دو جشن تولد در یک ماه، اتفاق بی نظیری است که فقط برای مریخ نورد های اسپریت و آپورچونیتی می تواند روی دهد. اسپریت هفته پیش، یک سالگی خود را در مریخ جشن گرفته و ماه آینده، دومین سالگرد فرودش را در زمین جشن خواهد گرفت. این اتفاق برای آپورچونیتی با شانزده روز اختلاف اتفاق می افتد. اسپریت تابستان 1382 که مقارن با نزدیک ترین ملاقات زمین و مریخ در چند ده سال اخیر بود، به سوی سیاره سرخ رهسپار شد و در ماه همان سال به مقصد رسید. این مریخ نورد قرار بود فقط 90 روز کار کند، اما طراحی فوق العاده و ساخت بی نظیرش سبب شد بتواند زمستان مریخ را نیز پشت سر بگذارد و هفت برابر بیشتر عمر کند. سال مریخی نزدیک به دو برابر سال زمین به طول می انجامد و از آن جا که فاصله مریخ تا خورشید بسیار بیشتر از فاصله زمین تا خورشید است، زمستان آن جا بسیار سخت تر و طولانی تر است. اسپریت در طول این یک سال مریخی توانسته هفتصد هزار تصویر به زمین مخابره کند، پنج هزار متر مسیر سنگلاخ را طی کند و بسیاری از سنگ ها و صخره های سر راه را سوراخ سوراخ کند و مورد آزمایش قرار دهد، شواهدی قاطع بر حضور آب جاری در گذشته مریخ به دست آورد، نشانه های بسیار زیادی در مورد فعالیت های شدید درون مریخ پیدا کند، از تپه هایی که رسیدن به آن ها رؤیایی بیش نبود، صعود کند و بسیاری دیگر از واقعیت های سطح مریخ را نمایان سازد. البته اطلاعات مشابهی که مریخ نورد دوم (آپورچونیتی) از آن سوی مریخ ارسال کرد، نشان داد این نشانه ها در همه جای مریخ وجود دارد و منحصر به یک منطقه خاص نیست. به منظور گرامی داشت یک سالگی مریخی فعالیت اسپریت، ناسا چند تصویر جدید از این مریخ نورد را منتشر کرده است. این تصاویر که اسپریت را روی مریخ و در حال فعالیت نشان می دهد، به صورت ترکیبی ساخته شده اند. ابتدا تصاویر ارسالی اسپریت از مریخ، مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به ردچرخ های این مریخ نورد، ابعاد اجسام درون تصویر مشخص شد. سپس با استفاده از فناوری VPS (حضور مجازی در فضا)، مدلی واقعی از اسپریت با ابعاد متناسب تصویر تهیه شد و در نهایت آن تصویر ساخته شد. VPS، فناوری جدیدی است که از تلفیق جلوه های ویژه هالیوودی با ابزارهای تحلیل تصاویر به دست آمده و نمایی را تولید می کند که گویی شما در آن جا ایستاده اید و این منظره را نگاه می کنید. این فناوری به دانشمندان امکان می دهد محل عملیات مریخ نورد را بهتر بشناسند و نسبت به برنامه ریزی مأموریت آن بهتر عمل کنند.
مریخ نورد ها تا کی به فعالیت خود ادامه می دهند؟
مریخ نورد های اسپریت و آپورچونیتی قرار بود 90 روز کار کنند، ولی الان هفتصد روز است مشغول کار هستند و هنوز مثل روز اول می توانند به فعالیت خود ادامه دهند. در طول این دو سال اتفاق های زیادی روی داد که نزدیک بود آخر کار آن ها را رقم بزند. یک بار یک تکه سنگ درون یک بازو گیر کرده بود و دانشمندان هر کاری کردند نتوانستند آن را خارج کنند، تا این که به طور اتفاقی سنگ قل خورد و از بازو خارج شد. سلول های خورشیدی که تنها منبع تأمین انرژی این مریخ نورد ها هستند، به مرور غبارآلود می شوند و انرژی تولیدی شان کاهش می یابد. اما در تابستان امسال به شکلی اتفاقی، چند گرد باد به هنگام ظهر پدید آمدند و غبارها را جارو کردند. در حال حاضر، هر دو مریخ نورد در کمال صحت و با انرژی کامل به کار خود ادامه می دهند. با توجه به این که این دو مریخ نورد، زمستان طولانی مریخ را نیز پشت سرگذاشته اند، به نظر می رسد حالا حالاها با مشکلی مواجه نشوند. اما این مأموریت که 20 ماه بیشتر از زمان پیش بینی شده به طول انجامیده، انرژی و بودجه بسیار زیادی را در دفتر مطالعات مریخ ناسا به خود جذب کرده و برنامه های بعدی مریخ را با تعویق مواجه کرده است. هنوز مشخص نیست آینده این مأموریت و دیگر برنامه های در دست مطالعه به کجا می انجامد.