کاوش‌ها و گرفت‌ها
اتمسفر ماه:
ماه يک اتمسفر بسيار رقيق دارد. اين اتمسفر در واقع لايه‌اي نازک از ذرات گرد و غبار است که قرن‌هاست بدون تغيير اطراف ماه را احاطه کرده است. به دليل اينکه ماه فاقد اتمسفر نسبتاً غليظي است، اختلاف دماي شب و روز در اين قمر زياد است. در روزها که خورشيد بر سطح ماه مي‌تابد، دما در حدود ۱۳۴ درجه‌ي سلسيوس است و در همين زمان، نيمکره‌ي ديگر ماه (شرقي يا غربي) که در تاريکي شب قرار دارد، دماي منفي ۱۵۳ درجه‌ي سلسيوس را تجربه مي‌کند.
ويژگي‌هاي مداري:
فاصله‌ي متوسط تا زمين: ۳۸۴۴۰۰ کيلومتر
حضيض (کم ترين فاصله تا زمين): ۳۶۳۳۰۰ کيلومتر
اوج (بيشترين فاصله تا زمين): ۴۰۵۵۰۰ کيلومتر
مدارهاي زمين و ماه:
نيروي گرانش ماه، به زمين نيز وارد مي‌شود و آثار خود را در قالب جذر و مد آب‌هاي سطحي زمين نشان مي‌دهد. اين جذر و مدها در مقياس بسيار کوچک‌تر، براي درياچه‌ها، اتمسفر و پوسته‌ي زمين هم رخ مي‌دهند. بالا آمدن سطح آب‌ها را مد و پايين رفتنشان را جذر مي‌گوييم. سطحي از زمين که نزديک ترين فاصله را تا ماه دارد، دچار مد مي‌شود و به دليل وجود خاصيت اينرسي، دورترين نقطه به سطح ماه نيز دچار مد مي‌شود. مناطقي که در ميان اين دو ناحيه وجود دارند، جذر را تجربه مي‌کنند.
نيروي گرانش ماه همچنين سرعت حرکت زمين در مدارش را کاهش داده است. بررسي‌ها نشان مي‌دهند که مدت حرکت زمين در مدارش، در هر قرن، حدود دو ميلي ثانيه کاهش پيدا مي‌کند. همچنين کره‌ي ماه در حال دور شدن از زمين است. همه ساله شعاع مدار ماه در حال بيشتر شدن است، به طوري که فاصله‌ي زمين و تنها قمرش در هر سال، ۳.۸ سانتي متر بيشتر مي‌شود.
بررسي‌هاي اخترشناسان نشان مي‌دهد که نيرويي که از زمين بر ماه وارد مي‌شود، باعث شده اين قمر از شکل کاملاً کروي به شکل بيضوي درآيد. يعني ماه شبيه دايره‌اي است که دچار کشيدگي‌ها و بي‌نظمي‌هايي شده باشد. وجود ماه يک عنصر کليدي در تشکيل حيات بر روي سياره‌ي زمين محسوب مي‌شود، زيرا نيروهايي که ماه به زمين وارد مي‌کنند برروي گردش زمين روي محورش نيز تأثير گذاشته و آب و هوا را تا حدي متعادل و با ثبات مي‌گرداند.
ماه گرفتگي:
در همه‌ي گرفتگي‌ها، ماه و زمين و خورشيد در يک راستا قرار مي‌گيرند. در مورد ماه گرفتگي، زمين دقيقاً در ميان خورشيد و ماه واقع مي‌شود و سايه‌اش روي ماه مي‌افتد. ماه گرفتگي‌ها فقط هنگامي اتفاق مي‌افتند که ماه در حالت بدر (کامل) باشد. خورشيدگرفتگي نيز هنگامي‌رخ مي‌دهد که ماه در بين خورشيد و زمين قرار گيرد. در اين شرايط سايه‌ي ماه روي کره‌ي زمين مي‌افتد. اين حالت فقط در هنگامي رخ مي‌دهد که ماه در حالت محاق (ماه نو) باشد.
