نفت خام موجب تغییر شکل قلب و جمجمهی روغنماهیهای کوچک میشود.
یک گروه پژوهشی بینالمللی دریافته است که قرار گرفتن تخم روغنماهی کوچک در معرض حتی مقادیر کم نفت خام، موجب بروز تغییرات شدید و حتی مرگبار بر روی این ماهیها میشود. روغنماهی کوچک نوعی آبزی است که در اقیانوس اطلس زندگی میکند.
یافتههای تازه نشان میدهند که ورود نفت به آب از عرضهای جغرافیایی بالا، میتواند برانواعی از مهمترین شیلات جهان اثرات جدی و جبرانناپذیری بگذارد. روغنماهی کوچک (haddock)، ماهی کاد (cod) و ماهی پولاک (Pollock) از جملهی این آبزیان هستند.
طبق پژوهشی که طی یک گزارش علمی توسط محققانی از نروژ و محققانی از مرکز علوم شیلات شمال غربی سیاتل (Northwest Fisheries Science Center) منتشر شده، ترکیبات نفت خام رشد و نمو اندامهای کلیدی و مهم جنینهای ماهی را مختل میکند. بودجهی این پژوهش را شورای پژوهشی نروژ، بنیاد ویستا و مؤسسهی تحقیقات دریایی نروژ تأمین کردهاند. هدف آنها ارزیابی خطرات نشت نفت شمال نروژ در فواصل دور و در قلب اقیانوس اطلس بر روی روغنماهی کوچک بوده است.
این همکاریهای بینالمللی دادههایی را به دست میآورند تا نتایج حفاری نفتی در اقیانوسهای شمالی را بر محیط زیست بررسی کنند.
پژوهشهای قبلی نشان داده بودند که هیدروکربنهای آروماتیک چندحلقهای یا همان PAHها که در نفت خام موجودند، در رشد قلب ماهیها اثر گذاشته و موجب مرگ آنها در درازمدت میشوند. اما تحقیقات اخیر نشان میدهند که نفت خام همچنین موجب نقص عضو شدید در روغنماهی کوچک میشود. دانشمندان در تحقیقات دیگری که بر روی ماهی کاد اقیانوس اطلس انجام شدند، دریافتند که این خطرات میتوانند برای کلیهی ماهیان گروه کاد، مانند ماهی پولاک و ماهیان کاد اقیانوس آرام هم وجود داشته باشند. هرچه ماهیان زودتر در معرض نفت خام واقع شوند، تغییر شکل بیشتری را تجربه خواهند کرد.
روغنماهیهای کوچک اقیانوس اطلس به این دلیل بیشتر در معرض آسیب قرار دارند که قطرات ریز نفت خام به تخمهای آنها که در دریا شناورند میچسبند. تنها پس از بیست و چهار ساعت قرار گرفتن در معرض نفت، حتی با غلظت پایین، ناهنجاریهای سر و صورت در این ماهیها آشکار میگردد. دانشمندان اسامی مختلفی بر این ناهنجاریها نهادهاند، مانند «کلهی بزرگ»، «گوژپشت»، «فک شکننده» و ...
جان اینکاردونا (John Incardona)، سمشناس مرکز علوم شیلات شمال غربی میگوید: «قطرات پراکندهی نفت خام بر روی پوستهی تخم ماهی مانند نوعی کپسول سمی عمل میکنند که در طی زمان سم آنها آزاد میشود. این سم مسبب بروز ناهنجاریهای شدید است. این فرآیند که به تازگی شناسایی شده است، دخالتهای نفت خام را بر تولید مثل و بقای این ماهیها روشن میکند.»
اینکاردونا توضیح میدهد که احتمالاً پوستهی تخم روغنماهیهای کوچک، حاوی نوعی پروتئین است که آنها را در ده الی دوازده روز اول تشکیل تخم نسبت به نفت و مشتقات آن «چسبنده» میکند. روغنماهی کوچک متعلق به گروه روغنماهیسانان است. این گروه بزرگ شمال گونههای دیگری مانند ماهی کاد اقیانوس آرام و ماهی پولاک است که همگی از نظر زیستمحیطی و از نظر اقتصادی بسیار مهم هستند. حال باید به طور دقیق بررسی و آزمایش شود که آیا گونههای مشابه روغنماهی کوچک هم تا این حد نسبت به نفت آسیبپذیرند یا خیر.
نفت نمیتواند به تخم سایر ماهیها مانند روغنماهی کوچک بچسبد، اما فرآوردهها و مشتقات آن میتوانند در بسیاری از ماهیها تغییر شکل ایجاد کنند. ترکیبات نفتی کانالهای فیزیولوژیکی را مختل میکنند. این کانالها وظیفهی سیگنالرسانی به قلب، ماهیچهها و سر ماهی را بر عهده دارند. به همین دلیل بروز هرگونه اختلال در کانالها منجر به نارسایی در این اندامها خواهد شد.
اینکاردونا میگوید: «اگر عضلات به درستی عمل نکنند، هر عضوی که با آنها در ارتباط است، مانند استخوانها به درستی و در مسیر طبیعی خود عمل نمیکنند. اگر عضلات در مسیرهای نادرستی کشیده شوند، استخوانها را ناچار به تغییر شکل میکنند که منجر به بروز اشکال عجیبی میشود و این یه ناهنجاری بسیار شدید است.»
این تغییر شکل بقای ماهیان را تحت تأثیر قرار میدهد، زیرا ماهیان جوان باید سریع رشد کنند و کامل و بی نقص باشند تا بتوانند از تور شکارچیان بگریزند و جمعیت گونهی خود را زیاد کنند. نشت نفت در مناطق زندگی روغنماهی کوچک، بقا و رشد جمعیتی این گونه را تحت تأثیر قرار میدهد. همچنین با بروز این اتفاق زندگی گونههایی که از روغنماهی کوچک و تخم آن تغذیه میکنند هم به خطر میافتد و در نهایت اکوسیستم تهدید میشود.
منبع:
منابع مفید: