ما اطلاعاتمان را در مورد گوی بزرگی از یخ در منتهیالیه منظومهی شمسی از کجا آوردهایم؟
در ادامه میتوانید اولین قسمت از این بررسی علمی را بخوانید.
شایعات زیادی در مورد سیارهی نهم، سیارهای که هنوز از منظر فنی کشف نشده است، شکل گرفتهاست. اخترشناسان هنوز سیاره جدیدی را که به دور خورشید در حال چرخش باشد نیافتهاند. در عین حال برخی اجرام دور و یخزده هستند که مانند یک گوی عظیم در حاشیه سیستم خورشیدی ما هستند.
شش تکه بزرگ یخی در محدوده ورای نپتون در مدارهایی که به یکدیگر متصل هستند، قرار دارند. کنستانتین بتیجین (Konstantin Batygin) و مایک براون (Mike Brown) دانشمندان علوم سیارهای در کلتک پاسادنا در کالیفرنیا، ماه گذشته مدارهای عجیب و نادری را شرح دادند. کششهای گرانشی از سوی سیارههای شناخته شده میبایست مدار آنها را تا کنون منحرف میکرد. اما تحقیقاتی که به وسیله مدلسازیهای رایانهای انجام شده است نشان دهندهی تأثیرات سیارههای دور بر روی آنهاست. سیاره میبایست حداقل دو برابر زمین جرم و در فاصلهای بیشتر از 30 میلیارد کیلومتری خورشید – 200 برابر فاصله زمین از خورشید – باشد. این دو محقق شرح اکتشافاتشان را در شمارهی فوریهی مجله Astronomical Journal ارائه کرده اند.
شواهد تجربی برای وجود این سیاره بسیار اندک است. یافتن یک دنیای مخفیشده، کار بسیار سختی است. با این حال یافتن گروهی از قطعات یخزده که مدارهایشان روی هم میافتد پرونده را برای یافتن سیاره محکمتر کرده و حتی به یافتن محل دقیق سیاره در آسمان نیز کمک میکند. تا زمانی که محل دقیق این سیاره به درستی مشخص شود، محققان با احتیاط در مورد احتمال وجود سیارهای جدید صحبت میکنند.
مگ شوامب (Meg Schwamb) دانشمند سیاره شناس در آکادمی سینیکا در تایپه تایوان، میگوید این کاری هیجان انگیز و در عین حال الزام آور است. اما واقعا فقط شش جرم که در حال گشتن بر روی مدارهایشان هستند اشارهای به وجود یک سیاره ناشناخته جدید میکنند. آیا این برای کشف یک سیارهی جدید کافی است؟ این سوال مهمی است که باید به آن پاسخ داد.
دلایل وجود یک سیارهی پنهان به سال 2014 باز میگردد. در ورای مدار نپتون، جنب کمربند کوییپر، یک حلقهی پهناور از فسیلهای یخ زده، که پلوتون هم در آن زندگی میکند، مدار 12 جرم کمربند کوییپر، از میان مدارهای سیارههای منظومهی شمسی میگذرد، درست زمانی که این اجرام به نزدیکترین فاصله با خورشید میرسند. به نظر میرسد یک نیروی بیرونی – مانند کشش گرانشی از سوی یک سیاره عظیم –باعث نگه داشته شدن آنها در همان مکان میشود که در گزارش آن دو دانشمند سیارهای دانشگاه کلتک (بتیجین و براون) آمده است.
یکی از دانشمندان موسسه علمی کارنگی در واشنگتون دی سی به نام اسکات شپرد (Scott Sheppard) میگوید با بررسیهای جدید قدم بعدی تلاش برای یافتن این سیارهی غولآساست.
بر اساس آنچه بتیجین و براون یافتهاند، اینکه مدار شش جرم کمربند کوییپر، بیضیهای کشیدهای هستند که خروج از مرکزشان تقریبا در یک جهت میباشد. این مدارها همچنین تقریبا در یک صفحه قرار دارند. این که چنین شباهتی در هر دو محاسبه وجود داشته باشد، تنها 0.007 درصد محتمل است.
رنو مالهوترا دانشمند سیارهای دانشگاه آریزونا در تاکسون میگوید تصور کنید تعدادی مداد را به طور اتفاقی بر روی یک میز پخش کنید. اگر تمام آنها، در یکچهارم میز، در کنار هم قرار گرفتند، این تا حدی غیر عادی است.
سیارهی رازآلود را میتوان اینگونه شرح داد که مجموعهای از چیزهای عجیب درباره فضای خارجی سیستم خورشیدی وجود دارد. سیارک کوتوله سِدنا و 2012 VP113 را تصور کنید. مدارهای جفتشان خارج از سیارات شناخته شده است. اما یک سیاره نهم ناشناختهی میتوانسته آنها را در آنجا قرار داده باشد. این سیاره باعث جنبش ساکنین کمربند کوییپر، و همچنین باعث عمودی شدن خشن این اجرام نسبت به سایر اجرام منظومهی شمسی شدهاست. بتیجین از یافتن پنج جرم دیگر با این مدار شگفتزده شد. وقتی که او و بروان شبیه سازیهای انجام شده توسط مدلسازیهای جدید رایانهای را مقایسه میکردند، در آشفتهبازار کمربند کوییپر با نگاه کردن به مسیر چرخش این اجرام، یک مورد منطبق پیدا کردند.
بتیجین میگوید که اگر یک لحظه دراماتیک در یک سال و نیم گذشته وجود داشته باشد، این همان است. ما خودمان این داستان را تا مدتها باور نمیکردیم. اما اینک سندی قوی موجود بود.
منابع: