تحقیقات کنونی
با شروع قرن حاضر محققان مجدداً تحقیقات خود در مورد هورمسیس تابش را شروع کردهاند و از LDR برای درمان بیماریهای بسیاری در حیوانات آزمایشگاهی استفاده کردهاند.
مطالعات مختلف بر روی موشها نشان داده است که قرار گرفتن در معرض تابش با دوز کم آنها را در مقابل اثرات مخرب دوز کشندهي اشعهی X محافظت میکند و از آسیب رسیدن به DNA و مرگ و میر این جانداران جلوگیری میکند.
اثری مشابه در مورد تابش به جنینها دیده شده است. تابش اشعههای مربوط به حادثهي چرنوبیل به موشهای باردار در دوزها و انواع مختلف آسیبی به نوزادان موشها نرساند. محققان همچنین دریافتند که وضعیت سلامت DNA و گلبولهای سفید خون موشهایی که تحت این تابش قرار گرفته بودند در بلند مدت بهتر از موشهایی است که در معرض تابش قرار نگرفته بودند.
در سالهای اخیر ثابت شده است که LDR در جلوگیری از عوارض دیابت تأثیرگذار است. مطالعات نشان داده است که زخمهای موشهای مبتلا به دیابت با دریافت دوز پایین اشعه زودتر درمان میشوند. همچنین آزمایشها بر روی سایر جوندگان ثابت کرده است که تابش در مقادیر بسیار پایین سبب جلوگیری از آسیب به کلیه، که یکی از شایعترین عوارض دراز مدت دیابت است میشود.
مطالعاتی از این دست نشان میدهد که ممکن است مدل خطی بدون آستانه غلط باشد و احتمالاً دُزهایی بالاتر از حد نرمالی که همیشه هستند و پایینتر از آستانهی مضر بودن وجود دارند که درواقع برای سلامتی افراد مفید است.
تابش چه فوایدی دارد؟
به طور معمول، ما در معرض میزان کمی تابش از فضا و از خود زمین هستیم. مکانیزمهای طبیعی ترمیم سلول برای حل این مسئله تکامل پیدا کردهاند. سیستمهای آنزیم سلول، غشاهای آسیب دیده و DNA جهش یافته را ترمیم میکنند.
میزان تابش LDR کمی بالاتر از تابش زمینهی طبیعی در اطرافمان است. محققین معتقدند LDR با قویتر کردن مکانیزم داخلی سلولها برای خود ترمیمی به بدن سود میرساند. در واقع اگر تابشی به آنها صورت نگیرد، سیستم دفاعی آنها به اندازهی زمانی که در معرض تابش هستند درمقابل انواع بیماریها قوی نخواهد بود.
موضوع هورمسیس تابش در بحث مربوط به اثرات منفی اشعهی X در سیتیاسکن روی بیمار بین متخصصین پزشکی نیز عنوان میشود. البته هنوز بحث در این باره ادامه دارد.
این موضوع بسیار پیچیده است. میزان بهینهی تابش برای هر فرد احتمالاً بستگی به مجموعهای از عوامل از جمله ژنتیک، سن و حتی شیوهی زندگی وی دارد. همچنین برای یک شخص این میزان بهینهی تابش ممکن است در شرایط جسمانی و سلامتی متفاوت فرق داشته باشد.
این دلایل باعث میشوند که مسئلهی تابش در علم پزشکی بسیار پیچیده باشد. شاید به همین دلیل باشد که اخبار زیادی در مورد احتمال مفید بودن این تابشها نمیشنوید. با این حال در متون علمی تعداد مطالعات مربوط به هورمسیس تابش در طول سه دههی اخیر به طور پیوسته در حال افزایش بوده است.
کاربرد اشعه در پزشکی
بعضی از محققین درحال بررسی تأثیرات LDR بر جمعیت انسانها هستند. به تازگی یک مطالعه در این باره نشان داده است که سرطان ریه در ایالات متحدهی امریکا که افراد تحت تابشهای حاصل از آزمایشهای هستهای و یا استخراج اورانیوم قرار میگیرند شیوع کمتری دارد.
با این حال اکثریت جامعهی پزشکی همچنان در این زمینه متقاعد نشدهاند. طی یک بررسی در سال 2006 در آکادمی ملی علوم در مورد مطالعات انجام شده در این زمینه، نتیجهی حاصل این بود که شواهد لازم برای اثبات هورمسیس تابش در انسانها بسیار کم هستند. در این بررسی اشاره شد که اگر چه فواید LDR در بعضی از مطالعات گزارش شده است، جنبههای منفی این مسئله در طولانی مدت به خوبی بررسی نشده است، مشکلاتی مانند جهشهای ژنتیکی، مرگ سلولی یا سرطان.
به عنوان مثال، در آزمایشهايی که در آن سگها در تمام طول عمرشان در معرض LDR قرار میگرفتند، اگرچه بهبود ترمیم DNA و تکثیر سلولی در آنها مشاهده شد، با این حال میزان ابتلا به لوسمی در آنها افزایش پیدا کرد. به همین دلیل نمیتوان گفت LDR به طور کامل مفید یا به طور کامل مضر است و یا هیچ تأثیری بر سلامت انسان ندارد.
تحقیقات بسیار طولانی جهت درک کامل مزایا و مضرات LDR بر انسانها لازم است. گام بعدی این است که تحقیقات بیشتری بر روی اثر مقادیر مختلف LDR در پستانداران مانند سگ و خوک در سنین مختلف انجام شود. همچنین باید میزان مقاومت این جانداران در برابر ابتلا به بیماریها در مقایسه با حیواناتی که در معرض LDR نبودهاند مقایسه شود.
این تحقیقات میتوانند در شناخت بیماریهایی مثل سرطان، نحوهی گسترش آنها در بدن و مکانیزمهای دفاعی بدن در برابر این بیماریها کمک بسیار زیادی کنند.
مطلب قبلي
منبع:
David Warmflash
منابع مفيد:
پرتو ايکس
ماشين پرتو ايکس