فصل‌ها:
محور کره‌ي زمين نسبت به صفحه‌ي دايره‌البروجي انحرافي دارد که موجب مي‌شود نيمکره‌هاي شمالي و جنوبي در مواقع خاصي از سال، نور خورشيد را بيشتر به طور مستقيم و يا مايل دريافت کنند، اين پديده باعث ايجاد فصل‌ها مي‌شود. انحراف محوري کره‌ي زمين ۲۳.۵ درجه است. اين مقدار براي قمر ماه فقط ۱.۵ درصد است. اين يعني روي ماه فصل‌ها تشکيل نمي‌شوند. به همين دليل مناطقي در ماه هستند که دائماً تحت تابش آفتاب قرار دارند و مناطقي هم وجود دارند که در سايه‌ي هميشگي به سر مي‌برند.
پژوهش و کاوش:
برخي از مردمان باستان ماه را ظرف غول پيکري از آتش تصور مي‌کردند، در حالي که گروهي ديگر آن را آينه‌اي بزرگ در آسمان مي‌دانستند که شهرها و سرزمين‌هاي روي سياره‌ي زمين را نشان مي‌دهد. اما يونانيان باستان دريافته بودند که ماه در مداري به دور کره‌ي زمين مي‌گردد و در حقيقت نور خورشيد را بازتاب مي‌کند. آن‌ها همچنين اعتقاد داشتند که نقاط تاريک ماه، درياهاي ماه و نقاط روشن زمين‌هاي ماه هستند. نام درياها هنوز هم بر دشت‌هاي هموار سطح ماه باقي مانده است.
اولين اخترشناسي که ماه را با تلسکوپ رصد کرد، گاليلئو گاليله بود. او در سال ۱۶۰۹ سطح ماه را تقريباً کوهستاني توصيف کرد. اين توصيف با تصوري که مردم زمان او از سطح ماه داشتند بسيار متفاوت بود. مردم سطح ماه را صاف و صيقلي مي‌پنداشتند.
در سال ۱۹۵۹، اتحاد جماهير شوروي سابق فضاپيمايي را به ماه فرستاد تا از سطح ديده نشده‌ي اين قمر تصويربرداري کند. سپس در سال ۱۹۶۹ اولين فضانورد از کشور امريکا پا بر روي ماه گذاشت. بدون شک اين مأموريت به همراه 5 مأموريت بعدي ناسا که فضانورداني را به ماه فرستاد، مهم ترين افتخار اين سازمان در حوزه‌ي فضا است. فضانوردان توانستند در مجموع ۳۸۲ کيلوگرم خاک و سنگ را از ماه به زمين بياورند تا مورد بررسي و آزمايش قرار گيرند. تا امروز، ماه تنها جرمي است که انسان توانسته بر آن قدم بگذارد. ساير اجرام سماوي توسط روبات‌ها و کاوشگرها بررسي شده‌اند.
پژوهش‌ها درباره‌ي ماه، پس از مدتي وقفه دوباره در دهه‌ي ۱۹۹۰ توسط ايالات متحده از سر گرفته شد. دو کاوشگر به نواحي قطبي ماه فرستاده شدند تا وجود آب در اين قمر را بررسي کنند. سرانجام در سال ۲۰۰۹ جريان‌هايي در سطح ماه ديده شد که احتمال دارد ناشي از بالا آمدن آب از زير سطح ماه باشد. در سال ۲۰۱۱ مدارگرد LRO نقشه‌ي کاملي از سطح ماه را تهيه کرد. در سال ۲۰۱۳ کشور چين اولين روبات ماه‌نورد خود را روي اين قمر نشاند. در سال ۲۰۱۴ اولين کاوشگر خصوصي به ماه فرستاده شد تا به حفاري در سطح اين قمر بپردازد. محققان پيش بيني مي‌کنند اگر کاوش‌هاي فضايي از حالت پروژه‌هاي ملي و کشوري خارج شده و بيشتر وارد بخش خصوصي شود، رونق تازه‌اي در حوزه‌ي پژوهش‌هاي علمي را شاهد خواهيم بود.
منبع:
Space
منابع مفید:
راز ناپدید شدن غبار
نظریه انقلابی شکل گیری منظومه شمسی
زمین: مروارید منظومه شمسی
زمین ساختار و مشخصه ها
ماه: دانشنامه
زمین شناسی ماه: دانشنامه
ماه و ذرات بنیادی: دانشنامه
Moon:NASA (صفحه چند رسانه‌ای و اطلاعات دقیق و نقشه سه بعدی ماه)
Moon: nineplanets.org
Moon: X-ray Scan
Moon's Core: Discovery.com
Moon:NASA (اطلاعات دقیق مداری و گرفت های ماه)