آخرین یافته‌های ROSINA
مواد ضروری برای پیدایش حیات در کره‌‌ی زمین، از جمله گلیسین (glycine) که یک آمینواسید ساده است و فسفر (phosphorus)که اجزای کلیدی مولکول DNA و غشای سلولی هستند، در دنباله‌دار 67 P/C-G کشف شده‌اند. این احتمال که آب و مواد آلی از اشیای سماوی مانند سیارک‌ها و یا دنباله‌دارها به کره‌‌ی زمین آمده‌اند، چندین سال است که موضوع بحث محافل علمی است.
این در حالی است که ابزار روسینا (ROSINA instrument) در فضاپیمای روزتا (Rosetta) تفاوت‌های زیادی را میان ترکیب‌های موجود در آب کره‌‌یزمین و دنباله‌دار P/C-G 67 نشان داده است. اما همین ابزار نشان داده که دنباله‌دارها نه تنها می‌توانسته‌اند آب را برای کره‌‌ی زمین به ارمغان آورده باشند، بلکه محتمل است آنها مواد تشکیل دهنده‌ی حیات نخستین را با خود به سیاره‌ی ما رسانده باشند.
با وجودی که تاکنون در فضای میان ستاره‌ای بیش از ۱۴۰ مولکول مختلف شناسایی شده‌اند، اما آمینواسیدها قابل ردیابی نبودند. آمینواسید گلیسین که یکی از مواد اساسی بیولوژیکی است و در پروتئین وجود دارد طی یکی از مأموریت‌های سازمان فضایی ناسا کشف شد. در ابتدا فضاپیمای استارداست ناسا (NASA's Stardust mission) در سال ۲۰۰۴ به سمت دنباله دار وایلد2 (Wild 2) پرواز کرده و از غبارهای آن نمونه‌برداری کرد. اما تحلیل و بررسی این نمونه‌ها نتیجه‌ی قابل توجهی را در پی نداشت. تا اینکه فضاپیمای روزتا دنباله‌دار 67 P/C-G را مورد بررسی منظم قرار داد. به این ترتیب گزارش‌های رسیده درباره‌ی کشف گلیسین در جو یا همان دم 67 P/C-G تأیید شده است.
اولین رصد این دنباله‌دار در اکتبر سال ۲۰۱۴ اتفاق افتاد. اما بیشترین اندازه گیری‌ها در اگوست ۲۰۱۵، یعنی زمان حضیض مداری دنباله‌دار انجام شدند. در زمان حضیض مداری دم دنباله‌دار به بلندترین و غلیظ‌ترین حالت خود می‌رسد. کاترین آلتوگ (Kathrin Altwegg)، پژوهشگر ارشد ابزار روسینا در مرکز فضا و سکنی‌پذیری دانشگاه برن (Center of Space and Habitability of theUniversity of Bern) می‌گوید: «این اولین کشف بدون ابهام گلیسین در اتمسفر نازک یک دنباله‌دار است.»
شیمی مواد نخستین در داخل یخ:
تشخیص گلیسین به دلیل ماهیت واکنش ناپذیری که دارد، بسیار دشوار است. این ماده در دمایی حدود ۱۵۰ درجه‌ی سلسیوس تصعید می‌شود. در واقع مقادیر کمیاز این ماده به صورت گاز از سطح دنباله‌دار به فضا می‌گریزند. آلتوگ می‌گوید: «ما رابطه‌ای مستقیم میان مقدار گلیسین و مقدار گرد و غبار یافتیم. این احتمال وجود دارد که این آمینواسیدها همراه سایر مواد فرّار در هنگام افزایش دما از شبکه‌های یخی و غباری تصعید شده‌اند.»
محققان همچنین موادی موسوم به متیلامین (methylamine) و اتیلامین (ethylamine) را که پیش نیازهایی برای ساخت گلیسین هستند نیز در دنباله‌دار یافته‌اند. گلیسین بر خلاف سایر آمینواسیدها، میتواند در محیطی بدون آب هم ایجاد شود. آلتوگ می‌گوید: «حضور همزمان متیلامین و اتیلامین، گلیسین و شبکه‌های غبار و یخ می‌توانند اطلاعاتی درباره‌ی نحوه‌ی شکل‌گیری گلیسین به ما بدهند.»
فسفر، عنصری کلیدی برای تشکیل حیات زمینی:
یکی دیگر از اکتشافات هیجان‌انگیز روسینا، تشخیص وجود فسفر در دنباله‌دار 67P/C-G است. فسفر برای ایجاد حیات ضروری است و در ساختار DNA و RNA یافت می‌شود.
مت تیلور (Matt Taylor)، محقق پروژه‌ی روزتا در سازمان فضایی اروپا (ESA) می‌گوید: «کشف گلیسین و فسفر در دنباله‌دار 67P/C-G نشان داد همان طور که قبلاً نیز حدس می‌زدیم، اجرام سماوی این پتانسیل را دارند که حیات را به کره‌‌ی زمین منتقل کرده باشند. روزتا نشان داد که مواد اولیه و نخستین برای حیات در یک دنباله‌دار وجود دارند. این یکی از اهداف اصلی مأموریت روزتا بود و ما از این بابت خوشحال هستیم.»
فضاپیمای روزتا پروژه‌ای متعلق به سازمان فضایی اروپا است که در سال ۲۰۰۴ مأموریت خود را آغاز کرد. این فضاپیما اولین پروژه‌ی فضایی است که موفق شده وارد مدار یک دنباله‌دارشده و به آرامی بر روی آن فرود آید. فرود این فضاپیما بر دنباله‌دار 67 P/C-G از طرف ژورنال علمی معتبر علم (Journal science) به عنوان برترین دستاورد علمی سال ۲۰۱۴ انتخاب شد.
67P/C-G یک دنباله‌دار از خانواده‌ی مشتری است که خاستگاه آن کمربند کوییپر می‌باشد. دوره‌ی تناوب این دنباله‌دار ۶.۴۵ سال است. ابعاد 67P/C-G تقریباً ۴.۱ کیلومتر در ۴.۳ کیلومتر است. این دنباله‌دار نخستین بار در سال ۱۹۶۹ در صفحات عکاسی دو ستاره‌شناس اهل شوروی به نام‌های کیم ایوانوویچ چوریموف (KlimIvanovychChuryumov) و اسوتلانا ایوانوا گراسیمنکو (Svetlana IvanovnaGerasimenko) دیده شد. شکل ظاهری 67 P/C-G مانند دو تک سنگی جدا است که طی برخوردی به هم چسبیده‌اند. این دنباله‌دار به ۱۹ ناحیه تقسیم شده که هرکدام با نام‌هایی از الهه‌های مصر باستان از یکدیگر متمایز می‌شوند.
منبع:
منابع مفید: