کانديداهاي مسن‌ترين ستاره‌هاي کهکشان راه شيري شناخته شدند.
اخترشناسان ستارگاني را کشف کرده‌اند که حدس مي‌زنند بتوانند لقب مسن‌ترين ستاره‌هاي کهکشان راه شيري را بگيرند. اين ستاره‌ها که در قسمت برآمدگي کهکشان قرار گرفته‌اند، آثاري از انفجارهايي بسيار عظيم هستند. محققان معتقدند در اثر چنين انفجارهايي که هايپرنوا (Hypernova) ناميده مي‌شوند کهکشان ما ايجاد شده است.
پيرترين ستاره‌هاي علم، حاوي مقادير ناچيزي عناصر سنگين‌تر از هليوم هستند. اخترشناسان نام عمومي «فلزها» را به تمامي عنصرهاي سنگين‌تر از هليوم نسبت مي‌دهند. ستاره‌هاي نسل اول تقريباً عاري از اين فلزها هستند، زيرا در اثر انفجار ابرنواختري ستاره، اين فلزها در فضاي کيهان پراکنده شده‌اند. همچنين برخي از اين فلزهاي سنگين اصلاً در اثر همجوشي هسته‌اي که در درون ستاره‌ها اتفاق مي‌افتد توليد نمي‌شوند، بلکه فرآورده‌ي انفجار ابرنواختري ستاره هستند. غالباً ستاره‌هاي نسل بعدي که از بازمانده‌هاي انفجار ابرنواختري تشکيل شده‌اند، حاوي مقدار زيادي عناصر فلزي هستند.
پژوهش‌هاي قبلي به اين نتيجه رسيده بودند که مسن‌ترين ستاره‌ها 13.6 ميليارد سال قبل ايجاد شده‌اند؛ يعني 200 ميليون سال پس از مهبانگ. در علم کيهان‌شناسي اصطلاحاً به اين زمان سپيده دم کيهاني (Cosmic Dawn) گفته مي‌شود. اخترشناسان هنوز اولين ستاره‌ي به وجود آمده در عالم را کشف نکرده‌اند. اما ستاره‌هايي را يافته‌اند که مقادير بسيار ناچيزي از فلز دارند و احتمالاً بلافاصله پس از مرگ ستاره‌هاي نسل اول و با هيدروژن و هليوم آن‌ها ايجاد شده‌اند. اين ستاره‌ها در ناحيه‌ي بيروني کهکشان راه شيري رصد شده‌اند، ناحيه‌اي که به «هاله‌ي نوري» (Halo) موسوم است.
با اين وجود، پژوهش‌هاي قبلي نشان مي‌داد که ستاره‌هايي با درصد بسيار کم فلزها مي‌بايست بيشتر در بالا و پايين صفحه‌ي مرکز کهکشان يا همان ناحيه‌ي برآمدگي (Bulge) ديده شوند و احتمال وجود آن‌ها در هاله‌ي نوري کم است. زيرا اساساً برآمدگي کهکشان‌ها مرکز زايش ستاره‌هاست و بيشترين گاز هيدروژن و غبارهاي کيهاني در اين ناحيه از کهکشان‌ها تجمع پيدا کرده‌اند.
ستاره‌هايي که از دوران سپيده‌دم کيهاني به جا مانده‌اند:
تاکنون دانشمندان نتوانسته‌اند ستاره‌هايي با فلزهاي بسيار کم را در برآمدگي کهکشان راه شيري کشف کنند. اين موضوع دلايل مختلفي دارد. يکي از آن‌ها اين است که کره‌ي زمين در ناحيه نسبتاً دوري از برآمدگي مرکزي کهکشان راه شيري واقع شده است. محلي که سياره‌ي ما در آن قرار دارد، تقريباً نزديک به هاله‌ي نوري کهکشان است. به دليل وجود مسافت بسيار طولاني و وجود اجرام بسياري در ميان کره‌ي زمين و برآمدگي کهکشان، ما نمي‌توانيم به درستي به جستجو در اين ناحيه بپردازيم.
از طرف ديگر، اکثريت قريب به اتفاق ستاره‌هايي که در برآمدگي راه شيري آناليز شده‌اند، حاوي مقدار زيادي عنصرهاي فلزي هستند. زيرا همان طور که گفته شد، برآمدگي مرکزي کهکشان‌ها مرکز زايش ستارگان است. از طرفي مرگ ستاره‌ها در اثر انفجار نيز اتفاقي است که در اين ناحيه زياد رخ مي‌دهد.
در واقع ستاره‌ها با هر بار انفجار، محيط پيرامون خود را غني از فلز مي‌کنند و ستاره‌هاي بعدي در هنگام شکل‌گيري، اين فلزها را درون خود جاي مي‌دهند. مرکز کهکشان‌ها از 1 تا 2 ميليارد سال پس از شکل گيري کهکشان‌ها، محيط‌هايي سرشار از عنصرهاي فلزي و سنگين شدند. لوئيس هاوز (Louise Howes)، اخترشناس دانشگاه لوند در کشور سوئد که اين پژوهش‌ها را با همکاري دانشگاه ملي کانبرا در کشور استراليا دنبال مي‌کند مي‌گويد: «با وجود چنين شرايطي، جستجوي ستاره‌هاي نسل اول در برآمدگي کهکشان، مانند جستجو براي يافتن يک سوزن در انبار کاه است.»
هم اکنون هاوز و همکارانش به دنبال يافتن ردي از ستاره‌هاي دوران سپيده‌دم کيهاني در برآمدگي مرکزي کهکشان راه شيري هستند. هاوز مي‌گويد:«اين ستاره‌ها، مسن ترين ستاره‌هايي هستند که تاکنون در کهکشان ما کشف شده‌اند.»
منبع:
Space
کهکشان راه شیری
کهکشان خواری
منابع مفید:
تصادف کهکشان‌ها- دانشنامه
کهکشان راه شیری دانشنامه
مرگ ستارگان
خوشه های ستاره ای
ستاره های دوتایی
ستارگان متغیر
هاله داغ کهکشان
ماده تاریک
خورشید: نزدیک ترین ستاره
تولد ستارگان
فضای میان ستاره ای
انواع ستاره-دانشنامه
تولد ستارگان - دانشنامه
خورشید - دانشنامه
ستاره نوترونی
-دانشنامه
تلسکوپ فضایی هابل
-دانشنامه
Universe Today
Space: Milky way Galaxy facts
Space: History of the universe
Louise Howes
Supernovae