وزیر آموزش و پرورش گفت: توسعه علمی، مبنای توسعه ملی و شرط بقای آن است.

به گزارش مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش، دکتر فخرالدین احمدی دانش آشتیانی در جشنواره تجلیل از برگزیدگان پژوهش و فناوری دانش آموزی که در دبیرستان شریعتی منطقه دو تهران برگزار شد، اظهارکرد: به دانش آموزان پژوهشگر برگزیده و به مسئولان و نهادهای دست اندرکار این انتخاب فرخنده، صمیمانه تبریک وخسته نباشید عرض می‌کنم.
 
وزیر آموزش و پرورش تصریح کرد: جشنواره‌ها در هر سطح و با هر زمینه‌ای که باشند، نماد و نهاد جلب توجه، حساسیت و مشارکت نخبگان و عامه مردم در اموری هستند که در فرآیند توسعه همه جانبه، موزون و متوازن کشور تاثیرگذار و پیش برنده‌اند، این مراسم هم از همین قاعده مستثنی نیست.
 
وی خاطرنشان کرد: توسعه علمی، مبنای توسعه ملّی و شرط بقای آن است، «توسعه» علمی بر کشف استعدادها و ظرفیت‌های نهفته و ارتقای سطح و حجم سرمایه علمی کشور بنا نهاده شده است. مهمترین بخش این سرمایه و ظرفیت علمی را بخش نوجوان و جوان آن تشکیل می‌دهد.
 
دانش اشتیانی افزود: اندیشمندان و دانشمندان نوجوان و جوان وقتی به درستی کشف و شناخته شوند و در مسیر صحیح رشد و شکوفایی قرار گیرند، می‌توانند در فرآیند رشد خلاقیت و نوآوری و ترویج علم و توسعه پژوهش در سطوح مختلف جامعه موثّر باشند.
 
وزیر آموزش و پرورش بیان کرد: کلام درستی است که «علم امروز، فنّاوری فرداست» ولی باید به مقدّمه این مهم هم توجّه کرد. رشد علم ، بدون رشد خلاقیت و بدون غلبه «فرهنگ نوآوری» بر حوزه آموزش – در همه سطوح آن از پیش دبستانی و ابتدایی تا آموزش متوسطه و عالی  - امری ناممکن است. «پرورش»، مقدّم «بر آموزش» است.
 
وی گفت: به عنوان کسی که خود را متعلّق به هر دوحوزه «مدرسه» و «دانشگاه» می‌داند و میان «آموزش و پرورش» و نظام «علوم ، تحقیقات و فناوری»، به ضرورت وجود ارتباط ارگانیک و هم سرشتی قائل است، معتقدم همه ما باید کاری کنیم که اساس سیستم آموزشی، تربیت دانش آموز و دانشجوی متفکّر و خلاق باشد.
 
پژوهشگر بودن یک ضرورت در نظام تعلیم و تربیت است
 
دانش آشتیانی اظهارکرد: پژوهشگری، زاییده آموزش نیست، بلکه پایه آموزش است. پژوهشگر بودن تنها یک فضیلت در نظام آموزش نیست، بلکه یک ضرورت در نظام تعلیم و تربیت است.
 
خلق و تولید علم با آموزش‌های بسته‌بندی شده و با تکیه بر محفوظات به انجام نمی‌رسد. شکوفایی علم از ابتدا تا انتها، محصول پژوهش‌مدار شدن آموزش است .
 
وزیر آموزش و پرورش بیان کرد: وقتی صحبت از اولویت پرورش برآموزش و اولویت پژوهش بر آموزش می‌کنیم، مقصودمان محدود شدن در صورت‌گرایی و فرمالیسم نیست. به عبارت دیگر منظور، اضافه کردن دستوری بر دستورهای دیگر و بخشنامه‌ای بر بخشنامه‌های دیگر نیست، بلکه منظور، متحول کردن نگرش‌ها و اصلاح فرآیندها و ساختارهای یادگیری بر پایه آن است.
 
وی افزود: آموزش جدید درجهان به طور اعم و در جامعه ما به طور اخص، نیازمند فهمی جدید، رویکردی جدید و سیاست‌ها و برنامه‌های جدید است. رهیافت‌ها و دستاوردهای جدید نظری و اسناد و برنامه‌های توسعه‌ای بالادستی مانند «سند تحول آموزش و پرورش» ما را به این نقطه مهم راهبری می‌کند که «تفکر خلاق» و «فهم پژوهش بنیاد» را مبنای آموزش قرار دهیم.
 
دکتر دانش آشتیانی خاطرنشان کرد: واقعیت‌ها نشان می‌دهند که در مقام اجرا هنوز موانع جدّی اعم از شناختی، ساختاری و اجرایی در مسیر بنیادی کردن پژوهش در نظام آموزش وجود دارد.
 
وی گفت: تغییر در نگرش تنها یک مساله درون بخشی نیست؛ مسأله‌ای ملّی است که حدّاقل باید در همه سطوح تصمیم‌گیری ملی احساس و درک فایده مند و اثربخش بودن تحقیق به وجود آید و «تحقیقات» نیز بنای نیل به هر برنامه موفقِ توسعه قلمداد شود.
 
