آزمایشگاه ملی لورنس لیوِر مور در ایالات متحده نقش مؤثری در فیزیک تجربی بازی میکنند. آنها این روزها به دنبال گریزانترین ذرات در طبیعت هستند که ما آنها را ماده تاریک مینامیم. آنها از یک مخزن نزدیک یک مایلی تپههای داکوتای جنوبی استفاده میکنند. این آزمایشگاه زیر زمینی زنون (LUX) در پژوهشکده زیر زمینی استنفورد به عنوان یکی از حساسترین آشکارسازهای جهان در نوع خود میتواند ماده تاریک را شناسایی کند. اینگونه فرض میشود که ۸۰ درصد جرم عالم از این ماده تشکیل شده است. فیزیکدانان بر این باورند که ماده تاریک پاسخ کلیدی تعدادی از چالش برانگیزترین سؤالاتی هستند که در فیزیک با آنها روبرو شدهایم. بااین حال بعید است چنین مادهای در صورت وجود، بهطور مستقیم مشاهد شود.
آدام برنشتاین سرپرست این بخش از آزمایشگاه و آشکارساز میگوید:«هیجان انگیز است که ما بخشی از تیمهای بین المللی هستیم که شانس شناسایی مستقیم اندرکنشهای ذره ماده تاریک کیهانی را دارند.» آشکارسازهای زنون و آرگون طراحی شبیه نمونههای پرتو گاما و نوترون دارند.
این آزمایشگاه ظرف بیش از سه سال ساخته شده و در جولای ۲۰۱۲ تیمی از پژوهشگران، مهندسین و تکنسینها در این آزمایشگاه در عمق ۱۴۵۵ متری زمین کار میکنند. یعنی نزدیک به یک مایلی جبه این آزمایشگاه حساس از تابش کیهانی که سطح زمین را دائماً بمباران میکند، در امان است. این تابش ممکن است اثر ضعیف ماده تاریک را خنثی کرده و آشکارساز نتواند آن را شناسایی کند. همچنین این آزمایشگاه باید از تابشهای خنثای اطراف صخرههای سنگی هم در امان بماند. به همین دلیل است که در مخزنی عاری از ماده فولادی به طول ۶ متر و قطر ۷.۲ متر قرار داده شده است. این مخزن با ۷۰ هزار گالن آب دوبار یونیزه شده فوق-خالص پُر شده که حفاظی ست در برابر تابش گاما و نوترونها.