انگل «تریپانوزوما بروسای» (Trypanosoma Brucei) - که موجب بیماری خواب آفریقایی (African Sleeping Sickness) میشود -مانند دزد پنهانی فعالیت میکند. هر زمان سلولهای ایمنی میزبان به منهدم کردن انگل نزدیک میشوند این انگل با تغییر آرایش و تغییر ظاهر «دی. ان. ای» (DNA) از سلولهای ایمنی فرار میکند.
بهگزارش ساینس دیلی (Sciencedaily) استراتژی بقای این انگل به تغییر سطح پوششی آن وابسته است.
ژنهایی که پوشش را کد میکنند – که شامل مجموعهای از مولکولها با نام «گلیکوپروتئین» میشود – در نواحی 15 تا 20 انتهای کروموزوم قرار دارند.
وقتی سیستم ایمنی میزبان در آستانهی کشتن انگلها است بعضی انگلهای باقیمانده این پوشش را تغییر داده موج جدیدی از آلودگی ایجاد میکنند. در طول این بازی موش و گربه سیستم ایمنی بر انگل فایق نشده و قربانی میمیرد.
در سال 1386 (2007 میلادی) «جرج الف. م. کراس» (George A. M. Cross) رئیس «آزمایشگاه مولکولی انگلشناسی» و «اولیور دریسن» (Oliver Dreesen) دانشجوی پیشین پستدکترای این آزمایشگاه، مدلی را منتشر کردند که بیان میکرد طول «تلمراز» - که دو انتهای کروموزومها را میپوشاند- فراوانی تغییر پوشش انگل را کنترل میکنند.
وقتی «تلومراز» خیلی کوتاه شود در درون یا نزدیکی ژن گلیکوپروتئین برش حاصل شده و تغییر آرایش آغاز میشود.
بهگفتهی «اولیور دریسن» (Oliver Dreesen) - که هماکنون در مؤسسهی زیستپزشکی در سنگاپور مشغول است - براساس مشاهدههای سال 1386 (2007 میلادی) پیشبینی میکنیم که «دی. ان. ای» (DNA) دو زشتهای بعد از این تغییر آرایش صورت میگیرد اما هنوز این امر ثابت نشده است.
این محقق میافزاید محققان دیگر نیز روی مدلهای مختلف کار کردهاند. آنها با استفاده از آنزیم برش «دی. ان. ای» (DNA) دورشتهای مخمر دریافتهاند که برش در «دی. ان. ای» (DNA) دو رشتهای بالادست ژن« گلیکوپروتئین» موجب افزایش فراوانی تغییر آرایش پوشش سطحی تا 250 بار میشود.
بهگفتهی محققان این یافتهی جالبی است زیرا تبدیل دوگانهی ژن (Duplicative Gene Conversion) راهی است که «ترانسپوزومها» نیز پوشش سطحی خود را با آن تغییر میدهند.
همچنین سلولهای تولیدکنندهی آنتیبادی با نام لنفوسیت B با برش و تغییر آرایش «دی. ان. ای» (DNA) خود بهمنظور تخریب واقعی تعداد نامحدود سلولهای مهاجر از این روش استفاده میکنند.
تیم محققان دریافتند بهمنظور اینکه تبدیل دوگانهی ژن رخ دهد برش «دی. ان. ای» (DNA) دورشتهای بهطور طبیعی و بهویژه در ناحیهی بالادست ژن گلیکوپروتئین برش مییابد.
با وجود تردید در اهمیت این ناحیه در تغییر پوشش سطحی برای مدت طولانی این موضوع هیچگاه آزمایش نشده بود. |