صوت، نحوه‌ي توليد صدا در دستگاه تنفسي
حنجره
|
ديافراگم هوا را از ريه بخش پرده‌ي صوتي به‌سمت بالا هل مي‌دهد، توليد تپ‌هاي توده‌هاي هواي متناوب مي‌كند. اين زنجيره‌ي تپ‌ها را تناوب در دستگاه صوتي ايجاد مي‌كند. تشديدهاي اصلي را توليد صدا مي‌ناميم كه با عملکرد آرتيكولاتور صداهاي قابل تشخيص براي ما توليد مي‌كند.
|
 |
پرده‌ي صوتي
| اين دو غشاء كه در پايه‌ي حلق در مسير صوتي قرار گرفته، درست مثل مرتعش‌كننده عمل مي‌كنند. وقتي نفس مي كشيم باز مي‌شوند. غضروف آريتنوئيد نزديك محور است. فشار هواي مثبت از حلق، باعث مي‌شود كه در يك لحظه باز شود، ولي هوا با سرعت زياد فشار كم‌شده را با اثر برنولي توليد مي‌كند كه سرجاي اولشان برمي‌گردند. پرده‌ها خودشان فركانس تشديد توليد مي‌كند. |
در صداي مردان، پرده‌هاي صوتي معمولاً بين 17-23 ميلي‌متر و در زنان 12.5 تا 17 ميلي‌متر طول دارند. اين پرده‌ها تا 3 يا 4 ميلي‌متر هم كشيده مي‌شوند. صداي مردان در حال صحبت حدود 125 هرتز و زنان 210 هرتز و بچه ها 300 هرتز است. تصوير زير حدود گام‌هاي پيانو معادل با صداي انسان را نشان مي‌دهد (A4=440 Hz).
بخش جلويي انتهاي پرده‌هاي صوتي به غضروف تيروئيد متصل است كه به سيبِ آدم معروف است. بخش پُشتي انتهايي به غضروف آرتنوئيد متصل است كه براي تنفس از هم جدا مي‌شوند.
پرده‌هاي صوتي
فرايند تبديل فشار هوا از حلق به ارتعاشات قابل شنيدن توليد صدا ناميده مي‌شود. وقتي هوا از پرده‌هاي صوتي قابل ارتعاش مي‌گذرد و باعث ارتعاش آن‌ها مي‌شود،اين نوع توليد صدا را صدا مي‌نامند. پرده‌هاي‌صوتيِ يك خواننده بخش گسترده‌اي از صداي توليد شده را در برمي‌گيرد. وقتي پرده‌هاي صوتي قابل توصيف‌تر هستند بجاي تارهاي صوتي و البته صحيح‌تر، خيلي ساده مي‌توانيم از تارهاي مرتعش براي توليد صدا بجاي پرده صوتي كه وابسته به جرم، طول و كشش پرده‌هاي صوتي هستند استفاده كرد.
برانگيخته شدن پرده‌هاي صوتي خيلي با ريسمان تفاوت دارد باهوايي كه از پرده‌هاي صوتي موقع باز شدن دو غضروف مي‌گذرد. ماهيچه‌هاي حنجره كشساني و كشش پرده‌هاي صوتي را زير و بمي صدا را تعيين مي‌كنند.
تحريك پرده‌هاي صوتي
چرخه ارتعاش پرده‌هاي صوتي ناشي از پديده‌ي آيروديناميكي است. وقتي هوا از حلق عبور مي‌كند، پرده‌هاي باز را كنترل كرده و اثر برنولي فاز بسته شدن را كنترل مي‌كند. وقتي بالاي پرده‌ها باز مي‌شود، فشار بخار شروع به باز كردن بخش پاييني مي‌كند. سپس ارتعاش شبيه يك موج از پايين به بالاي پرده‌هاي صوتي حركت مي‌كند. هر ارتعاش اجازه‌ي يك فوت يا توده بخار را در فركانس باز بودن از پرده مي‌دهد. اين فرايند توليد ناميده مي‌شود.
شدت صدا با افزايش هواي جاري در ناي و افزايش تشديد پرده‌هاي صوتي افزايش مي يابد. پرده‌هاي صوتي توده بخار بيشتري را عبور مي‌دهند و چرخه‌ي طولاني‌تري دارند. اين افزايش، باعث افزايش دامنه فشار صوت توليد را مي‌كند. حالا اگر بخواهيم كلمات را ادا كنيم بايد از نظريه‌اي بنام نظريه‌ي ميوالاستيك آيروديناميك بايد استفاد كنيم.