عضو کابینه دولت تدبیر و امید افزود: تحقیقات، بخش زینتی یا بخش توجیه‌گر آنچه در حالِ انجام است تلقی نشود. پژوهش یک نیاز جدّی و یک ضرورت سرمایه گذارانه به شمار آید، نه یک فعالیت حاشیه‌ای، خدماتی و مصرفی !
 
وی گفت: پژوهش شرط لازم برای اعتلای آموزش، رشد خلاقیت، ارتقای نوآوری، بومی شدن دانش و گسترش مرزهای علم تلقی شود.
 
آموزش پژوهش‌مدار باید از مدرسه آغاز شود
 
دکتر دانش آشتیانی تصریح کرد: آموزش «پژوهش مدار» ، از «مدرسه» شروع شود ولی «در مدرسه» نماند. از نظر طولی حدّاقل تا بالاترین سطوح آموزش عالی ادامه یابد و از نظر عرضی همراهی و همکاری همه نهادهای رسمی و غیررسمی، حاکمیتی و مدنی را در بر بگیرد.
 
وزیر آموزش و پرورش افزود: تحوّل در فرآیندها و«ساختارها» با مبنا قرار دادن «دانش آموز پژوهشگر» و «مدرسه پژوهش گرا»، اصلاح رویکردها، مقررات و برنامه‌های موجود را می‌طلبد.
 
دانش آشتیانی اظهارکرد: باید موانعی که نمی گذارند «مدرسه محیط یادگیری همه باشد» رفع شوند.
 
وی افزود: باید برای پژوهشگر شدن دانش آموز، به پژوهشگر شدن معلّم، به پژوهشگرا شدن مدیریت مدارس و به پژوهش محور شدن سیستم سیاست گذاری، مدیریتی و اجرایی دستگاه آموزش و پرورش و آموزش عالی پرداخت. دانش آموز پژوهشگر از مدرسه غیرپژوهشی بیرون نمی آید. خلاقیت در پژوهشگری دانش آموز باید نتیجه نوآوری مدرسه باشد، نه حاصل فاصله گرفتن او از نظام تعلیم و تربیت رسمی.
 
دکتر دانش آشتیانی بیان کرد: بازنگری و تدوین نظام ارزشیابی آموزشی و نظام تخصیص اعتبارات و چابک کردن فرآیندهای اجرایی و اصلاح مقررات به سود «پژوهش» و کاهش دیوان سالاری‌های فرساینده به سود «مدرسه»، از جمله  ضرورت‌های پیش روی ماست.
 
وزیر آموزش و پرورش اظهار کرد: باید به تفکّر و نوآوری در آموزش به جدّ بها دهیم. از نقش دادن و محور قرار دادن دانش آموز در سطوح مختلف نهراسیم. ضرورت آزمون و خطا در آموختن برای دانش آموزان را بپذیریم . پژوهش وقتی جدّی است که نقش آفرین اصلی آن دانش آموزان بوده و بقیه در خدمت دانش آموز و تسهیل گر کار او باشند.
 
وی افزود: باید آموزش و پرورش درهای خود را به سوی نهادهای مولّد اندیشه، به سوی تجربه‌ها و مدارس خلاق، به سوی مؤسسات علمی، فرهنگی، هنری و مدنی که راه‌های نو در رشد و ارتقای آموزش، پژوهش، تفکّر و خلاقیت را پیموده‌اند، بازکند.
 
دکتر دانش آشتیانی گفت: باید به سوی مسأله محوری «پژوهش» ، مساله محوری «آموزش» و موضوع محوری «تحقیقات» رفت. زمان تحقیقات انتزاعی و محدود سپری شده است، اینک زمان تحقیقات میان رشته‌ای و تلفیقی است ( اشاره به تجربه بسته زمین در مدرسه مفید)
 
عضو کابینه تدبیر و امید افزود: نکته دیگر اینکه در توسعه پژوهش و توجّه به رقابت‌های پژوهشی در مدرسه به دام کلیشه‌های رایج نیفتیم .در این میان توجّه به تفاوت پژوهش کودکان و نوجوانان با پژوهشگری محققان، دانشمندان بزرگسال ضروری است.
 
وی افزود: پژوهش در میان کودکان و نوجوانان عمدتاً از انگیزه‌های کنجکاوانه و میل به پرسشگری و شناخت محیط نشأت می‌گیرد که با تخیل خلاقانه، علاقه‌مندی به تجربه‌های فرا واقع و ساختن دنیای فانتزی هم می‌تواند آمیخته باشد.
 
دکتر دانش آشتیانی افزود: اگر آموزشی در پژوهشگری هست، باید بتواند به خلاقیت و دوری آنان از کلیشه‌ها اهمیت بدهد، نه اینکه باعث شود در بهترین حالت، کودکان و نوجوانان ما کپی‌های ناقص و ضعیفی از پژوهش‌های رایج تهیه و ارائه کنند.
 
وی اظهارکرد: بگذاریم کودکی و نوجوانی به درون دنیای پژوهش وارد شود، کودکان و نوجوانان را اسیر دیوارهای پژوهش و اسیر دیوارهای آموزش نکنیم. «خلاقیت و نوآوری» مهمترین عوامل صیانت سرمایه های انسانی ماست.
 
وزیر آموزش و پرورش گفت: همان چیزی که اساس تعلیم و تربیت در اسلام، اساس تجربه تمدنی و علمی ایران و جوهر تأکیدات امام راحل (ره) و رهبری معظم انقلاب در این دوران است.