گروهی تحقیقاتی در چین توانسته‌اند با استفاده از کلاژن به دست آمده از پوست ماهی تیلاپیا روند بهبود زخم پوستی در موش‌ها را سرعت بخشند. 

کلاژن پروتئین ساختاری اصلی از بافت هم‌بند است و تأثیر آن در بهبود زخم‌ها به خوبی اثبات شده است. تا به حال برای منبع این ماده تمرکز بر پستانداران مانند خوک یا گاو بوده است اما این پستانداران می‌توانند از طریق ناخالصی‌های پروتئینی سبب انتقال بیماری شوند. در این مورد استفاده از کلاژن ماهی خطر کمتری به همراه دارد زیرا ماهی‌ها به طور کلی عوامل عفونی متفاوتی در مقایسه با انسان‌ها دارند. پوست ماهی تیلاپیا همچنین ماده‌ی اولیه‌ای بسیار در دسترس است. 

به منظور بررسی بیشتر، تیمی به سرپرستي Jiao Sun در دانشکده پزشکی Shanghai Jiaotong به طور شیمیایی کلاژن را از تیلاپیا استخراج کردند تا اسفنجی تولید کنند که آن را به صورت نانوالیاف ببافند. آزمایش‌ها نشان داد که این نانوالیاف خواص فیزیکی مناسب برای استفاده در بهبود زخم را دارند، از جمله استحکام کششی بالا که باعث می‌شود با حرکت پوست این الیاف یکپارچگی خود را حفظ کنند. این الیاف همچنین هیدروفیل (آب‌دوست) و پایدار حرارتی هستند؛ کلاژن ماهی تشکیل دهنده‌ی این الیاف دمای دناتوراسیون ۴۵ درجه سانتیگراد دارد، به این معنا که شکل خود را در درجه حرارت بدن (۳۸ درجه سانتیگراد) از دست نمی‌دهد. آزمایش‌های بیشتر نشان داد که کلاژن ماهی هیچ پاسخ ایمنی در موش‌ها ایجاد نمی‌کند. بنابراین محققان نانوالیاف را روی زخم های آنها استفاده کردند تا روند بهبود را مورد بررسی قرار دهند. زخم‌های در تماس با نانوالیاف نسبت به زخم‌هایی که در تماس با آنها نبودند سریع‌تر بهبود پیدا کردند.

Tilapia

به گفته‌ی Giuseppe Tronci متخصص مواد زیستی دانشگاه Leeds انگلستان، چیزی که باعث ارزشمندی این کار تحقیقاتی شده است در دسترس بودن ماده‌ی اولیه و همچنین تأثیرات این روش بر مقرون به صرفه شدن روش‌های درمانی زخم‌های مزمن است. با توجه به داده‌های in-vivo به دست آمده، می‌توان دید که قابلیت بازسازی پوست در این مواد چه میزان متفاوت از پانسمان‌های پوستی موجود مانند Promogran شرکت Systagenix یا Biostep شرکت Smith & Nephew است. وی توضیح می‌دهد: «من همچنین علاقه‌مندم بدانم این مواد چه خواص ژلی در شرایط فیزیولوژیکی نشان می‌دهند و ساختار کلاژن (مارپیچ سه گانه، فیبریل) در مش حاصل تا چه حد حفظ می‌شود. این دو موضوع برای بهبود زخم‌ها بسیار مهم هستند و باید بررسی شوند.»

به گفته‌ی Xiumei Mo روش درمان زخم با پایه‌ی کلاژن احتمالاً تجاری خواهد شد، اما قبل از آن انجام آزمایش بر روی حیوانات بزرگتر لازم است و تیم تحقیقاتی اکنون روی این موضوع کار می‌کند. همچنین تیم مشغول اصلاح نانوالیاف به دست آمده از ماهی است تا به آنها خواص ضد میکروبی داده شود.  

منبع:

ACS: Applied Materials and Interfaces

Scientific American

منابع مفيد:

ماهي هاي باهوش

کشف اولين ماهي خونگرم

خط جانبي در ماهيان

سنتز پروتئين

نوارهاي پانسمان هوشمند

کلاژن - ويکي پديا

تيلاپيلا