تربیتمعلم به مراتب بیشتر از دانشگاه است.
* آموزش و پرورش عامل توسعه است
رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور گفت:ما در کشوری زندگی میکنیم که یک چهارم جمعیت کشور را دانشآموزان تشکیل میدهند. به اعتقاد من آموزش و پرورش عامل توسعه است و هر کاری در توسعهی فرهنگی و اجتماعی کشور قرار است انجام شود باید در آموزش و پرورش صورت گیرد.وی با بیان اینکه دانشآموز 12 سال در اختیار آموزش و پرورش است، اظهار داشت: این فرصت مغتنم است و آموزش و پرورش میتواند تأثیر عمیق فرهنگی و اجتماعی بر دانشآموز بگذارد.