شناسایی ریشه‌های ژنتیکی

بیماری روانی «شیزوفرنی»

بیماری «شیزوفرنی» از آنچه قبلاً تصور می‌شد بازهم پیچیده‌تر است زیرا احتمالاً هزاران هزار جهش ژنتیکی در شمار بسیار زیادی از ژن‌ها زمینه‌ی بیماری را تشکیل می‌دهند

دانشمندان می‌گویند: بیماری روانی شدید «شیزوفرنی» می‌تواند ناشی از شمار زیادی جهش در تعداد زیادی از ژن‌هایی باشد که در تکامل طبیعی مسیرهای بیولوژیکی حیاتی برای تکامل طبیعی مغز نقش حیاتی دارند و این جهش‌ها دراین گذرگاه اختلال ایجاد می‌کند.

به‌گزارش ایرنا، «شیزوفرنی» اختلال پیچیده‌ای است که توهم و خیال‌های غیرواقع و بی‌نظمی در فکر، علائم مشخصه‌ی آن است. پژوهشگران از دیرباز کوشش کرده‌اند دریابند که علت یا علل این بیماری چیست و عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز آن چه نقشی دارند.

دو گروه از محققان که به اطلاعات تازه‌ای در زمینه‌ی نقش ژن‌ها در بیماری «شیزوفرنی» دست پیدا کرده‌اند، یافته‌های خود را در مجله‌ی علمی «ساینس» انتشار داده‌اند. آنان به دنبال تحقیقات خود به این نتیجه رسیده‌اند که نه یک یا چند ژن حیاتی، بلکه شمار بسیار زیادی از اختلالات در تعداد زیادی از ژن‌ها باعث حذف یا ایجاد نسخه‌های اضافی «دی ان آ» می‌شوند . این حذف‌ها و تولید شدن نسخه‌های اضافی «دی ان آ» که باعث اختلال در کار ژن‌ها می‌شوند، در افراد مبتلا به «شیزوفرنی» به مراتب بیش‌تر از دیگر افراد مشاهده می‌شود.

دانشمندان معتقدند ژن‌هایی که فعالیت‌اشان دچار اختلال می‌شود در کار مسیرهای تکامل طبیعی مغز اشکال ایجاد می‌کنند. آن‌ها در ایجاد زیربنایی که نرون‌های عصبی در چارچوب آن‌ها با یکدیگر مرتبط می‌شوند نقش دارند و در عملکردهایی مانند رشد سلول‌های عصبی و مهاجرت و مرگ سلول‌ها موثر هستند. محققان در دانشگاه واشنگتن و آزمایشگاه کلد اسپرینگ هاربر در نیویورک، «دی ان آی» ‪۱۵۰‬فرد مبتلا به شیزوفرنی و ‪۲۶۸‬فرد سالم را بررسی کردند. حذف و تکثیر ژنتیکی در ‪۱۵‬درصد این بیماران مشاهده شد اما این اختلال فقط در ‪۵‬ درصد افراد سالم وجود داشت.

گروهی از محققان موسسه‌ی ملی بهداشت آمریکا که گروهی را بررسی کرده بودند که از کودکی دچار شیزوفرنی بودند، به نتیجه‌ی مشابهی رسیدند. در ‪ ۲۰‬درصد افراد این گروه اختلالات ژنتیکی یاد شده مشاهده شد. گمان می‌رود شیزوفرنی اگر در کودکی آغاز شود عمیق‌تر است و از عوامل ژنتیکی ناشی می‌شود.

دکتر «توماس اینزل» رئیس مؤسسه‌ی ملی سلامت روانی گفت: این یافته می‌تواند الهام بخش داروهای جدیدی برای ثبات بخشیدن به مسیرهای تکامل مغز که اختلالات ژنتیکی درآن‌ها موانعی ایجاد کرده است باشد. به گفته‌ی او شناسایی ژن‌هایی که می‌توانند عامل جهش در گذرگاههای تکاملی مغز باشند می‌تواند نویدبخش درمان و پیشگیری از نه تنها شیزوفرنی، بلکه گروهی از دیگر اختلالات مغزی ناشی از اختلال در تکامل سلول‌های عصبی باشد.

درمان «شیزوفرنی» کار پردردسری است. داروهای زیادی برای این بیماری در بازار موجود است اما بیش‌تر آن‌ها در کوتاه مدت علایم بیماری از قبیل توهم و خیالات غیرواقعی را کاهش می‌دهند اما معمولاً در بلندمدت بی‌اثرند. از این گذشته داروها فقط از علایم می‌کاهند و اختلال اصلی را که زیربنای آن است درمان نمی‌کنند. یکی از محققان گفت: باید به یقین گفت که روشن کردن علل ژنتیکی کار بسیار دشواری است. همیشه چندین علت در کار است و احتمالاً کنش و واکنش میان ژن ها و محیط باعث بروز این بیماری می‌شود.

دکتر «مک کللان» گفت: تحقیق ما دست کم نشان داد که بیماری «شیزوفرنی» از آنچه قبلاً تصور می‌شد بازهم پیچیده‌تر است زیرا احتمالاً هزاران هزار جهش ژنتیکی در شمار بسیار زیادی از ژن‌ها زمینه‌ی بیماری را تشکیل می‌دهند.