آكوستيك در فيزيك صوت مورد بررسي قرار ميگيرد. در ساختمانها كيفيت و ميزان كنترل صوت در داخل ساختمان بسيار اهميت دارد. باعث ميشود كه صدا داخل سالن كنسرت پيچيده و پديدهي اكو (تكرار نامطلوب صدا) و دفترها را كاهش دهد. آكوستيك صداي محيط خارجي را بخصوص در دفترهاي كاري و آپارتمانها سد ميكند.
اگر به سالنهاي سخنراني يا ساختمانهاي بزرگ رفته باشيد تا به موسيقي رفته باشيد، شايد توجه كرده باشيد كه در بعضي جاها صدا پخششده و كر كننده ميشود. گويي در همان رديف اول نشسته باشيد. همين مسأله در طراحيهاي آكوستيك سالنها مورد استفاده قرار ميگيرد. صدا ممكن است تغيير كند صداي كساني كه روي «صحنه» هستند و نيز بلندگوها پخش ميشود، در كُل تالار يا سالن پخش ميشود. بخشي از صدا از سطوح سخت ديوارهها و سقف بارتابيده ميشود. در سالنهاي بزرگ اين امر باعث پديدهاي بهنام «طنين» ميشود. اين طنين را بهصورت «اكو» ميتوانيد بشنويد كه صداي اصلي را تغيير ميدهد. به همين دليل در بخشهايي از سالن صدا چندان خوب شنيده نميشود و برعكس در جاهايي بسيار بلند است.
سالنهاي كنسرت خوب
سالنهايي كه خوب طراحي ميشوند، بازتابهاي ناخواسته و نامطلوب و اكوها را حذف كرده و كيفيت صداي خواننده يا سخنران را افزايش ميدهد. اين كار توسط مهندسي صدا و طراح داخلي سالن، اتاق و ديوارها انجام ميشود. آنها از در جاهايي كه صدا امكان اكو شدن داشته باشد، از مواد جذبكنندهي صدا استفاده ميكنند.
| شكل 1- سالن كنسرت موسيقي |
مسائل مذكور براي سالنهاي همايش و سخنراني در دانشگاهها هم مورد توجه قرار ميگيرد چراكه استاد بايد صداي دانشجويان را در جلسهي مربوطه بشنود. اگرچه كيفيت صدا مانند سالنهاي كنسرت و بخصوص تأتر چندان مهم نيست، ولي بايد در حدي باشد كه مانع «اكو» و اثرات مشابه شود.
| شكل 2- سالن همايش و سخنراني |
و گاهي امكانات ديگري هم لازم ميشود تا استاد فيزيكي مثل دو فيزيكدان فقيد و معلم بزرگ به نامهاي فاينمن(Feynman) يا لوين (Lewin) براي فهم بهتر فيزيك دست به كارهاي عجيبي مثل اين تصوير بزنند! | شكل3- پروفسور لوين در حين تدريس! |
در حين ساختن دفترهاي داخل ساختمان كه «پارتيشن» (محيطهاي جداكنندهي اداري) اغلب مشكل نويز از مكالمات ديگران و فعاليتهاي داخل فضاي مذكور در اين واحدها وجود دارد (شكل3). كيفيت به اندازهي نويز ايجاد شده مهم نيست. | شكل4 - پارتيشن |
معمولاً موزاييكهاي جذب صداي نرم در سقف اتاقها استفاده ميشوند. بالاخره يك قاليچه براي كاهش نويزهاي اضافي اضافه ميشود. محيطهاي كارخانهاي مشكلات زيادي با صداهاي اطراف خود دارند. واقعاً مشكل است كه مادهي جذبكنندهي صدا در اين نوع محيطها مورد استفاده قرار گيرد. در برخي از كارخانهها كارگران بايد از گوشيهايي استفاده كنند تا صداي زياد آنها را اذيت نكند. نويزهاي بيروني بيشتر در محيط زندگي اهميت پيدا مي كنند. ولي در بيرون از محيط كاري هم ممكن است ساخت و سازي باشد و ماشينها صداي مزاحمي ايجاد كنند. با استفاده از ديوارهاي سد كنندهي صدا اتاق يا ساختمان را از اين مشكل دور كرد. متأسفانه اين نوع ديوارها چندان هم كارآمد نيستند. در آپارتمانها ديوارها ممكن است نازك باشند، بهطوريكه ميتوانيد صداي مكالمهي ديگران را در واحد كناري بشنويد. حتي اگر ديوارها عايق بهتري هم براي صدا باشند، صداهاي فركانس كوتاه «بم» (Bass) از ضبط استريو از اين ديوارها خواهد گذشت. دانشمندان همچنان در حال كار روي ابزارهاي حذف صداي الكترونيكي هستند كه ميتواند ديوارها را عايق صوتي كند. متأسفانه تا الان به نتيجهي كاملي نرسيدهاند. |