گزارش استنادی نشریات فارسی (PJCR) با الگوبرداری و بومی‌سازی شیوه‌های موسسه اطلاعات علمی(ISI) براساس نیازهای داخلی به همت کتابخانه منطقه‌یی علوم و تکنولوژی شیراز طراحی و راه‌اندازی شد.

دکتر جعفر مهراد - رییس کتابخانه منطقه‌یی علوم و تکنولوژی شیراز - در گفت‌وگو با خبرنگار «علمی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، هدف از اجرای این طرح را بررسی نشریات فارسی و مهمتر از همه رتبه‌بندی این نشریات بر اساس مطالعات استنادی عنوان و خاطرنشان کرد: با بهره‌گیری از ISI ایرانی از یک سو کتابداران و کتابخانه‌ها را در انتخاب بهترین نشریات یاری کرد و از سوی دیگر با صرفه‌جویی که در فضا، نیروی انسانی، ابزار و وسایلی که برای نگهداری نشریات مورد استفاده قرار می‌گیرد و هزینه‌هایی که جهت صحافی و نگهداری آنها صرف می‌شود، افزایش بهره‌وری در استفاده از نشریات را موجب شد.

وی افزود: هدف عمده ما تعیین عامل تاثیر هر مجله برای نشان دادن رتبه مجله در بین سایر مجله‌ها و مشخص کردن نیم عمر مجلات استناد کننده و استناد شونده می‌باشد.

دکتر مهراد اجرای این طرح را معادل ISI جهانی که توسط موسسه اطلاعات علمی در آمریکا صورت می‌گیرد عنوان کرد و افزود: این موسسه نشریات جهان را بر اساس زبان‌های معتبر بین‌المللی تحت پوشش قرار می‌دهد در حالی که ISI ‌ایرانی معطوف به زبان فارسی و نشریاتی است که در داخل کشور چاپ می‌شود و در حقیقت با الگوگیری از ISI جهانی درصدد اعتبار بخشیدن به مجلات داخلی هستیم.

وی خاطرنشان کرد: وزارت علوم و وزارت بهداشت براساس دفاتری که دارند مجلات ایران را رتبه‌بندی می‌کنند که رتبه‌بندی آنها کیفی است، اما کاری که ما انجام دادیم بر اساس مطالعات کمی و استنادی بوده و بر اساس قانون پراکندگی رادفورد است که طی آن بهترین مقالات در تعداد بسیار کمی از نشریات منتشر می‌شود و به عبارت دیگر نشریات باقی مانده ماورای هسته هستند.

رییس کتابخانه منطقه‌یی علوم و تکنولوژی شیراز با اعلام این که بیش از 1200 مجله علمی در ایران منتشر می‌شود، خاطر نشان کرد: مهمترین خدمتی که ISI می‌تواند به جامعه علمی ارائه دهد کمک به ارزیابی علمی اساتید و پژوهشگران در دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی است که در ارتقای پایه‌ علمی آن‌ها اهمیت دارد.

ارتقای علمی اساتید در دانشگاه از لحاظ مرتبه دانشگاهی و دریافت پایه سالانه منوط به انتشار مقالات علمی و سایر کارهای علمی است که اگر این مقالات علمی در مجلات رتبه‌بندی شده ISI چاپ شود است، به راحتی پایه آن را دریافت کرده و به مرتبه‌های دانشگاهی دست می‌یابد و ارائه مقاله در خارج از این چارچوب مشکلاتی در ارتقاء و اخذ پایه آن‌ها ایجاد می‌کند، بنابراین این موضوع برای اعضای علمی و دانشگاه‌ها بسیار حائز اهمیت است.

دکتر مهراد با اشاره به گرایش فزاینده محققان ایرانی به ارائه مقاله در نشریات علمی معتبر بین‌المللی به ایسنا گفت: این امر حاکی از سهم تولید ایرانیان در دانش جهانی است. طی ده سال گذشته به ویژه با سیاست‌های چهار سال اخیر وزارت علوم و دولت، نویسندگان و دانشمندان ایرانی نشان دادند که سهم ارزنده‌ای در تولید دانش جهانی دارند. البته این بدان معنا نیست که سایر مجلات، نمی‌توانند از نظر اعتبار مانند مجلات ایندکس شده در ISI جهانی باشند.

وی گفت: طرح تحقیقاتی که در کتابخانه مجله علوم و تکنولوژی شیراز انجام شده و ما آن را ISI ایران نام گذاشته‌ایم نشان می‌دهد که بسیاری از مجلات ایران حایز رتبه بسیار بالایی هستند و این افتخار بزرگی برای سردبیران و صاحبان امتیاز مجلات و از سوی دیگر نویسندگان مقالات است که مقالات آنها آن چنان از عمق و ژرفا برخوردار است که باعث شده مجلات ایرانی از اعتبار کمی و استنادی برخوردار شود.

رییس کتابخانه منطقه‌یی علوم و تکنولوژی شیراز در پایان با اشاره به این‌که راه‌اندازی چنین گزارش استنادی برای نشریات علمی داخلی از سال‌ها پیش مورد توجه و تاکید مسئولان و دانشگاهیان کشور بوده است، تصریح کرد: وزارت علوم چندی پیش طی نامه‌ای ISI ایرانی را به همه دانشگاه‌ها ابلاغ و توصیه کرده که از خدمات آن بهره‌مند شوند.