نسبيت خاص
در اين مطلب مثالي از نسبيت خاص مطرح ميکنيم و به سادگي با استفاده از هندسه به فرمول تأخير زماني با همان شکل تبديلات لورنتس ميرسيم. فضاپيمايي را در نظر بگيريد که در حين حرکتش در ارتفاعهاي پايين زير جوهاي مياني از ديد ناظر بيروني روي زمين، فاصله دو شهر را طي ميکند. سرنشينان اين فضاپيما از ساعت خودشان براي اندازه گيري سيگنال رفت و برگشتي بين دو بال استفاده ميکنند. فرض ميکنيم دو بخش از فضاپيماي غول پيکر ما بايد باهم در ارتباط باشند. ... زمان رفت و برگشت سيگنال است.
ولي روي زمين کمي اندازه گيري فرق دارد. زمان بيشتري طول ميکشد تا سيگنال اين مسير به ظاهر مستقيم را از ديد ناظر روي زمين طي کند. V سرعت نسبت به زمين است.
حال ببينيم در فرمولبندي چه اتفاقي ميافتد. مطابق شکل بالا براحتي ميتوانيم از قاعده مثلث قائم الزاويه استفاده کنيم. ناظر زميني اينگونه زمان را اندازه ميگيرد:
(۱)
براي اينکه از دست راديکال خلاص شويم و صورت بهتري بدست آوريم:
(۲)
با يک عمليات جبري ساده:
(۳)
سپس:
(۴)
ميتوانستيم فرمول رو در معادله ۳ نگه داريم ولي در فيزيک، هميشه حدسهايي ميزنيم که يک فرمول ممکن است به روابطي ممکن است شبيه باشد که از ابتدا در مسئله داشتيم و ميتوانيم معادله را خلاصه تر بنويسم و يا تعبير فيزيکي داشته باشيم. در معادله ۴ صورت کسر همان زمان اندازه گيري شده از ديد ناظر داخل سفينه است. پس زماني که اين دو ناظر اندازه ميگيرند به اندازه عکس راديکالي که در (۴) ميبينيد متفاوت است.
ما در اينجا با مثال سادهاي همان فرمولي را بدست آورديم که به تبديلات لورنتس براي زمان يا همان تأخير زماني معروف است.