رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش فاصله حداقلی بین دو ارزشیابی تکوینی و پایانی را شاخص برای کیفیت بالای ارزشیابی ذکر کرد.

به گزارش مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش، عبدالرسول عمادی در گردهمایی یک روزه رؤسای سنجش ادارات کل آموزش و پرورش که در اردوگاه شهید باهنر تهران برگزار شد، با اشاره به این مطلب که برای پی بردن به اهمیت ارزشیابی و سنجش، باید ابتدا وظیفه نظام آموزشی را موردبررسی قرار دهیم، گفت: از نظام‌های آموزشی، معمولاً دو تلقی وجود دارد: تلقی اول، معلم محوری است و در این فرآیند معلم آموزش‌ءدهنده و دانش آموز تنها فراگیرنده است، بنابراین معلم فعال و دانش آموز منفعل است و در این نوع نظام آموزشی انتظار می‌رود معلم دارای خلاقیت باشد و فرض برآن است که این خلاقیت به دانش آموز منتقل شود، در نظام آموزشی معلم محور، معلم در یک زمان آموزش می‌دهد و در زمان دیگر از شاگرد می‌خواهد که آنچه را فراگرفته، بازگو کند.
 
وی خاطرنشان کرد: در روش آموزشی معلم محور، دانش آموز مانند مواد اولیه‌ای است که در اختیار معلم قرار دارد تا به هرشکل که می‌خواهد آن را تربیت کند، در این روش سنتی که برگرفته از مکتب خانه‌های قدیمی است، تصور بر این است تمام مطالب ارائه شده درست است و دانش آموز تنها باید یاد بگیرد و در ارزشیابی شرکت کند.
 
رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش گفت: تلقی دوم از نظام آموزشی، دانش آموز محوری است، در این روش، معلم یک واسطه و تسهیل‌گر فرآیند یادگیری است، معلم کمک می‌کند تا دانش آموز خودش مطالب را فرا گیرد او فقط بستر بروز خلاقیت دانش آموز را فراهم می‌کند.
 
عمادی با اشاره به روایتی که علم را شامل، مطبوع و مسموع می‌داند، گفت: علم مطبوع، ذاتی و درونی است و علم مسموع، علمی بیرونی و شنیدنی است، بنابراین علم حاصل عملکرد علم مطبوع و علم مسموع است.
 
رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: علم مسموع، سودمند نخواهد بود، مگر اینکه علم مطبوع و درونی وجود داشته باشد، بنابراین دانش آموز علاوه بر شنیدن، باید به مطالب گوش فرا دهد و با اراده معطوف به یادگیری، به مطالب ارائه شده توجه کند.
 
وی افزود: اگر دانش آموز به هر آنچه که در کلاس درس می‌شنود گوش فرا دهد، آزمون و امتحان برای او یک تنوع خواهد بود، زیرا فرآیند یادگیری به خوبی اتفاق افتاده است.
 
•          یادگیری مطلوب، نتیجه نظام آموزشی تلفیقی است:
 
رئیس مرکز سنجش، یادگیری مطلوب را نتیجه نظام آموزشی تلفیقی معلم محور و دانش آموز محور دانست و افزود: تأکید همزمان بر نقش معلم و دانش آموز، منجر به ظهور خلاقیت در دانش آموز خواهد شد و فرآیند یادگیری به صورت مطلوبی انجام می‌شود.
 
وی ارزشیابی در یک نظام آموزشی را دارای 4 سطح دانست و تصریح کرد: سطح اول، ارزشیابی از تأثیر نظام آموزشی در توسعه اقتصادی و رشد ملی است بنابراین، نظام آموزشی یک نظام مولد است و هر توفیقی در اقتصاد ملی حاصل شود، نتیجه ارزشیابی نظام آموزشی است .
 
عمادی ارزشیابی نقش نظام آموزشی در اقتصاد ملی را سه گونه دانست و افزود: در نظام‌های آموزشی که ارزشیابی با کیفیت پایین صورت می‌گیرد، به ازای هر دلاری که سرمایه گذاری شود 1 یا 2 دلار برداشت می‌شود، اما در نظام‌های آموزشی با ارزشیابی با کیفیت بالا به ازای هر دلاری که سرمایه گذاری می‌شود، 10 دلار برداشت می‌شود و در نظام‌های آموزشی، کشورهایی که ارزشیابی آن‌ها با کیفیت متوسطه انجام می‌شود در قبال هر دلار سرمایه گذاری 3 تا 4 دلار برداشت می‌شود.
 
رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش اظهار کرد: دومین سطح ارزشیابی، ارزشیابی عملکرد مدرسه است، همه بخش‌های آموزش و پرورش حاشیه و تنها مدرسه متن محسوب می‌شود، بنابراین، مجموعه عملکرد مدیر مدرسه، معلمان، مشارکت اولیا و مشارکت بخش‌های مختلف خارج از مدرسه و منابعی که مدرسه را تغذیه می‌کند مورد ارزشیابی قرار می‌گیرند، در اقتصاد کشورهای پیشرفته حداقل 40 درصد سرانه آموزشی به مدرسه تخصیص می‌یابد و 60 درصد در بخش پرداخت حقوق پرسنل هزینه می‌شود، در صورتی که در دیگر کشورها ، بیش از 90 درصد سرانه آموزشی در پرداخت‌های پرسنلی هزینه می‌شود.
 
وی سطح سوم ارزشیابی را مربوط به عملکرد معلم دانست و افزود: در این سطح، معلم صرفاً توسط مدیر در طول دوره ارزشیابی مورد بررسی قرار می‌گیرد و شواهدی جمع آوری می‌شود تا در پایان سال در مورد عملکرد او قضاوت شود.
 
عمادی خاطرنشان کرد: سطح چهارم و مهم‌ترین ارزشیابی، ارزیابی عملکرد دانش آموز است، کیفیت ارزشیابی در این سطح، تا حدود زیادی بستگی به کیفیت ارزشیابی در دو سطح عملکرد مدرسه و معلم دارد، بنابراین، هر چقدر ارزشیابی از مدرسه و معلم خوب صورت گیرد، ارزشیابی دانش آموزن نیز از کیفیت بالاتری برخوردار خواهد بود.
 
وی با بیان اینکه ارزشیابی مدارس شامل ارزشیابی تکوینی و پایانی است، افزود: دانش آموزی در ارزشیابی پایانی موفق است که در ارزشیابی تکوینی به طور دقیق موردارزیابی قرار گرفته باشد.
 
در پایان رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: هر چه فاصله ارزشیابی تکوینی با ارزشیابی پایانی زیادتر باشد، کیفیت ارزشیابی پایین‌تر است و اگر این فاصله بسیار کم و ناچیز باشد، نشانه کیفیت بالای ارزشیابی است، بنابراین نباید شاهدِ فاصله زیاد بین ارزشیابی تکوینی و پایانی دانش آموزان باشیم.